FIFA 2022 Dünya Kupası Stadyumları

Yıllarca süren hazırlıkların ardından bu yılın en çok beklenen küresel etkinliklerinden biri olan FIFA 2022 Dünya Kupası’nın açılışı nihayet yaklaşıyor. Dört yılda bir düzenlenen uluslararası futbol şampiyonasına ev sahipliği yapacak ilk Arap ülkesi olan Katar, 20 Kasım - 18 Aralık 2022 tarihleri arasında düzenlenecek turnuvaya kritik iklim koşullarına uyum sağlayabilmek adına 8 farklı stadyum ile hazırlanıyor.

Yeşil ve sürdürülebilir bir FIFA 2022 Dünya Kupası düzenlemeyi hedefleyen Katar, önceki turnuvalarla karşılaştırıldığında stadyumlar arasındaki seyahat mesafelerini ve sürelerini azaltarak karbon ayak izini önemli ölçüde en aza indirgemeyi hedefliyor. Turizm ve iş fırsatlarını, spor tesislerini ve toplum olanaklarını geliştirerek Katar için daha iyi bir gelecek inşa etmeye yönelik Katar Ulusal Vizyonu 2030 stratejisinin dayanak noktaları olan ekonomik, sosyal, insani ve çevresel kalkınmaya teşvik ediyor. Hem çevreyi koruyarak hem de bunun nasıl yapılabileceğine dair örnek teşkil ederek, Katar 2022 mekânlarının gelecek nesiller için daha iyi bir gelecek sunmasını umuyor.

Al Thumama Stadyumu

Tasarım: Ibrahim Jaidah Architects & Engineers

Doha’nın 12 km güneyinde yer alan ve FIFA 2022 Dünya Kupası çeyrek finaline kadar uzanan maçlara ev sahipliği yapacak olan Al Thumama Stadyumu, Arap kültürünü ve geleneklerini kutluyor. Stadyumun dairesel formu, Orta Doğu’da erkekler tarafından yüzyıllardır kullanılan geleneksel bir şapka olan Gahfiya’nın dokuma desenlerinden ilham alıyor. Katar’ın gençliğini simgeleyen tasarım, ülkenin küresel spor sahnesinde önemli bir oyuncu olarak ortaya çıkmasına vurgu yapıyor.

Stadyum, yeşil alanları sulamak için geri dönüştürülmüş su kullanarak geleneksel bir stadyuma kıyasla %40 daha fazla tatlı su tasarrufu sağlıyor. Doğal bitki örtüsü ve peyzajın %84’ünü kaplayan yaklaşık 400 ağaç ile 50.000 metrekarelik bir park alanı sunuyor. Etkinliğin ardından yerel ihtiyaçları karşılamak ve gelişmekte olan ülkelere kaliteli spor altyapısı sağlamak için stadyumun kapasitesi azaltılacak. Kalan 20.000 kişilik arena, futbol ve diğer spor etkinlikleri için kullanılırken stadyumun üst tribünlerinin yerini bir butik otel alacak.

Al Janoub Stadyumu

Tasarım: Zaha Hadid Architects + AECOM

Katar’ın en eski sürekli yerleşim alanlarından biri ve uzun zamandır inci dalışı ve balıkçılık merkezi olan Al Wakrah şehrinde konumlanan Al Janoub Stadyumu, Körfez’in akıntılarından geçen geleneksel Arap yelkenlilerinden ilham alıyor. Eski ve yeni arasında bir köprü kurarken Katar’ın kıyılarının ötesine geçme çabasının görsel bir temsilini sunuyor. Zarif çizgileri ve akıcı kıvrımları ile Zaha Hadid Architects tasarımı 40.000 kapasiteli stadyum, futbolseverleri güzel bir park alanı ile karşılıyor. 800’den fazla yeni ağaç ve düşük su tüketimli bitki örtüsü ile bu etkileyici park alanı, binicilik alanları, koşu parkurları ve bisiklet yolları barındırıyor.

Yenilikçi bir soğutma sisteminin yanı sıra mikro iklim analizi, aerodinamik tasarım ve optimum gölgeleme, sıcaklık kontrolü sağlayarak kullanıcıların konforunu üst düzeye taşıyor. Etkinliğin ardından Katar’a spor ve eğlence merkezi sağlamak için stadyumun kapasitesi 20.000’e düşürülecek. Diğer 20.000 koltuk ise futbol altyapısına ihtiyaç duyan ülkelere katkı sağlamak üzere bağışlanacak. Geliştirilmekte olan ağırlama ve dinlenme tesislerinin yanı sıra okul, cami, çarşı, etkinlik salonu, bisiklet, binicilik ve koşu parkurları, stadyumun uzun vadede kullanımına imkân verecek.

