Dünyanın İlk Gökdelenleri

Çamurdan yapılmış ilk gökdelenler Yemen'in başkenti Sana'da..

Yemen’in dünya kültür mirasına sunduğu tarihin bilinen en eski gökdelenleri görenleri hayran bırakmaya devam ediyor.Kutsal kitaplarda inşa ettikleri yüksek binalarla tarif edilen Ad kavminin yaşadığı ülke olan Yemen, çamurdan yapılmasına rağmen yüz yıllardan beri ayakta kalabilen ve içinde hala yaşamın sürdüğü dünyanın ilk gökdelenlerine ev sahipliği yapıyor.

Tarihi kayıtlara göre ilk gökdelenler, bugünkü Yemen’in kuzeyindeki Hadramut bölgesinde yaşamış Hadramilerin çölden gelen saldırılardan korunmak amacıyla inşa edilmiş. Demir kullanılmadan sadece çamurdan ve kerpiçten yapılan bu ilginç evler günümüzün çelik konstrüksiyonlu yapılarla alay edercesine dimdik ayakta durmaya devam ediyor.

Dünyada benzeri yok

Bu başdöndürücü ve çarpıcı mimarinin en güzel örneklerinden biri geçmişi 2 bin 500 yıl öncesine kadar uzanan Yemen’in başkenti Sana’da bulunuyor. Dünyada bir benzeri olmayan bu yapıların başkent Sana’da 6-7 katlılarına, Hadramut ve Şibam bölgelerinde ise 10-12 katlılarına rastlamak mümkün.

Sana’nın “Babül Yemen” olarak adlandırılan surlarla çevrili bölgesi içinde geleneksel mimaride inşa edilmiş, tarihi ve kültürel değeri haiz 6 bin 500 kadar bina bulunuyor. Modern hayatın ortasında sıkışıp kalan bu büyülü şehir “Eski Sana” olarak biliniyor.
Yer yer taş işçiliğinin enfes örneklerinin de görüldüğü Eski Sana’da, genellikle birbirine bitişik tarzda inşa edilen orijinal yapılar sabah ve akşam güneşini alacak şekilde konumlandırılmış. Binalar, gecenin soğuğundan ve günün kavurucu sıcağından sakinlerini ustalıkla korunabiliyor. Üst katlar, alt katlara oranla daha büyük pencereler kullanılırken; duvarların içine yerleştirilmiş boşluk ve kanallar yardımıyla alt katlar aydınlatılıyor ve havalandırılması sağlanıyor. Pencereleri olağanüstü vitray ve rengarenk camlarla bezenmiş binaların bahçelerini selvi ağaçları, bahçe duvarlarını ise sarmaşık ve begonviller süslüyor. Çamur ve ve taş işçiliğinin zirveye çıktığı tarihi kentin siluetinde yüksekliği 150 metreyi bulan minareler iz bırakıyor.

UNESCO’nun Dünya Kültür Mirası Listesinde yer alan dünyanın en eski apartmanlarında bugün hayat devam ederken, yöre halkı asırlar öncesinin inşaat teknikleriyle çok katlı evler yapmaya devam ediyor. Ülkenin sahip olduğu bu eşsiz kültür hazinelerini görmek için her yıl yüz binlerce kişi Yemen’i ziyaret ediyor.