Dönüşümün çılgın mimarı

Türkiye'nin en büyük kentsel projelerinden birine imza atmaya hazırlanan Karşıyaka Belediye Başkanı Cevat Durak, "Biliyorum bir çılgınlıkla başladık" derken, anlattıkları yepyeni bir modeli ortaya koyuyor

Her gün yeni çalışmalarıyla gündeme gelen Karşıyaka Belediye Başkanı Cevat Durak geçtiğimiz günlerde öyle bir proje açıkladı ki, şaşkınlık ve hayranlık yarattı. Durak, Karşıyaka’nın merkezi sayılacak alanda, yeni bir Karşıyaka yaratmaya hazırlanıyor. Depreme karşı dayanıklı modern yaşam alanlarından oluşacak bu Yeni Karşıyaka Projesi ve diğer çalışmalarının ayrıntılarını konuşmak üzere, Başkan Cevat Durak’la, Milliyet Gazetesi Yazı İşleri ve yazarları bir araya geldi. Başkan özellikle kentsel dönüşüm projelerini büyük bir heyecanla anlattı, soruları yanıtladı.

Öncelikle size göre, İzmir’de ve hatta onun en modern yerleşimlerinden Karşıyaka’da neden bu kadar çok çarpık yapılaşma oldu?
Yaşanan hızlı nüfus artışı öncelikle etkili. Buna bağlı olarak kentlerdeki düzensiz yapılaşma ile birlikte kent dokularında bozulmalar yaşandı. İzmir kentini ele aldığımızda, kent dokusu bozulmuş ve çarpık yapılaşmış bir çok kentsel alan vardır. Biz de buralara özellikle neşter vurmaya çalıştık. Kentsel dönüşümden çekinmeden, üzerine gittik.

Örnekköy’e Sulukule modeli

Bu konuda hangi çalışmalarınız var ?
Birçok yerde çalışma başlattık. Örnekköy bu arada çok önemli. Ayrıca son olarak Karşıyaka’nın merkezine yönelik de dönüşüm projesi açıkladık.

Örnekköy’de bambaşka bir Karşıyaka doğuyor…
Birçok yerde doğuyor. Bu alandaki bozulmalar ve çarpık yapılaşmalar çok daha öne çıkıyordu. Bölgedeki nüfus artışının yanı sıra yaşayanların ekonomik kısıtlılıkları ve sosyo-kültürel yapısının da etkisiyle bozulmalar yoğunlaştı.Karşıyaka ilçe merkezi ile bütünleşik yapıda olan bu bölgenin kente yeniden kazandırılması artık zorunluydu.

Her evden bir kişiye iş

Örnekköy’de nasıl bir proje uygulanacak?
Karşıyaka Örnekköy Mahallesi Kentsel Dönüşüm ve Gelişim Projesi ile aldığımız kararlarla birlikte öncelikle eskiyen kent dokusunu yenileyeceğiz. Alan içerisinde yaşayan roman vatandaşlar da dikkate alınarak roman kültürünü yok etmeyi değil aksine canlandırmayı, yaşatmayı amaçlıyoruz. Bu alanda yaşan insanlarımızın öncelikle sosyal, ekonomik ve fiziki şartlarını düzenleyeceğiz. Bunun için alanda kentsel dönüşüm sağlamanın yanı sıra onlara ayrıca bir başka proje daha hazırlıyoruz. Her evden bir kişiye çalışma imkanı sunacağız. Bunun için anket uygulamaları yaptık. Gençlere meslek edindirmek amacıyla, eğitim alabilecekleri ‘Mahalle Geliştirme Merkezi’ açılması ve yine alan içinde kendi kültürlerini ve becerilerini yansıtabilecekleri hediyelik eşya dükkânlarının yer almasını düşündük. Buradaki insanlar grup halinde yaşamayı sevdikleri için, planlama alanında yer alacak konuk tiplerinin iç avluya açılacak şekilde planladık. Ayrıca o mekanda onların kültürlerini canlandırarak Modern Sulukule kuracağız.

Başkan bu arada çok önemli bir proje açıkladınız ve Karşıya’nın merkezini neredeyse baştan sona değiştiriyorsunuz ?
Evet Alaybey Projemiz var. Burayı üç etap da ele alıyoruz. Askeri tersaneyi taşımaktan yola çıktık. Bu arada Valilik ve İnşaat Mühendisleri Odası ile birlikte bu alanın zemin çalışmasını yaptık. Ancak ortaya yapılarda kullanılan malzemenin artık kum haline geldiği çıktı. 8’lik demirlerin eriyerek sıfırlaştığını ve burada tehlikeli bir durumun arz ettiğini gördük. Burada oturanların yüzde 96’sı riskli binalarda yaşıyor. Alaybey projesini genişlettik ve o alanda yaklaşık 13 bin insan yaşıyor. Ancak ilçe belediyeleri olarak yetkimiz sınırlı. Yine de yılmadık. Karşıyaka için en doğru proje ne ise, ürkmeden çekinmeden ortaya koyduk. Alaybey Projesi Karşıyakalıların depreme karşı korunduğu, birbirine bitişik nizamlar yerine, geniş sokak ve bulvarla bölündüğü Karşıyaka’yı yeniden canlandıracak bir projedir ve hayata geçirmeye mecburuz.

Karşıyaka depreme hazır
Başkan Cevat Durak özellikle bir yeri göstermek istiyor bizlere. Girince görülüyor ki; Karşıyaka olası bir depreme tamamen hazır. Şantiye Tesisleri’nde yapılan ilk müdahale yeri, Kızılay’ın İzmir Şubesi’ni aratmıyor. 400 çadır ve 2 bin battaniyeyi hazır bulunduran tesis, uydu telefonları ve çeşitli teçhizatlarla destekli. Karşıyaka Belediyesi’nin belirlediği 7 sahra çadır kurma yeri ve 30 toplanma yerine, tek tek tabela asan belediye aynı zamanda bu konuda bilgilendirme kitapçığı bastırarak da halkı aydınlatıyor. Başkan Cevat Durak, depremler sergisi açarak vatandaşları bilgilendirirken, deprem simülatörü ile vatandaşlara 11 deprem çeşidini birebir yaşattıklarını da anlattı.

“Biz büyük bir vizyon ortaya koyduk”
Alaybey’de yaklaşık 93 hektarlık alanda yaşanacak değişime nasıl karar verdiklerini Cevat Durak şöyle anlatıyor:

“Zemindeki sıkıntıları görünce, yaklaşık iki yıl önce ‘neler yapabiliriz’ diye ekibimizle aylarca konuştuk, tartıştık. Büyükşehir Belediyesi’nden deneyim edinen ve bu işi iyi bilen Cengiz Türksoy ve birkaç şehir plancı arkadaşı daha kadromuza aldık. Birinci etapta Alaybey ve Tersane, ikinci etapta Tuna ve Donanmacı Mahalleleri bulunuyor. 3. etap ise Bahariye ve Bahriye Üçok Mahallelerinin bir kısmını kapsıyor. Buradaki dönüşüm özel sektör eliyle gerçekleştirilecek. Biz ortaya koyduğumuz avantajlarla dönüşümü çekici hale getireceğiz.