Al Bayt Stadyumu

Tasarım: AS+P Albert Speer + Partner ve Dar Al-Handasah

Doha’nın 35 km kuzeyindeki Al Khor şehrinde bulunan 60.000 kişilik stadyumunu çadıra benzeyen bir strüktür kaplıyor. Adını, Katar ve Körfez bölgesindeki göçebe insanlar tarafından kullanılan çadırlar olan “Bayt Al Sha’ar”dan alıyor. Çöl sıcaklığından korunmak için yüzyıllardır kullanılan çadırlardan yola çıkılan tasarım, sağlanan gölge ve geri çekilebilir çatı sistemi ile stadyumun soğutma teknolojilerini tamamlayarak konforlu sıcaklık koşullarının korunmasına yardımcı oluyor. Tasarım planının ayrılmaz bir parçasını oluşturan parklar ve yeşil alanlar, Al Khor’a adeta nefes aldırıyor ve yerel ailelere açık alanlar sunuyor.

Gerçek bir göçebe çadırı gibi taşınabilir bir tasarım sunan arenanın modüler tasarımlı koltuklarının üst katmanı etkinlik sonrasında kaldırılacak ve Katar’ın cömert ruhunun kalıcı bir hatırlatıcısı olarak spor altyapısına ihtiyaç duyan gelişmekte olan ülkelere verilecek. Üstelik, stadyumun üst salonu 5 yıldızlı bir otele dönüştürülecek. Hem ziyaretçilere hem de yerel sakinlere çeşitli olanaklar sağlayan bir alışveriş merkezi, yemek alanı, spor salonu ve çok amaçlı salon gibi mekanlar da dahil edilecek.

Ahmad bin Ali Stadyumu

Tasarım: BDP Pattern, Ramboll ve AECOM

Ahmed Bin Ali Stadyumu’nun bulunduğu Al Rayyan, geleneklere ve yerel kültüre olan sevgisinin yanı sıra son derece popüler futbol takımı Al Rayyan Spor Kulübü ile tanınıyor. Stadyum, dalgalı cephesinde Katar kültürünün farklı yönlerini karakterize eden desenler barındırıyor. İslam mimarisinde sıklıkla kullanılan geometrik şekilleri andıran bu desenler, etkileyici karmaşıklıkları ile ülkenin el sanatlarını yansıtıyor. Ailenin önemi, çölün güzelliği, yerel flora ve fauna ile yerel ve uluslararası ticaret gibi özelliklere vurgu yapıyor. Yedinci bir şekil olan kalkan ise bu özellikleri bir araya getirerek gururlu çöl şehri Al Rayyan’ın gücünü ve birliğini temsil ediyor. Kumul şeklindeki ağırlama alanları ve ticaret tezgahları da dahil olmak üzere çöl motifini andıran tesisleri ve düşük su tüketimli bitkiler içeren 125.000 metrekarelik yeşil alanı ile ziyaretçilerini karşılıyor.

Aynı adı taşıyan bir mekânın yerine inşa edilen stadyumun yapımı sırasında yıkılan yapının inşaat malzemelerinin %80’inden fazlası yeniden kullanılmış veya geri dönüştürmüş. Bir zamanlar eski mekânı çevreleyen ağaçlar, gelecekte yeniden dikilmek üzere muhafaza edilmiş. Etkinlik sonrası 40.000 modüler koltuğunun neredeyse yarısı kaldırılarak yurtdışındaki futbol geliştirme974 projelerine verilecek. Böylece, Al Rayyan’ın ünlü olduğu samimi komşu karakterinin korunması sağlanacak.

Education City Stadyumu

Tasarım: Fenwick Iribarren Architects

Doha’nın hareketli şehir merkezine 7 km uzaklıkta bulunan ve akademik tesisler ve spor organizasyonları ile çevrelenen Education City Stadyumu, İslam mimarisinin zengin tarihini modernlikle buluşturuyor. Dayanıklılığı ve kaliteyi temsil eden tasarımın elmas benzeri geometrik desenler oluşturan üçgenlere sahip cephesi, güneşin hareketleriyle renk değiştirdiği izlenimini veriyor. Gece saatlerinde ise renkli bir ışık şovu sergileyerek daha da göz alıcı hale geliyor.

