Güzel Şehir İlkeleri: Eski Prag-Eski Ankara

Prof. Dr. Mehmet Tunçer'in "Güzel Şehir İlkeleri: Eski Prag-Eski Ankara" kitabı, Gazi Kitapevi Yayınları tarafından yayımlandı.

GİRİŞ

“Güzel Şehir İlkeleri”nin oluşturulmaya çalışıldığı, şehir ve güzel kavramlarının araştırıldığı, çeşitli şehir modellerinin; bahçe şehir, ideal şehir, yeşil şehir ve diğerlerinin incelendiği, “Şehir İmgesi” ve “Yerin Ruhu (Genius- Loci)”nin de değerlendirildiği bu çalışmada, örnek şehir olarak “UNESCO Dünya Mirası Prag” ile binlerce yıllık kültür birikimi ile günümüze kadar gelen “Cumhuriyet Başşehri Ankara” ele alınmıştır.

İnsan-çevre arasındaki ilişkinin, mekânın fiziksel boyutundan ve coğrafi konumundan öte yaklaşımlarla ele alınması gerektiğinin önemli hale gelmesiyle, ‘yere’ dair yeni araştırmalar ön plana çıkmıştır.

Dini ve politik tercihlerin yönlendirdiği mimarlık, şehir planlama, peyzaj mimarlığı, mühendislik, sanat günümüz tarihi şehirlerinin oluşmasında büyük rol oynamıştır. Yüzlerce yıllık bir birikim sonucu tarihini ve kültürünü koruyan şehirlerden biri olan “Güzel Şehir Prag” örneği üzerinden Ankara’nın da daha güzel bir şehir olabileceğini hedefleyen bu kitapta “Güzel Şehir İlkeleri” üzerinde durulmaktadır.

Prag, geniş bir kitle tarafından dünyanın en güzel şehirlerinden biri olarak gösterilir. Prag “Altın Şehir”, “Masal Şehri”, “Şehirlerin Anası” ve “Avrupa’nın Kalbi” gibi isimlerle de anılır. Vltava Nehri doğa ile şehrin bütünleşmesine çok güzel bir örnek oluşturmuştur.

Prag konumu gereği çevresindeki ülkeler ile merkezi bir konum oluşturur. Avrupa’daki en fazla iç kaleye sahip 3 şehirden birisidir. Bu şehrin gölgesi Franz Kafka olmuştur. Milyonlarca turist çeken bir Orta Çağ şehri olan Prag Şehri 5 Nobel ödülüne sahiptir.

Prag tarihi dokusu çeşitli alt bölgelere ayrılabilir. Bunlar; Kale (Hradcany), Strahov, Pertin Tepesi, Josefov Mahallesi, Eski Şehir Bölgesi (Stare Mesto), Vaclav Meydanı Çevresi, Yeni Şehir Bölgesi (Nove Mesto), Vysehrad ve yeni gelişme bölgeleri. Sayılan alt bölgeler mimari ve doku olarak genel olarak özgünlüğünü korumuş olması nedeni ile “Güzel Şehir İlkeleri”nin incelendiği ve değerlendirildiği kesimlerdir.

Prag’da gördüğüm, fotoğrafla ve harita üzerinde belgelediğim anıtlar, mimari ve estetik değerler, doğal güzellikler, daha önce gezdiğim tarihi şehirlerdeki bazı ilkeler, bazı ortak noktalar ile örtüşüyordu. Bu nedenle bir şehir plancı, kentsel tasarımcı ve tarihi/doğal çevre koruma uzmanı olarak, bazı “Güzel” olarak nitelendirdiğim ve genel olarak kabul görmüş konuları ele almaya ve Prag’ın belli başlı tarihi bölgelerini inceleyerek bunları daha detayda vermeyi hedefledim. Prag’dan yola çıkarak Ankara için özellikle eski Ankara için bazı planlama, projelendirme ve uygulama önerilerinde bulunmayı amaçladım.

Önsöz‘de, tarihi çevre korunması, estetik, güzel şehir, çevre, şehir planlama, tasarım ve Ankara ile ilgili engin deneyim ve görüşlerini bizlerle paylaşan, ülkemiz şehir ve bölge planlaması, çevre politikaları, kamu yönetimi ve siyaset bilimi duayenlerinden Ankara Üniversitesi, Siyasal Bilgiler Fakültesi’nden sevgili hocam Prof. Dr. Ruşen Keleş’ e en içten sevgi ve saygılarımı sunuyorum.

Bu vesile ile doktora ve sonrası eğitimimde büyük katkısı bulunan, her zaman örnek olarak aldığım SBF’den Prof. Dr. Cevat Geray hocamı da sevgi, saygı ve rahmetle anıyorum.