Hindistan’da Katılımcı Bir Gecekondu Bölgesi Dönüşüm Projesi

Mumbaili bir sosyal tasarım ve mimarlık stüdyosu olan Community Design Agency (CDA), Ahmednagar/Maharashtra'da bir dönüşüm projesi girişimi başlattı.

CDA bu projede, Ahmednagar Belediye Şirketi (AMC) ve sivil toplum kuruluşu Snehalaya ile ortaklaşa çalışmış. 2 dönümlük bir araziye sıkışmış 298 ailenin yaşadığı bir gecekondu mahallesi olan Sanjaynagar, temel altyapı ve kamu hizmetlerinden yoksun koşullarda yaşayan canlı, çeşitli ve birbirine sıkı sıkıya bağlı bir topluluğa ev sahipliği yapıyor.

Proje, kısmen Hindistan Hükümeti tarafından “Housing for All” programı kapsamında fonlanan yarı kamusal bir girişim. Bunun yanında, mahalle sakinleri ile birlikte, AMC ve Amerika merkezli sivil toplum kuruluşu Curry Stone Foundation da ekonomik destekte bulunuyor. Hayırseverlik faaliyetleri ve bağışlar yoluyla projeye ek destek sağlanıyor.

Günümüzde düşük gelirli bölgelerdeki konut yaklaşımı, birim sayısını öncelik olarak görüyor ve hizmet vermeyi amaçladığı toplumu desteklemekten ziyade zarar veren, kişiliksiz, yüksek yapıların oluşmasıyla sonuçlanıyor. CDA ise ayrı birimler inşa etmektense, konut eşitsizliğini gidermenin önemine inanıyor. Güvenli, sağlıklı, bireysel ve kamusal alanlar arasındaki dengeye dayanan, toplum bağlarını güçlendirerek insan hayat standardını yükselten topluluklar yaratmanın gerekliliğini vurguluyor.

Katılımcı bir planlama ve tasarım süreci sayesinde Sanjaynagar sakinleri, mahalle ölçeğinden kendi bireysel alanlarına kadar geniş bir yelpazede, projenin tasarım kararlarında rol alma şansı yakalıyor. Toplam 298 konut birimi 8 adet bloğa yayılıyor. Mahallenin sosyal altyapısını iyileştirme amacıyla binalar, büyüklükleri değişen 8 avlu etrafında düzenleniyor. Proje tamamlandığında Sanjaynagar, su, drenaj, yollar, sokak aydınlatması, çocuk bakım ve toplum merkezleri, sağlıklı rekreasyon için avlular ve yenilebilir çatı bahçeleri dahil olmak üzere tüm temel olanaklara sahip tamamen işlevsel bir mahalle olacak ve gecekondu mahallesi statüsünden çıkacak.

Tasarımın yanında proje, yerel toprak yapısı ve hava koşullarını dikkate alarak yapısal kaliteyi artırmaya da odaklanıyor. Bina taşıyıcı, güçlendirilmiş yığma duvarlara ve yerel bir ahşap ve kiriş döşeme sistemine sahip. Bambu perdeler ve pergolalar gibi unsurlar bina boyunca gölgeleme elemanları olarak kullanılıyor. Geniş koridorlar, sosyal etkileşimlere ortam sağlamanın yanı sıra doğal aydınlatma ve yeterli havalandırma için ortak alanlara sahip olacak şekilde tasarlanıyor.

CDA ayrıca, mahalle sakinleriyle birlikte düzenli bakım ve idame için uzun vadeli bir plan geliştirmek üzere çalışıyor. Modern konutlara geçiş sürecinde topluma yardımcı olmayı ve onları ortak bir konut topluluğu olarak etkin bir şekilde faaliyet göstermeleri için gereken bilgi ve araçlarla donatmayı amaçlıyor. Sanjaynagar’ın dönüşümü, katılımcı tasarımın gücünü ve yapısal çevrenin sağlık ve refah düzeyi üzerindeki etkisini göstermenin yanı sıra, sosyal sınırlarda bulunan bölgelerdeki toplulukların sosyal uyumu ve dayanıklılığını da göz önüne seriyor.