Heyecanını Kaybetmemiş Bir Mimar Bünyamin Derman ve 212 İstanbul AVM

ARKİV Buluşmaları'nın dördüncüsü İkitelli'de yer alan 212 İstanbul Alışveriş Merkezi'nde yapıldı.

Çanakkale Seramik&Kalebodur sponsorluğunda 9 Mart 2010 tarihinde gerçekleşen ARKİV Buluşmaları’nın dördüncüsü İkitelli’de yer alan 212 İstanbul Alışveriş Merkezi’nde yapıldı. Projenin mimarı Bünyamin Derman’ın önderliğindeki toplantıya Cem İlhan, Brigitte Weber, Ali Manço, Doğu Kaptan, Pelin Özgen ve Arkitera Mimarlık Merkezi’nden Ömer Kanıpak ve Beril Azizoğlu katıldı.

Proje Derman tarafından sunuldu. Daha sonra aynı anda mimarının anlatımıyla alışveriş merkezi gezildi.

Projenin Hikayesi
İstanbul’un bir başka sorunlu bölgesi olan İkitelli’de bulunan arsada eskiden bir fabrika yapısı bulunuyormuş. Bu arsayla ilgili farklı jenerasyonların oluşturduğu mimari proje grupları kurulması istenmiş. Yönetim 3 mimari gruba bir brifing sunmuş ve proje yarışmasına davet etmiş.

Yarışma 100.000 m² alışveriş merkezi ve 200.000 m² alana sahip 2 konut bloğunun tasarlanmasını içeren ağır bir programa sahipmiş. Yönetime projenin Basın Ekspres Yolu üzerinde konumlanması ilgi çekici gelmiş.

Mimari ekip için projenin tasarlama sürecinin başında çevre verilerinin yetersizliği endişe yaratmış. Arsa içindeki 10 metrelik kot farkı ve çevredeki yapı tiplerinin medya yapısı olması sonucunda, kamusal alan tanımını kamusal yaşam bağlamında, kapalı-açık alanlarıyla yeniden tanımlayan, ekran ve park temaları üzerinden okunması ile oluşturulan bir tasarım ortaya çıkmış.

Programın yüklü olması arsada yeşil alan için yer kalmamasına yol açmış ki bu durum tasarımı şekillendiren nokta olmuş: “Kaybedilen yeşilin çatıya taşınması”. Bu yeşil alanlarda outdoor aktivitelerin yapılacağı düşünülmüş.

Projenin yapımı ekonomik kriz dönemine denk gelmiş. Bu durum malzeme seçimlerinde bazı değişikliklere neden olmuş ve altyapısı hazırlandığı halde yeşil çatı fikrinden vazgeçilmiş.

Bir diğer tasarım kriteri ise araç geçiş yönüne bakan dev ekranların cepheye konması olmuş. Ancak bu fikir Karayolları’nın engellemesine takıldığından gerçekleşememiş.

Projenin olumlu yönlerinden bir diğeri ise hemen her kottan servis girişlerinin çözülmüş olması.

Programda yer alan her biri 10.000m²‘lik alana sahip iki market bodrum kata yerleştirilmiş.

Temiz kat yüksekliği ihtiyacı 8 metre olan marketler kot farkının sayesinde kolayca yerleştirilmiş. Bu kot farkına göre şekillenen planlar su baskınlarında yapıyı kurtaran esas neden de olmuş aynı zamanda. Marketlerin kapladığı alanın fazlalığı döşeme yırtıklarının planlamasında zorlukları beraberinde getirmiş.

Merdiven boşluklarının kat planlarından şaşırtmalı yerleştirilmesi çatıdan alınan gün ışığının bodruma aktarılmasını sağlamış.

Yapının formunun alışılagelenden farklı olması statik açıdan projenin 3 kısımda çözülmesini sağlamış. Yapının galeri boşluklarının ve köprülerinin yer aldığı orta kısmı çelikten imal edilmiş. 4500 ton çelik kullanılmış.

Yapının statiğini zorlayan diğer etkenler cam çatılar üzerinde biriken kar yükü, temizleme ve taşıma problemleri olmuş.

Mimari ekip statik hakkında epey kafa patlatarak çoğu çözümü kendileri önermiş. Statik eikibe projenin çoğu yerinde sadece elemanları boyutlandırmak kalmış.

2007 yılında yapılan Yangın Yönetmeliği’ndeki değişiklikler ve sigara yasağı projede bazı değişikliklere neden olmuş. Cepheye aslında tasarıma çok yakışan kırmızı yangın merdivenleri eklenmiş ve sigara terasları için cephede boşluklar açılmış.

Mimari ekip aynı zamanda projenin iç mimarlığını da yapmış.

Projenin mimarı Derman’a göre uygulama projesi yarışma için hazırladıkları projenin %70 oranında aynısı.

ARKİV Buluşmaları Hakkında
Kapalı oturumlar halinde iki haftada bir düzenlenen buluşmalarda her oturumda farklı bir proje geziliyor ve tartışılıyor.

ARKİV Buluşmaları’nın beşinci durağı EAA tarafından tasarlanan Raif Dinçkök Kültür Merkezi’nde gerçekleşecek.

Buluşmaların kaydedildiği videolar, ARKİV’de ilgili projelerin başlıkları altında yayınlanıyor.