Dönmedolaplı Haliçport!

Haliçport için 2012'de hazırlanılan ön etüt projesi ortaya çıktı. Projede vinçlere asılan dev ekranlar, yat limanı ve satışların yapılacağı showroom, kafeler ve dönmedolap yer alıyor.

Haliç kıyısındaki tarihi Camialtı ve Taşkızak tersaneleri yerine yapılması planlanan ve geçen salı ihaleye çıkan ‘YİD Modelli Haliç Yat Limanı ve Kompleksi Projesi’ bilinmezliğini korurken, İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin 2012’de hazırlayıp koruma kuruluna sunduğu ‘Taşkızak, Haliç ve Camialtı Tersaneleri Sosyal ve Kültürel Amaçlı Yeni Kullanım Ön Etüt Projesi’ ortaya çıktı.

Radikal’den Elif İnce‘nin haberine göre, İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ne bağlı BİMTAŞ ve İMP (Metropoliten Planlama ve Kentsel Tasarım Merkezi) tarafından 2012’de tamamlanan yaklaşık 100 sayfalık kitapçıkta üç alternatif proje bulunuyor. Geçen salı gerçekleşen ‘YİD Modelli Haliç Yat Limanı ve Kompleksi’ ihalesi yalnızca Taşkızak ve Camialtı tersanelerini kapsarken İBB’nin ‘ön çalışması’nda Haliç Tersanesi de projelendirilmiş.

Projelerde yok yok: ‘Seyr-ü Sefa’ dönmedolap, saltanat kayığı üretimi, yat fuarı, akvaryum, olimpik yüzme havuzu ve dalış merkezi, müzik müzesi, hatta ‘kızak temalı’ restoran… Ön etüt projesine göre tersanelerdeki tescilli olmayan bütün yapıların yıkılması (toplam bina alanının yaklaşık yarısı) ve bazılarının yerlerine de otopark yapılması öngörülüyor.

Kurul ‘önce plan’ demişti

2 No’lu Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu, Haziran 2012’de İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin ön etüt projelerini incelediğini belirterek tümü tarihi ve kentsel sit alanı olan, içinde 30’un üzerinde tescilli yapı ve kalıntı bulunan tersaneler bölgesine yapılacak herhangi bir projeyi değerlendirmeden önce 1/1000 ölçekli Koruma Amaçlı Uygulama İmar Planları’nın hazırlanmasını talep etti.

Kurul, kararında Haliç Tersanesi’nin ‘Dünyanın en eski tersanesi olarak kullanılmaya devam ettiğini’ kaydederek “İstanbul’un deniz kültürünü öne çıkaracak sergilemelerin (tarihi gemiler, saltanat kayıkları, kahraman gemiler) yapılabileceği, 1/1000 ölçekli Koruma Amaçlı Uygulama İmar Planı’nın hazırlanarak iletilmesi, uygulamalarla ilgili taleplerin 1/1000 ölçekli plandan sonra değerlendirilebileceği” kararını verdi. Kurul kararının üzerinden bir yıl geçmesine rağmen planlar hazırlanmadı ve ihaleye çıkıldı.

Basına yansıyan bilgilere göre Camialtı ve Taşkızak tersanelerine beş yıldızlı otel, yat limanı ve AVM yapılacak; ‘İstanbul Haliç Yat Limanı ve Kompleksi Projesi’ adı altında Yap-İşlet-Devret (YİD) modeliyle 49 yıllığına ihale edilecek.

Hangi projede ne var?

1. Proje: Deniz savaşı animasyonları
Camialtı-Haliç Tersanesi arasında yayalara ‘su üzerinde yürüme bandı’ ayrıca kayık ile ulaşım; yat sergisi ve satış showroom; iskele üzerinde kafeler; Osmanlı sanatları uygulama atölyeleri (ebru, hat, minyatür, maket gemi); bilim merkezi (güneş saati, pi sayısı heykeli, pusula); deniz savaşları animasyonları; akvaryum, su sporları parkı, Yenikapı’dan çıkarılan gemilerin sergileneceği ‘kent müzesi’… *Haliç Tersanesi ‘yaşayan müze’ olacak, sembolik olarak gemi üretimine ve onarımına devam edecek. Ayrıca “İstanbul’un fethi sırasında kullanılan gemilerden biri Taşkızak ve Camialtı tersanelerinde sergilenecek, raylar üzerinden yürütülerek denize indirilmesi canlandırılarak İstanbul’un fethi yeniden yaşatılacak”…

2. Proje: Vince ekran asılacak
Panoramik gösteri salonu, akvaryum, denizcilik müzesi, tarihi deniz savaşlarını anlatan askeri müze, sembolik heykeller… Ayrıca tescilli yapılar gemicilik sektörüne kiralama usulü verilerek ürünlerinin satışını yapabilecekleri mekânlar olarak kullanılacak; “konser ve gösteriler için düşünülen açık meydanda mevcuttaki vinç üzerine asılacak olan ekran ile görüntülü sunumlar da yapılabilecek”…

3. Proje: Seyr-ü Sefa dönmedolap
Haliç-Camialtı arasında teleferik hattı; Taşkızak Tersanesi’ne ‘İstanbul Seyr-ü Sefa dönmedolap’; denizcilik tarihi müzesi, Haliç ve Boğaziçi uygarlıkları müzeleri, İstanbul müzik müzesi (Osmanlı ve Türk müziği enstrümanları) ve bienal sergi binası, yatçılık fuar ve sergi alanı satış birimleri; olimpik yüzme havuzu kürek ve kano, dalış, sporları merkezi, futbol, basketbol, tenis sahaları; deniz ürünleri aşçılık atölyesi, kadırga ve kızak temalı restoran; Haliç Tersanesi’nde saltanat kayıklarının üretim geleneğinin canlandırılması ve turistik kullanımı; Haliç fauna ve flora sergi birimleri, asma bahçeler…