Doğan Tekeli Antalya Müzesi ile İlgili Cumhuriyet Gazetesine Konuştu

Türkiye’nin en önemli müzelerinden biri olan Antalya Müzesi’nin 63 yıldır hizmet veren binası yıkılacak. Müzenin proje mimarı Doğan Tekeli, konu ile ilgili Cumhuriyet'e konuştu.

İnşa edildiği dönemde Antalya Müzesi – Doğan Tekeli arşivi – Salt Araştırma

Antalya Müzesi, Arkeoloji ve Tarih Müzesi olarak da biliniyor. Anadolu kültür izlerini yansıtan Likya, Pamfilya ve Pisidya bölgesinin eserlerini, iki katlı on dört sergi salonunda, açık hava galerisi olan bahçede sergileniyor.

Türkiye’deki ilk müze binası özelliği taşıyan yapının yıkılmasıyla yerine 2.5 milyar TL’lik yeni bir proje uygulanması ise iddialar arasında yer alıyor.

Antalya Kültürel Miras Derneği (ANKA), yıkılmak istenen Antalya Müzesi’nin kısmen korunarak kullanılması talebiyle Antalya Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu’na (AKVKBK) başvurdu.

ANKA tarafından yapılan yazılı açıklamada, 1964’te Doğan Tekeli, Metin Hepgüler ve Sami Sisa tarafından tasarlanan, 1972’de inşa edilen ve 1988’de Avrupa Konseyi Özel Ödülü’ne değer görülen müzenin, yalnızca mimari değil toplumsal bellek açısından da büyük önem taşıdığı vurgulandı. Açıklamanın bir bölümünde şu ifadeler yer alıyor:

“Yıllardır Antalyalıların ve ziyaretçilerin anılarında yer etmiş bu yapının yıkılması, kentimizin kimliğine vurulacak büyük bir darbedir. Kentler için hafıza mekânları, geçmişle gelecek arasında köprü kuran, toplumsal bağları güçlendiren ve aidiyet duygusunu pekiştiren hayati unsurlardır. Antalya Müzesi de bu anlamda şehrimiz için vazgeçilmez bir hafıza mekânıdır.”

Ayrıca, Antalya Kültürel Miras Derneği, Antalya Arkeoloji Müzesi’nin yıkımının durdurulması ve yapının kısmen korunarak yeniden kullanılması için kentteki STK’ler ile UNESCO Türkiye Milli Komisyonu, ICOMOS Türkiye ve DOCOMOMO Türkiye’ye destek çağrısında bulundu.

Özellikle Perge’de bulunan Roma dönemi eserleriyle ve müze kurtarma kazılarından ortaya çıkan buluntularıyla Antalya Müzesi, dünyanın en önemli müzeleri arasında sayılıyor. Müze, 1988 yılında “Avrupa Konseyi Yılın Müzesi” ödülüne de değer görülmüştü.

İnşa edildiği dönemde Antalya Müzesi – Doğan Tekeli arşivi – Salt Araştırma

Yıkmak kolay geliyor…

“Antalya Müzesi, 1963-1964 yıllarında Bayındırlık Bakanlığı’nın açtığı proje yarışmasında ekibim yani ben, Sami Sisa ve Metin Hepgüler ile hazırladığımız proje birinci olmuştu. Oldukça farklı bir projeydi yapılması itina istiyordu ama Bayındırlık Bakanlığı mimarlara mesleki kontrollük hizmeti yaptırmak istemedi. Yani Bayındırlık Bakanlığı tasarruf nedeniyle, mesleki kontrollüğü bize vermedi, inşaat Bayındırlık müdürlüklerindeki teknik elemanlarca yürütüldü. Bir ustanın kötü çalınmış notası gibi oldu. Ama restore edilebilirdi… Tabii ki restorasyon belli bir hassasiyetle yapılmalı. Ama bunlar hızlı uygulamaya alışmışlar yıkmak kolay geliyor.”
Doğan Tekeli

Müze korunmalı

“Cumhuriyet tarihi açısından önemli bir yapıdır. 1960’lı yıllarda bir yarışmanın sonucu ortaya çıkmış bir proje olan müze müzecilik tarihi açısından da çok önemlidir. Bayındırlık Bakanlığı’nın açtığı ‘Antalya Bölge Müzesi Mimari Proje Yarışması’nda, Doğan Tekeli, Sami Sisa ve Metin Hepgüler’in projesi birinci seçildi. Yarışma ise o dönemde önem teşkil ediyor çünkü Şaziment Arolat ve Neşet Arolat’ın projesi ikincilik, Dr. Hayati Tabanlıoğlu ve Yusuf Ergüleç’in projesi ise üçüncülük ödülüne değer görülmüştü. Ödüle değer görülen projelere bakıldığında ise çağdaş Türk mimarlığının yakın döneme damgasını vuracak olan önemli isimlerinden oluştuğu da görülüyor. 1970’lerde açılan müze korunmalıdır.”
Aykut Köksal

Kaynak

Türkiye’nin İlk Ödüllü Müze Binası Yıkılacak