Sürdürülebilir tasarımı ile örnek teşkil etmesi hedeflenen stadyum, gerçek zamanlı tüketimi yönetmek için entegre bir su ve enerji kontrol sistemi gibi akıllı bina sistemlerinden faydalanıyor. Çevreye duyarlı tasarım ve inşaat uygulamaları ile stadyumun karbon ayak izinin azaltılması hedefleniyor. Education City’deki özel konumu nedeniyle erişilebilirliğe büyük önem verilerek tasarlanan stadyum kompleksi, formuna ilham veren elmaslar gibi topluluğun odak noktası olmaya devam edecek.

Stadyum 974

Tasarım: Fenwick Iribarren Architects

8 stadyum içerisinde en yenilikçi tasarımlardan biri olarak kabul edilen Stadium 974, Katar’ın dünya çapındaki ticaret ve denizcilik faaliyetlerinden ilham alıyor. “974” sayısı, Katar’ın uluslararası telefon kodu ve yapımında kullanılan nakliye konteynerlerinin sayısı olması nedeniyle proje için de büyük önem taşıyor. Prefabrik ve modüler elemanlarla tasarlanan mekânın geçici doğası, geleneksel stadyum binalarına göre daha az inşaat malzemesine ihtiyaç duyulduğu anlamına geliyor. Üstelik deniz kıyısındaki konumu, doğal bir esinti sağlayarak stadyumun soğutma sistemi yükünü de hafifletiyor.

40.000 kişilik stadyum, FIFA Dünya Kupası tarihindeki ilk tamamen demonte turnuva mekânı olacak. Dünya Kupası’nın tamamlanmasının ardından tamamen sökülecek ve deniz kıyısında yerel halk için geliştirilecek farklı bir proje ile yeniden kullanılacak.

Khalifa Uluslararası Stadyumu

Tasarım: Aspire Zone Vakfı

1976 yılında Al Rayyan’da inşa edilen Khalifa Uluslararası Stadyumu, diğer etkinliklerin yanı sıra Asya Oyunları, Arap Körfezi Kupası ve AFC Asya Kupası’na ev sahipliği yaparak uzun zamandır en dikkate değer stadyumlardan biri konumunu üstleniyor. Modern formu ve dikkat çeken kemerleri ile arena, FIFA 2022 Dünya Kupası için 40.000 taraftarı ağırlayacak şekilde genişletilmiş ve oyuncuların rahat bir ortamda rekabet etmelerini sağlayacak yenilikçi soğutma teknolojisi ile donatılmış.

Ayrıca eklenen yeni devasa çatı, konforlu sıcaklık değerlerinin korunmasına yardımcı olarak çevresel bir soruna basit bir çözüm sunuyor. Yeni doğu kanadı yapısı ise yemek alanları, mağazalar, çok amaçlı odalar, VIP salonları, müze ve sağlık merkezine ev sahipliği yapıyor. Stadyuma bir geçitle bağlanan 3-2-1 Katar Olimpiyat ve Spor Müzesi, mekânın heyecan verici bir gelecek yaratırken geçmişine verdiği değerin altını çiziyor. Bu yenileme projesi ile Katar, mevcut bir yapının özünde çevre dostu olan bir mekâna nasıl dönüştürülebileceğini dünyaya göstermeyi hedefliyor.

Lusail Stadyumu

Tasarım: Foster + Partners ve Populous

8 yapının en büyüğü olan 80.000 kapasiteli Lusail Stadyumu, FIFA Dünya Kupası Katar 2022 finaline ev sahipliği yapacak. Tasarım, Doha’nın geleneksel lambasında görülen ışık ve gölge etkileşiminden ilham alıyor. Yapısal form ve cephe, Arap ve İslam dünyasının erken medeniyetlerinde bulunan karmaşık sanat ve mobilya motiflerini yansıtıyor. Arenanın çatısı ve kavisli kenarları, taraftarların şarkılarının ve tezahüratlarının yankılanmasını sağlıyor.

Yeni inşa edilen bir metropol olan Lusail, tramvay sisteminden ve bol yeşil alanlarından bu sürdürülebilirlik odaklı arenaya kadar planlamasının her yönü ile insan ihtiyaçlarına ve çevrenin korunmasına odaklanıyor. Mekan, son teknolojilerle donatılmış metropol şehrin merkezi olacak. Etkinlik sona erdiğinde arena, okullar, mağazalar, kafeler, spor tesisleri ve sağlık klinikleri ile çok amaçlı bir topluluk merkezine dönüştürülecek ve sakinlerini daha aktif olmaya teşvik edecek. Stadyumun 80.000 koltuğunun çoğu kaldırılacak ve spor projelerine bağışlanacak.

Kaynak: https://www.qatar2022.qa/en/stadiums