Çevre Yıkımında ‘Süreaşımı’ Gerekçesi Artık Tarih Oluyor

ÇED kararlarının usulen Valilik panolarına asılmasını Danıştay amaca uygun bulmadı, ÇED Gerekli Değildir kararı hakkında ‘halk gerçekten bilgilendirilmediği’ için Rize’deki mahkemenin süreaşımı reddini bozdu.

Çevre, kent ve enerji yatırımlarında idarenin aldığı Çevresel Etki Değerlendirmesi kararlarının, yatırımdan etkilenecek yurttaşların haberi olmadan sessiz sedasız ilan edilmesi alışkanlığına Danıştay ‘dur’ dedi. Artvin’in Şavşat ilçesindeki Küplüce Köyü sınırlarında bulunan arazide kurulması planlanan kalker ocağını, Şavşat Küplüce Köyü Kültür Dayanışma Derneği yargıya taşıdı. Kalker ocağı hakkında Rize Valiliğinin aldığı ÇED Gerekli Değildir kararının iptalini isteyen derneğe, Rize İdare Mahkemesi “süreaşımı” gerekçesiyle ret yanıtı verdi.

21 Şubat 2012 tarihinde Valilik tarafından alınan ÇED Gerekli Değildir kararının 23 Şubat’ta Valilik hizmet binasının ilan panosuna asıldığını belirten mahkeme, 60 günlük mühlet boyunca yargıya başvurmayan derneğin 20 Kasım 2012 tarihindeki başvurusunu süreaşımı gerekçesiyle kabul etmedi.

Mahkeme, Valiliğin verdiği ÇED Gerekli Değildir kararının hukuka uygun olduğunu belirtti. Mahkemenin 3 Eylül 2013 tarihli ret kararı, dernek avukatları tarafından temyiz edildi. İtirazı görüşen Danıştay 8. Dairesi beklenmedik bir karara imza attı ve Küplüce Köyü sakinlerinin mücadelesinde hukuk yolu yeniden açılmış oldu.

MAKSAT BİLGİLENDİRMEK

Danıştay 8. Dairesi 3 Temmuz tarihinde oybirliğiyle aldığı kararda ÇED Gerekli Değildir kararıyla ilgili yaptığı değerlendirmeyle emsal bir karara imza attı. ÇED Yönetmeliğinin 17. maddesini anımsatan Danıştay 8. Dairesi, Valiliğin aldığı kararı halka duyurmakla sorumlu olduğunun altını çizdi. “Kararların halka duyurulmasında maksat, menfaatleri etkilenecek kişilerin gerçekten bilgi sahibi olmasını ve bu yolla yasal haklarını zamanında kullanmalarına imkân sağlamak olup, duyuruların gerçek anlamda öğrenilebileceği yollarla yapılması gerekir” değerlendirmesini yapan Danıştay 8. Dairesi, köy muhtarlarına yapılacak bildirim veya belediyelerden anons edilmediği hallerde “sadece yasal bir yükümlülüğün şeklen yerine getirilmiş olacağını” ifade etti.

SÜREAŞIMI KARARINI BOZDU

Kararın Valilik ilan panosuna asılması uygulamasının “halka duyurma amacından uzak olduğunu” belirten Danıştay 8. Dairesi, ” ÇED Gerekli Değildir kararının davacılar tarafından bu ilanla öğrenildiği kabul edilemeyeceğinden, anılan belgenin dava süresinin başlatılmasında dikkate alınması mümkün değildir” dedi. Danıştay 8. Dairesi, Rize İdare Mahkemesinin ÇED Gerekli Değildir kararının süreaşımından reddetmesine ilişkin işlemini bozdu ve dosyayı mahkemeye geri gönderdi.

DAVA AÇMA SÜRESİ İLANLA BAŞLAMAYACAK

Kararı Küplüce Köyü sakinlerinin avukatı Halis Yıldırım BirGün’e değerlendirdi. Kararın birçok vadide projelendirilen HES’lere karşı açılan ve süreaşımından reddedilen davalar açısından emsal niteliğinde olduğuna dikkati çeken Yıldırım, halkı bilgilendirme konusunda da önemli değişiklikler olacağı görüşünde. Danıştay 14. Daire kararıyla kararların Valilik binalarındaki panolara asılmasıyla dava açma süresinin başladığı yönünde değerlendirme yapıldığını anımsatan Yıldırım, “Panolardan ilan edilmesinin, dava açma süresini başlattığı yönündeki kararlarla HES’lere karşı açılan davalar süre aşımı gerekçesiyle reddedilmekteydi. Bu kararla, ilanlarla dava açma süresinin başlamayacağına karar verilmiş oldu” dedi.