Halihazır Parametrikler ve Diğer Şeyler: Yeni Yüzyıl Üniversitesi 1. Sınıf Tasarım Stüdyosu Çalışmaları

Halihazır Parametrikler ve Diğer Şeyler, Yeni Yüzyıl Üniversitesi Mimarlık Bölümü Birinci Sınıf Stüdyosu Bahar Dönemi üretimlerinin ağırlıkla ikinci yarısını kapsayan bir seçki. Ali Dur, Gülnaz Güzeloğlu ve Güher Tan tarafından yürütülen ve yaklaşık 4 senedir farklı denemeler ile evrilerek olgunlaşan Tasarım Stüdyosu, yerleşmiş temel tasarım derslerinin söz ettikleri ile ilişkili ama genel olarak aleyhinde bir içerik ile öğrencilerin mimarlıkla tanıştıkları ortamı tasarlamayı; bu ilk randevuyu çok katmanlı, olabildiğince kişisel anlardan oluşan bir yapıda ve eğlenceli kılmayı hedefliyor.

Ana maksadın ölçeğinden, içeriğinden ve malzemesinden bağımsız olarak mimarlık yapmak ve mimarlık konuşmak olduğu program, stüdyonun ilk gününde sınıfta bulunan yegane malzemeler olan masa ve sandalyelerle 2 saat sürede grupça tasarlanıp inşa edilen “kafa dinleme mekanları” ile başlıyor. Bunu takip eden kişisel keşif + kolektif öğrenme haftaları, birbirine eşlik eden yuvarlak masa konuşmaları ve üretim saatlerinden meydana gelmekte.

Masa Mimarisi

Bu bölüm, öğrencilerin kendi huzurlu anılarından / hayallerinden yola çıkarak hem kendi ilgilerinin hem de onların işaret ettiği, mimarlığın dağılıp gizlice nüfuz ettiği bilgi alanlarının (yerler, yapılar, kavramlar, mimarlar, hikayeler, romanlar, filmler vs.) araştırıldığı ve bir “Huzur Şehrinde” 40×40’lık bir parselde inşa edildiği haftalara denk geliyor. Bu parseller aslında, öğrencinin hem kendine hem de mimarlığa doğru yaptığı iki yönlü ve eşzamanlı bir yolculuğun kaydı ve sonuç ürünleri manasına da geliyor.

Huzur Şehri

Huzur Şehri

Huzur Şehri

Bahar döneminde genel stüdyo enerjinin düşmemesi, devamlılığının ehemmiyeti ve iş bitirip “arkada bırakmanın” hazzının öğrencilerce çoğaltılması amacıyla Güz’e nazaran daha çok ve küçük parçalı işler üretilmekte. “Closures / İkili Veda” isimli çalışma, özet ve kritik bilginin aktarıcısı olan (mimari) diyagramları deneyletirken, öğrencilerin bir önceki dönemde yaptığı ilk gerçek kurgulu projeye daha nitelikli ve öğrenerek veda etmesini amaçlamakta. Burada öğrencinin, önceki dönem varlıklarından habersiz bir şekilde gerçekleştirdiği projesiyle ortak temaları / fikirleri / uygulamaları barındıran literatürdeki başka yer ve proje örnekleriyle sonradan tanışmasının ardından, diyagram dilleri üzerinden bu ortaklıkları inceleyen ve böylece “aynı dilden konuşmalarının” sağlandığı çizimler ve paftalar üretilmiştir. Bunu takip eden başka bir çalışma haritalama / hareket / notasyon kavramları etrafında, gene öğrencilerin kendi hafızalarındaki bir tanışma anını genişletip uzamsal ve mimari olarak incelemesini konu almaktadır. “Tanışmanın Mimarisi”, şahsi olan mevzuların mimari alana taşındığı ve tekrardan inşa edildiği; mekanı düzenleyen katı öğelerin yanında bakışma, konuşma, hareket, vücut gibi geçici, animatif ve duyusal elemanların incelendiği ve bunun yanında nokta, doğru, yüzey, kesişme gibi temel uzamsal öğelerin de kullanıldığı bir “mimari geometri” çalışması olarak gelişmiştir.

Tanışmanın Mimarisi

Tanışmanın Mimarisi

Tanışmanın Mimarisi

Tanışmanın Mimarisi

Ağustos ayı ortasına kadar görülebilecek sergide yer alan ve 1/1 ölçekte okul mekanına uygulanan Halihazır Parametriklerden oluşturulan yüzeyler, aslında başka bir çalışmanın devamı. Maçka Parkı örneği üzerinden, eğim ve arazinin maket olarak yeniden inşası / soyutlaması gibi kavramlarla tanışan öğrenciler önce 1/200 ölçekte 500ml’lik bir hacmi çevreleyen ve sınırlı malzemelerle (maksimum 12 adet çöp şişten) üretilmiş strüktürlerin içerisinde, bu strüktürle ilişkili ama ondan bağımsız da çalışabilen “bristol katlamaları” ile yüzey + mekan niteliğinde yerleştirmeler oluşturdular. Bunun devamında daha kalabalık ekiplerin birer Ar-Ge departmanı şeklinde sürekli yaparak çeşitledikleri ve geliştirdikleri (Research by Design) ve atık / gündelik malzeme diyebileceğimiz ürünlerin stüdyoyu işgal etmesi sonucu oluşturulan parametrik birimler, bir takım performatif nitelikleri üzerinden değişimlere uğrayarak yüzey ve sistemlere dönüştürüldüler. Burada sözü edilen değişimler, birimin kendisinin ve kendi içindeki bağlantıların, eleman sayılarının, ölçülerin, açıların ve birimler arası bağlantı şekillerinin bilinçli farklılaşmalarına işaret etmektedir. Bu, malzemelerin halihazır olarak bulunan parametrelerinin bir anlamda hack’lenmesi, değiştirilmesi ve mimarca kontrol edilmeye çalışılması anlamına gelmektedir. Daha sonradan jüri yorumlarında da dikkati çeken “göçebe” halleri ile Maçka strüktürlerine geri yerleştirilen yüzeyler, bu mekanlar içerisinde yapabilecekleri üzerinden, parametrelerine sadık kalınarak çoğaltıldılar. Bu gerçekleme ve mekanda rol alma kısmında ise fotomontaj çalışmaları ve bunların üzerinden üretilmiş videolar devreye giriyor. Bir anlamda alışılageldik, ölçeklerin artarak sıralanmasıyla ilerleyen sürece, bu malzemelerle yapılan birleşme / üreme (parça + bütün) Ar-Ge’leri ile ara verilmiş; ilk mekandaki ve 1/200’deki kararlardan ziyade, keşfedilen yeni parametrik niteliklerin alabilecekleri rollerin yeniden düşünülmesinin yön verdiği “git-gel’li ve çok kanallı” bir tasarım süreci denenmiştir. Sergide ayrıca grupların yüzeylerini ve sistemlerini hangi malzemelerden nasıl oluşturduğuna, nasıl çeşitlenip uygulanabildiğine dair diyagramlar içeren açık-kaynak kataloglar da görülebilir.

Sergi Yeri: Yeni Yüzyıl Üniversitesi Cevizlibağ Yerleşkesi, 104 Nolu Salon ve 1. Kat Koridoru