Çatı Yok Saat Hep Aynı!

Haydarpaşa Gar’ının çatısında 28 Kasım 2010’da çıkan şaibeli yangının üzerinden tam 4 yıl geçti. Tarihi Haydarpaşa Garı o tarihten beri çatısız, saati 3:17.

Çatısı 28 Kasım 2010’da tamamen yanan Haydarpaşa Gar’ında hâlâ tadilat yapılmadı. Tarihi garın yangında bozulan saati 3.17’yi göstermeye devam etse de yangının üstünden tam 4 yıl geçti. Haydarpaşa boş ve sessiz, çatısı yanık, saati durmuş… İnsandan azade bir taş yığınına dönüşme riskiyle karşı karşıya… Garın büyük kapılarından giren kuşlar bile Haydarpaşa’yı terk etmiş.

Yeşilçam filmlerine, Anadolu’nun ücra köylerinden gelmek zorunda kalan yeni işçilere, “Seni yeneceğim İstanbul” diyen ‘kahraman’lara mekan olan tarihi gar, bugün neredeyse işlevsiz halde. Yakın zamana kadar on binlerce insanın geçiş hatta gezi mekanı olan Haydarpaşa bugün bomboş. Banliyö ve şehirler arası seferler kaldırılırken, yerini sefer sayısı oldukça az olan hızlı trenler aldı.

SORUŞTURMA KAPATILDI

Yangın soruşturması dava bile açılmadan kapatıldı. Yangın, tarihi kültür varlığı olan bir yapının çatısında 2863 sayılı Koruma Mevzuatı ve 3194 sayılı İmar Kanunu uyarınca alınması gereken onaylar alınmadan ve mesai saatleri dışında ehil olmayan taşeronlarca yürütülen tadilat sırasında çıkmıştı. Yangının Haydarpaşaport’a zemin hazırlamak ve garı insansızlaştırmak için kasıtlı olarak çıkarıldığı iddiaları da uzun süre güçlü bir biçimde dile getirildi.

Çatıda yangından sonra; binaya su girmesin diye koruyucu bir kaplama yapıldı. Saat de, çatının içinden geçen bir mekanizmaya bağlı. Bu nedenle saatin çalışması için çatının yapılması şart. Tadilatın yapılmamasının ‘resmi’ bir sebebi yok. Hatta tadilat için gerekli bütçe bile ayrılmış durumda. Ancak icraat yok. Sorun basitçe bir ihmal değil. Haydarpaşa’nın gelecekte öngörülen konumuyla oldukça ilişkili.

GELECEK ZAMAN

Hükümet ve TCDD, Haydarpaşaport projesinden vazgeçmezken, yapılacak en ufak bir tadilat bile bu proje kapsamına dahil edilmek isteniyor. Proje henüz uygulama aşamasına geçmedi. Yargı engeli var ve CHP’li Kadıköy Belediyesi karşı. Ancak hükümet de projenin bir bölümü sınırları içerisinde bulunduğundan AKP’li Üsküdar Belediyesi üzerinden süreci işletmeye çalışıyor.

Şimdi soru şu: Haydarpaşa, ‘insanları’ ve çalışanlarıyla birlikte tarihi ve endüstriyel miras olarak varlığını koruyacak mı, yoksa Haydarpaşaport projesiyle ticari bir tüketim alanı haline mi gelecek? İlerleyen günlerde görülecek. Ancak elbet, durmuş saat hep durmuş kalmayacak…

HAYDARPAŞA DAYANIŞMASI: HIRSIZ ÇATIDAN GİRECEK

Haydarpaşa Dayanışması’ndan Tugay Kartal da tadilat ihalesiyle ilgili şu bilgileri aktardı: “TCDD idaresi restorasyon için Ocak 2014’te ihaleye çıktı ancak ihale bilinmeyen bir nedenle iptal edildi. İkinci ihale ise 25 Şubat 2014 tarihinde yapıldı. Yapılan ihaleyi Delta İnşaat şirketi kazandı. Şirket 13 Haziran 2014 tarihinde işe başlama sözleşmesi imzaladı. Kadıköy Belediyesine yazılı olarak başvuru yaptı, ancak “tarihi binanın statik sistemine yükler getirildiği, binaya eklemeler yapıldığı” gerekçesi ile ruhsat verilmedi. Haydarpaşaport projesinde gar binasına ‘konaklama’ fonksiyonu da verilmişti. Restorasyon projesinde çatı katına kafe, sergi salonu, kütüphane işlevi verilerek gar binasının kamusal hizmet dışına çıkartılmasına çalışılmaktadır. Yani bu sefer hırsızlar çatıdan girmek istemektedirler. Rantçılara garın çatısında çay yudumlayarak ‘seni yendim İstanbul’ deme zevkini sana tattırmayacağız.”