Foster + Partners’tan Mekke ve Medine Arasında Haramain Hızlı Tren Hattı İstasyonları

Foster + Partners tasarımı dört istasyonu olan Haramain hızlı demiryolu projesi, Mekke ve Medine arası yolculuk süresini kısaltıyor.

Fotoğraflar: Nigel Young / Foster + Partners

Suudi Arabistan’da 450 km uzunluğundaki Haramain hızlı demiryolu hattı, yolcuları Mekke, Cidde ve Kral Abdullah Ekonomik Şehri (KAEC) ve Medine arasında taşıyor.

Foster + Partners tarafından tasarlanan ve güzergâh boyunca kentlere açılan birer kapı olarak düşünülen dört istasyon bölgenin mimari geleneklerinden ilham alıyor.

İstasyonların tasarımı Suudi Arabistan’da sürdürülebilir ulaşım için yeni bir altyapı omurgası oluşturuyor ve güneşin etkisini gölgelerle en aza indiriyor.

Foster + Partners kıdemli ortağı Luke Fox:

Yolcu konforuna odaklanan yeni istasyonların tasarımı seyahat fikri ile ayrılmaz bir şekilde bağlantılı olduğunu düşündüğüm heyecan duygusu üzerine inşa edildi.

Güzergah boyunca tüm istasyonlarda ortak olan tasarım öğeleri bulunuyor. İstasyonların tasarımında 27 m² taban alanı olan modüller kullanılıyor. Çelik kolonlar ve kemerler, kendini taşıyan yapısal ağaçların parçaları olarak kullanılıyor.

Modüler yapı, kare ızgara sisteme yerleşiyor ve bölgedeki geleneksel binaların çoğunda bulunan kolonatlardan esinlenerek esnek bir tonozlu çatı oluşturacak şekilde birbirine bağlanıyor. Farklı şehirlerdeki istasyonların tonozlarında kullanılan renkler de farklılaşıyor.

Her bir istasyon, en yoğun zamanlarda saatte 20.000 yolcuya hizmet edecek şekilde tasarlanıyor. Beklenen yoğunluk sebebiyle, yolcuların rahatça yön bulabilecekleri ve düşey sirkülasyonun en aza indirildiği ve sıcak çöl havasına göre daha serin bir iç mekan düzenlemesi yapılıyor.

Tonozlu çatının ve duvarların küçük açıklıklarından kontrollü bir şekilde sızan gün ışığı istasyonun dolaşım alanına kadar ulaşıyor. Kemerler arasında asılı duran küresel avizeler yapının ritmini vurguluyor.

Odaklı aydınlatma elemanı olarak kullanılan avizeler tavanın ölçeği ile yolcuların dolaşım alanı arasında yer alıyor. İstasyonda dinlendirici ve iyi aydınlatılmış bir atmosfer oluşturuluyor.

Fotoğraf: Ruben Bescos

İstasyonlar işlevsel ve yapısal olarak esnek tasarlanıyor. Yolcular, Foster + Partners tarafından tasarlanan Cidde metrosu gibi şehir içi ulaşım ağlarına aktarma yapabiliyorlar.

Foster + Partners kıdemli ortağı Angus Campbell, tüm istasyonların tasarımında tutarlı bir yaklaşımın ve sezgisel yön bulma stratejisinin önem kazandığını belirtiyor. İstasyonlar zamanla değişen yolcu kapasitesine göre yeniden düzenlenebilecek şekilde esnek olarak tasarlanıyor.

İstasyon binaları hissedilen sıcaklığı düşürecek sürdürülebilirlik ilkeleri temel alınarak tasarlanıyor. Dış ortamdan istasyonun iç ortamına doğru ilerledikçe mekanik soğutmaya gereksinim olmadan sıcaklık aşamalı olarak düşüyor.

İstasyon iç ortam sıcaklığı 28˚C’de sabitleniyor ve trenlerin beklendiği platformların açık ortamında alanı serin tutacak büyük pervaneler ve buhar üreten cihazlar bulunuyor.

Geleneksel gölgelendirme elemanı olarak meşrebiye (mashrabiya) kullanılan delikli cepheler, iç ortam sıcaklığını düşürürken içeriden bakıldığında dış ortamın görülebilir olmasını sağlıyor.

Artan yolcu talebini karşılayacak şekilde tasarlanan istasyonlar başlangıçta yıllık 60 milyon ile 135 milyon arasında yolcu taşıyacak. Haramain hızlı demiryolu projesi ilk olarak 417 yolcu kapasiteli 35 tren ile ulaşım hizmeti vermeye başladı. Hızı saatte 300 km’ye kadar çıkabilen tren, Cidde ve Kral Abdullah Ekonomik Şehri’nden geçerek Mekke ve Medine arasındaki seyahat süresini 2 saat 20 dakikaya kadar düşürecek.