Halet Çambel ve Nail Çakırhan’ın Eseri: Karatepe

12 Ocak Pazar günü yaşamını yitiren arkeolojinin en önemli isimlerinden Halet Çambel, eşi Nail Çakırhan ve Turgut Cansever'in yarattığı Karatepe Çıplak Beton Açık Hava Müzesi'nin temellerini atmıştı.

Arkeolojinin en önemli isimlerinden Prof. Halet Çambel, 12 Ocak’ta hayata veda etti. Yaptığı kazılarla tarihöncesi çağa ışık tutan ve birçok eserin günümüze taşınmasını sağlayan Çambel’in aynı zamanda mimarlık kültürüne yaptığı katkılar da unutulmazdı. Kariyerinin kırılma noktasını 1950’lerde yürüttüğü Karatepe Höyüğü Kazıları ile yaşayan Çambel’in bundan sonra hayatı boyunca üzerinde durduğu en önemli çalışması olacak Karatepe Kazıları, iki usta mimarın elinden çıkacak bir mimarlık eserinin temellerini atacaktı.

Hitit antik kenti Karatepe, 1946 yılında Prof. Bossert ve Halet Çambel tarafından keşfedilmişti. Bu tarihten sonra Çambel’in hayatını adayacağı Karatepe Kazıları, tarih öncesi birçok eserin günyüzüne çıkmasına katkıda bulunurken mimarlık kültürüne de büyük bir katkı koydu.

Halet Çambel´in Karatepe-Aslantaş kazı alanı çizimi (Kaynak: http://blog.iae.org.tr)

1950’lerde Karatepe Kazılar’ında elde edilen arkeolojik buluntuların restorasyonu, korunması ve sergilenmesi için geniş bir alanın saçaklıkla örtülmesi gereksinimi burada bir mimari eserin oluşmasına katkıda bulunur. Çalışmalara başlayan müteahit işi bıraktığı için Çambel’in eşi Nail Çakırhan yarım kalan çalışmaları yürütmek üzere işe koyulur. Böylece Türkiye’nin ilk Ağa Han ödüllü alaylı mimarı Nail Çakırhan, avan projesini Turgut Cansever’in yaptığı Karatepe projesi ile mimarlığa adımını atmış oldu.

Nail Çakırhan ve Halet Çambel (Kaynak: http://blog.iae.org.tr)

İki usta mimarın birlikteliğinde Türkiye’nin ilk açık hava müzesi ve ilk geniş saçaklı görünebilen beton uygulaması ortaya çıktı. Bundan sonra da kazı evi, karakol, orman bölge şefliği binaları, bölge okullarının inşası birbirini takip etti. Çambel ve Çakırhan çiftinin Karatepe’deki büyük çabaları, arkeoloji ile mimarlığın iç içe geçtiği başarılı bir proje ortaya çıkararak mimarlık kültürüne unutulmaz bir katkı koymuş oldu.