Ermeni Mezarlığına ‘Ocakbaşı’

Tekirdağ'da eski Ermeni mezarlığı üzerine 'tesis' yapılarak ihaleyle kiraya verildi. Bina ocakbaşı olacak. Çevrede inşaat sırasında ortaya çıkan kemik parçaları ise toprakla örtüldü.

Tekirdağ Malkara’da ‘Meşatlık’ adı verilen tarihi Ermeni mezarlığı tamamen yok edildi. Yıllar önce yağlı güreşler için çim saha yapılan mezarlıkta en son Malkara Belediyesi tarafından ‘ocakbaşı’ olarak kullanılacak bir bina yapıldı. Belediye bir yıl süreyle işletmeye kiraladığı tesis için ‘içki ruhsatı’ vermeyeceğini söyledi. Ancak ihaleye girip işletme hakkını alan AK Parti Malkara Yönetim Kurulu Üyesi Demir Ali Pala, “Ben yıllardır içkili yer işletiyorum, burası da içkili bir ocakbaşı olacak. Ruhsat olmazsa insanlar kendi içkilerini getirir” dedi.

Malkara’da Ermeni mezarlığının ilk tarihi hakkında kesin bilgi yok. Malkara merkeze 1.5 kilometre uzaklıkta olan mezarlık, Tapu Kütüğü’ne göre 1 Eylül 1976’da ‘metruk mezarlık ve yol fazlası arsa’ olarak kayıtlara geçirildi. Yıllar içinde mezarlığın taşları söküldü. Belediye yetkililerinin verdiği bilgiye göre 28 yıl önce mezarlığın bulunduğu alanda yağlı güreşler düzenlenmesi amacıyla çim saha yapıldı. Yağlı güreş müsabakalarına katılan güreşçilerin giyinip duş aldığı tek katlı taş bina ise yıllar içinde içkili bir mekân olarak kullanılmaya başlandı.

Binaya tartışmalı izin

Malkara Belediyesi, 2010’da aldığı meclis kararıyla, 7 bin 716 metrekarelik arazinin daha iyi değerlendirilmesi için belediye hizmet ve sosyal tesis alanı olarak kullanılmasını uygun gördü. Tekirdağ Müze Müdürlüğü de projede bir sakınca olmadığını ancak herhangi bir tarihi eser bulunduğunda haber verilmesi gerektiğini belirtti.

Mezarlıkta yeni bir bina yapılması için meclisten ret kararı çıksa da ek bina, encümen kararıyla onaylandı. Ek bina ve çevre düzenlemesi belediye tarafından yapıldı. Tesisin işletilmesi için de ihale açıldı. İhaleyi, mevcut binayı işleten AK Parti Malkara İlçe Yönetim Kurulu Üyesi Demir Ali Pala’nın kardeşi Gökhan Pala aldı. Belediye yetkililerinin verdiği bilgiye göre, yeni yapılan bina lokanta olarak kullanılacak. Eskiden de mesire alanı olan arazi piknik alanı gibi hizmet verecek. Edirne Koruma Kurulu da bölgeyi gezdi. Ancak herhangi bir eser bulamadı.

Mekânı işletecek Demir Ali Pala ise 30 yıldır içki içkili lokanta olarak hizmet verdiklerini ve içkili bir ocakbaşı açmak istediğini belirterek şunları söyledi:

“Bizim etimiz meşhur. Kendin pişir kendin ye tarzı, ocakbaşı yapılacak. Burada mesire alanı da var. Burada benim bildiğim kadarıyla mezarlık yok. 300 yıl önce varmış mezarlık. Ruhsat olmazsa insanlar kendi içeceğini kendi getirir. Ona kimse karışamaz. Şu anda 5 kuruşum yok. Üç yıl önce siyasete girdim. Siyaset beni bitirdi. Para bulunca işletmeye açacağım.”

Ermeni mezarlığında çalışmalar tamamlanmış durumda. İnşaatın çevre düzenlemesi sırasında açığa çıkan kemikler ise getirilen toprakla örtüldü. Ancak yine de her yerde kemik parçaları var. İş makineleriyle dolgu yapılan toprak birkaç santim kazıldığında kemikler ortaya çıkıyor. Meşatlık Mevkii adı verilen mezarlık bölgesinde yaşayan ancak adını vermek istemeyen bir çiftçi, şunları söyledi: “Bir ay önce inşaatı başladı. 15 gün önce de şiddetli yağmur yağdı. Toprak yağmurla kayınca iskeletler ortaya çıktı. Tepkiler üzerine toprak getirip kapatıldı.”

Malkaralı çiftçi Adnan Yuvarlak “15 yıl öncesine kadar burada koca koca mezar taşları dururdu” derken, bir gazetecinin anlattıkları vahim:

“Müze yetkilisi gelip bu alanda ‘eser’ aramış. Bugün eser arayanlar bulamazlar tabii. Oradan çalınan mezar taşları altyapı çalışmalarında lağım kapağı” olarak kullanıldı. Geçen yaz yeni bir altyapı çalışması sırasında Ermenilerin mezar taşları kanalizasyondan çıktı.”

Son insanı biliyorduk

Malkara Belediyesi Meclis Üyesi CHP ‘li Ali İhsan Uslu, geçen yılki meclis toplantısında Ermeni mezarlığına yapılacak bina için tartışma yaşandığını, ret oyu kullandıklarını, hatta AKP ‘li bir üye de karşı çıktığı için meclisten olumlu karar alamadıklarını belirtti. Malkara’nın eski DSP’li Belediye Başkanı Ali Atılgan, kendi döneminde mevcut yağlı güreş sahasını spor okulu olarak kullanmak için girişimde bulunduğunu ancak bir sonraki seçimi kaybettiği için bunu yapamadığını söyledi. Atılgan, mezarlığa yapılması planlanan ocakbaşı için de “Oraya gömülen son insanı bana söylemişlerdi. Şimdi hatırlamıyorum ancak biliyorduk adını. Saygılı olunması gerekir. Ben olsam kesinlikle böyle bir şeye izin vermezdim” dedi. CHP ilçe teşkilatı başkanı Ulaş Yurdakul ise yeni dönem için başkan adayı olacağını belirterek, başkan seçildiği durumda oranın anısını yaşatmak için girişimlerde bulunacağını söyledi.

Mazlum-Der de bölgeye bir heyetle giderek incelemelerde bulundu. Mazlum-Der, hazırladığı raporda, alanda kemik parçaları bulduklarını, mezarlıktan çıkan kemiklerin iş makineleriyle düzensiz bir şekilde sürüklendiğini ve kemiklerden örnekler aldıklarını belirtti.