“Eğri büğrü sokaklarınız ve eğri büğrü çatılarınız bir başarısızlıktan ibaret…”

Le Corbusier’nin Şehircilik'i MSGSÜ'de konuşuldu.

Başlık modernist kentin öncülerinden Le Corbusier’nin “Şehircilik” (Urbanisme) kitabından alıntıdır.

Kente ve tasarıma dair onca provakatif ve özgür fikrin yer aldığı kitap bugüne kadar İngilizce’ye bile tam anlamıyla çevrilmemişken Türkçe’ye çevrilmiş olması büyük bir mutluluk diyerek başlayalım ve emeği geçen herkese teşekkür edelim.

Kitabın basımına dair MSGSÜ Sedat Hakkı Eldem Oditoryumu’nda 23 Ekim’de bir panel düzenlendi. Panelin açılışını Gülşen Özaydın yaptı. Le Corbusier’nin kitabın özgün yapısına özen gösterildiğini, yazıların ve formların korunduğunu belirten Özaydın, ayrıca yazım dilinde kullanılan provakatif ve muhalif dilin korunmasına özen gösterildiğini de belirtti.

Özaydın’ın kitabın çeviri süreci ile ilgili verdiği bilgilerden sonra ilk olarak sözü Jean François Perouse aldı.

Perouse, kitabın yapısı ve dokusu itabariyle çok keyifli, alanında çok az rastlanan “hür bir kitap olduğunu” belirterek, Le Corbusier’nin kompleksiz, antenleri çok açık bir tasarımcı olduğunu vurguladı.

Bunun yanısıra Perouse, sayfa 51’den alıntı yaptı ve Le Corbusier’nin “Şehirlerin umutsuzluğunu kırmak istyorum” dediğini belirterek, kitabın yazıldığı, Avrupa’nın depresif, bitik havasına karşın, yazımdaki müthiş hayal gücüne ve tasarruf serbestliğine, gerçeküstülüğüne ve hiyerarşiye saygı duymayan ruha dikkat çekmek istediğini belirtti.

“…Eğri bürü sokaklarınız ve eğri büğrü çatılarınız bir başarısızlıktan ibaret…” Le Corbusier

Ardından sözü alan Aydan Balamir, kitabın 3 Milyonluk Kent önermesi, bir Paris alternatifi ve CIAM’ın altyapısı olduğunu belirtti.

Kitabın içeriği ile ilgili yorumlamalarda bulunan Balamir, kitabın dilinin yer yer propaganda diline sahip ve sivri olduğunu vurgulayarak bazı alıntılar yaptı.

“Güce büyük bir hayranlık duyuyordu” diyen Balamir, Corbusier’in “Eşeklerin yolu olarak tabir ettiği organik yolları eleştiriyordu, gücün sembolü olan yolları övüyordu. Geometrik ve doğrusal yollar, tarafınca takdir buluyordu.” dedi.

Belirli Bir Yer İçin Değil Herhangi Bir Yer İçin

Konferansta bir diğer etkileyici konuşma Le Corbusier’in şehircilik metninin yazımsal ütopyalar ile ortaklıkları üzerine konuşan Aykut Köksal’ınki oldu.

Köksal, Şehircilik metninin, endüstri kentini herhalükarda meşrulaştırdığını, fakat bundan daha önemlisinin bu metni bir ütopya olarak okumak olduğunu belirtti.

“Modernleşme ile yer ve mekanın birbirinden kopuşu, ütopyanın tanımlı bir mekanı göstermesi fakat tanımlı bir yeri göstermemesi ilişkisi ile bağıntılıdır” diyen Köksal, ütopyaların, yere ilişkin bağlamsızlıklarının, en önemli özelliklerinden olduğunu “Çağdaş bir Şehir”in de bu noktada belirli bir yer için değil, herhangi bir yer için tasarladığını, dolayısıyla bu vb birçok ortak noktalarının bulunduğunu sözlerine ekledi.

Son sözü alan Murat Güvenç kitabın önemli bir entellektüel egzersiz imkanı sunduğunu, fakat Corbusier’in kentinin ne bugünün kentini ne de bugünün toplumunu yansıtmadığını  vurgulamasının ardından soru cevap bölümüne geçildi ve panel sona erdi.