Haydarpaşa yangını: Sonun başlangıcı

Haydarpaşa yangınının birinci yılında, soruşturma hala sürerken yağmayı koruma planı onaylandı.

Toplum Kent ve Çevre İçin Haydarpaşa Dayanışması Adına TMMOB Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şubesi ile Birleşik Taşımacılık Çalışanları Sendikası yaptıkları açıklamada Haydarpaşa’ya dikkat çekerek, Haydarpaşa Garı ve çevresinin yağmalanmasına izin vermeyeceklerini belirttiler. Basına ve kamuoyuna açıklama yapan TMMOB MO ve BTS, Haydarpaşa Garı ve çevresinin 8 yıldır uluslararası emlak tacirlerine pazarlanmaya çalışıldığını kaydetti. Yapılan açıklamada, “Yağma savaşının uğrunda hiçbir fırsat kaçırılmamış, kamuoyunu yanıltmak amacıyla her türlü hile kullanılmış, anayasaya aykırı yasalar, yönetmelikler, kararnameler çıkartılmış, bütün ülkenin içini yakan ve birinci yılını dolduran 28 Kasım yangını dahi bu rant savaşının bir fırsatı olarak değerlendirilmeye çalışılmıştır” dendi. Bütün uyarılara rağmen özensizlik ve bakımsızlık sonucunda bir yıl önce Haydarpaşa Garı’nın yandığı belirtilen açıklamada, bu gerçeğin TCDD’nin Teftiş Kurulu Başkanlığının raporlarına dahi yansıyan bir dizi tedbirsizlik, özensizlik sorumsuzluk ve ihmal sonucu Gar’ın yanmış olduğu ve çok ciddi bir hasar oluştuğunun altı çizildi.

‘SORUMLULAR AÇIKLANMADI’
Toplum Kent ve Çevre İçin Haydarpaşa Dayanışması adına yapılan açıklamada, “Haydarpaşa yangını sonucunda gerekli yasal soruşturmanın yapılması ve suçluların cezalandırılması beklenirken; yangından sonra acilen ve bilimsel tekniklere uygun olarak yapılması gereken onarım sürecinde, “yeniden kullanım” adı altında “gar” işlevinin ve binaya yeni işlevler verilmesi fikrinin tartışmaya açıldığı belirtildi.Aradan bir yıl geçmesine rağmen hala soruşturma sonucu ve sorumluları kamuoyuna açıklanmayan yangın ertesinde TCDD 1. Bölge Müdürlüğü ile İTÜ TechnoBee akademik firması arasında yapılan sözleşmeye göre başlatılan “Rölöve Restitüsyon, Restorasyon” ve “yeniden kullanım/işlevlendirme” projeleri süreci de Haydarpaşa Garı ve çevresindeki ticari dönüşümün gerçekleştirilmesi yolunda istenilen meşruiyeti sağlayamadığı kaydedildi.
 

‘KESİN UYARI: DOKUNMAYIN’
TechnoBee akademik firması bünyesinde oluşturulan ve İTÜ tarafından görevlendirilen 9 uzman üyeden oluşan Danışma Kurulu’nun, Haydarpaşa Garı için projelendirme süreci bitirilmeden teknik, yangın ve doğal afetlere karşı alınacak önlemler dışında Haydarpaşa Garı binası ve yakın çevresinde hiçbir onarım ve yenileme çalışmasının yapılmaması konusunda kesin uyarılarda bulundukları hatırlatıldı. Yapılan açıklamada Danışma Kurulu’nun kesin uyarılaraına rağmen, Haydarpaşa Garı binasında yine hiçbir kurala uyulmadan yapılan müdahalelerin devam ettirildiğinin altı çizildi. Bu gelişmelerin yaşanmasının nedeni ise başta yangın olmak üzere gerçekleştirilen yanlış uygulamaların nedenleri ve sorumluları hakkında yapılan suç duyurularının ve soruşturmaların sonuçlandırılmaması olduğu söylendi.
 

PLAN ANTİDEMOKRATİK
En son olarak ta Haydarpaşa Gar çatısının yanışının birinci yılına 3 gün kala Haydarpaşa Garı, Kadıköy Meydanı ve Harem otogarının bulunduğu bölgenin kültür, turizm, ticaret alanına dönüştürülmesini amaçlayan plana dikkat çekildi. İBB Meclisi’nde onaylanan planla ilgili kısımda, “Daha önce alınmış bulunan kurul kararlarını, ulusal ve uluslararası bilimsel çevrelerin ve kamuoyunun tepkilerini yok sayan bu plan, 2003 yılından bu yana gündeme getirilen kamuoyunun büyük bir tepkisi ile karşılanan ve bugüne değin hayata geçirilemeyen yapılaşma kararlarını esas alan bir niteliktedir” denildi.
 

HAYDARPAŞA ‘OTEL’ OLACAK
Söz konusu plan ile bütün tarihi ve kültürel özelliklerinin yan ısıra deprem bekleyen İstanbul’un Anadolu yakasında toplanma ve dağılım merkezi olarak kullanılabilecek nitelikte, deniz ve demiryolu bağlantısıyla bölgenin dünya ile temas kurabileceği tek alan olma özelliğini de taşıyan Haydarpaşa Garı ve çevresi uluslararası rant merkezlerinin talebi doğrultusunda bütün ulusal ve evrensel koruma ve kullanma kuralları hiçe sayılarak turizm ve ticaret sektörünün hizmetine sunulmak istendiği söylendi. Özellikle onaylanan “koruma planının” en dikkat çekici hükmünün yıllarca TCDD’ye Genel Müdürlük ve Bölge Müdürlüğü olarak hizmet vermiş Gar binasının otel yapılmasına vize verilmiş olması olduğu belirtildi.
 

YAĞMAYA İZİN YOK
Toplum Kent ve Çevre İçin Haydarpaşa Dayanışması adına TMMOB Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şubesi ile Birleşik Taşımacılık Çalışanları Sendikası’nın yaptığı açıklamanın sonunda şu ifadelere yer verildi: Bu acımasız rant projesinde ısrarcı olan kesimler bilmelidirler ki başta Haydarpaşa Dayanışması olmak üzere toplumun tüm duyarlı kesimlerinin Haydarpaşa Garı liman ve çevresinin işlevine tarihsel kentsel ve kültürel önemine uygun olarak korunup yaşatılması konusundaki toplumsal duyarlılığı ve ısrarı bu girişimi de diğerleri gibi sonuçsuz bırakacaktır.Gerek hala soruşturma sonucu belli olamayan yangın, gerek garda sürdürülen hatalı uygulamalar ve gerekse son olarak onaylanan sözde koruma planı hakkındaki tüm yasal girişimler ve kamuoyu desteği dün olduğu gibi bugünde sürdürülecek sekiz senedir ranta açılmayan Haydarpaşa Garı daha nice yıllar İstanbul’a ve dünyaya hizmet vermeye devam edecektir.
 

Kamuoyumuzun bilgisine sunar, Haydarpaşa Dayanışması olarak, tarihi ve kültürel değerimizin, toplumsal belleğimizin bir parçası olan Haydarpaşa Garı, Limanı ve yakın çevresinin yağmalanmasına izin vermeyeceğimizi bir kez daha yineleriz.