İki Şehrin Hikayesi

Oresund Bölgesi, Kuzey Avrupa'da St Petersburg'tan sonraki ikinci en büyük metropoliten alan. Kopenhag ve Malmö'yü de kapsayan bu alan aynı zamanda İskandinavya'daki en yüksek yoğunluğa sahip yer. Yoğunluğun artmasında 2000 yılında yapılan Oresund Köprüsü

Dissing+Weitling tarafından tasarlanan bu köprü ile 1 saatten az bir süre iki ülke arasında seyahat etmek mümkün oluyor. Öyle ki Malmö’nün bulunduğu Scania bölgesinde konut fiyatlarının düşük olması sebebiyle 2000-2007 yılları arasında 22.500 Danimarkalı karşı yakaya taşınmış.

Oresund Köprüsü
Kaynak: Wikipedia

Kopenhag

Danimarka’nın başkenti olan Kopenhag, dünyanın yaşam kalitesi en yüksek ve çevre dostu şehirlerinden bir tanesi. Dünyaca ünlü mimarların çağdaş mimari örneklerini barındırması açısından ise adeta bir açıkhava müzesi.

SAS Royal Hotel
Yapım Yılı: 1956-1960
Mimar: Arne Jacobsen

Arne Jacobsen tarafından Scandinavian Airlines System için tasarlanan SAS Royal Hotel, yapıldığı zaman Danimarka’nın en büyük oteli, Kopenhag’ın ilk gökdeleniydi. Halen, Kopenhag’ın silüetinde belirgin görünüşe sahip.

Cephesinden, restoranındaki çatal-bıçak takımına, lobisindeki mobilyalarına kadar Jacobsen’in tasarladığı otel zaman içinde yenilendi. Sadece otelin 606 numaralı odasında mimarın tasarımı olan ürünleri bulmak mümkün ve yer ayırtılarak kalınabiliyor.

606 numaralı oda eğer müsaitse resepsiyondan izin alınarak ziyaret de edilebiliyor.

Mimarın meşhur Egg ve Swan koltukları da ilk olarak otel için özel olarak tasarlanmıştı.

Bagsvaerd Kilisesi
Yapım Yılı: 1974-76
Mimar: Jørn Utzon

Fotoğraf: Arkitera Mimarlık Merkezi

Kilise, Sydney Opera Binası’ndan sonraki Danimarka’daki ilk tasarımı. Kopenhag’ın kuzey kenarındaki az yoğunluklu bir bölgede yer alıyor. 1974-1976 yılları arasında tamamlanan kilisenin dışarıdan görünüşü ile iç mekanı birbiriyle zıtlık oluşturuyor. Kilisenin dışındaki keskin hatların aksine iç mekanında, özellikle tavanında buluttan esinlenerek tasarlanan, eğrisel formlara rastlanıyor.

Fotoğraf: Arkitera Mimarlık Merkezi

Ulusal Kütüphane Ek Binası (Siyah Elmas)
Yapım Yılı: 1999
Mimarlık Ofisi: Schmidt, Hammer and Lassen Architects

Eğik açılı formu, binayı ikiye bölen ve bina boyunca yükselen atriyumu ile zamanın en dikkat çekici ve yaratıcı binalarından biriydi. Siyah mermerden cephesi yüzünden Siyah Elmas (Danca’da Sort Diamant) olarak adlandırılan bina aynı zamanda Danimarka’nın turist çeken noktalarından birisi. Binada, kütüphane, konser salonu, kitapçı, kafe, sergi salonu ve restoran bulunuyor.

VM Houses
Yapım Yılı: 2004-2005
Mimarlık Ofisi: Plot Architects (JDS ve BIG olarak ayrıldı)

PLOT tarafından tasarlanan VM Evleri Kopenhag’ın yeni metro güzergahının uzantısında yer alan bir konut projesi.

VM Evleri, her blok sonunda aralarında bir avluyla meydana gelen bir boşluktan oluşan bir dikdörtgen şeklinde basit bir konfigürasyondan oluşuyor. Böylece Ingels ve De Smedt dikdörtgenleri değişik şekillere sokmaya başlamışlar ve sayısız olasılık neticesinde alfabe harflerini çağrıştıran şekiller ortaya çıkmış. Sonunda güney cephedeki bloğa V ve kuzey cephedeki bloğa da M harfini yerleştirmişler.

Ordrupgaard Müzesi Ek Binası
Yapım Yılı: 2005
Mimarlık Ofisi: Zaha Hadid Architects

Kopenhag’taki Ordrupgaard 1918 yılında inşa edildi. Müze, bu tarihten itibaren sigortacı Wilhelm Hansen’in Fransız Empresyonistleri’ne ve Danimarkalı ressamların eserlerinden oluşan koleksiyona ev sahipliği yapıyor. 1953 yılında ise müze halka açıldı.

Ek binası için Danimarka Kültür Bakanlığı tarafından bir yarışma açıldı. Açılan yarışmayı Zaha Hadid Architects kazandı. Müzenin, 2 sene kapalı kalmasının ardından 2005 yılında ek bina açıldı ve kapasitesi iki katına çıktı.

Ordrupgaard’da girişe yeni binayla eski, uzun galerili binayı ayıran avludan ulaşılıyor. Fuaye ziyaretçilere galerileri işaret eden avlu boyunca uzanıyor. Işıklandırma açıklıkları ziyaretçilere yönlendirme aygıtları olarak da hizmet veriyor. Doğal ışıksa çatıdan geçerken filtre edilip yönlendiriliyor.

Uzun ve eğimli rampa ise kalıcı ve geçici galeri mekanlarını ayırırken aynı zamanda ziyaretçileri çok amaçlı salona ve bahçeye bakan kafeye yönlendiriyor.

Gemini Residence
Yapım Yılı: 2005
Mimarlık Ofisi: MVRDV

Proje, Kopenhag’ın kıyı kesimindeki yeni yerleşim bölgesi Havnestad’daki eski hububat deposunun konuta dönüştürülmesi projesi. MVRDV, merkezdeki silonun etrafında dairesel bir sirkülasyon alanı yaratarak konutları etranına yerleştirmiş.

Her iki silo çekirdeği de cam bir çatı ile kaplı olduğu için lobi alanının yüksekliği binanın yüksekliği ile aynı. Ayrıca, lobiden binanın bütün sirkülasyon sistemi rahatça görülebiliyor.

Mountain Dwellings
Yapım Yılı: 2008
Mimarlık Ofisi: BIG

Her evin terasında kendi bahçesi var. Hem sıkışık kent dokusu hem de banliyö hayatı.

Mountain Dwellings, VM Houses’tan sonra aynı işveren için yapılmış ikinci konut projesi. Yine VM Houses gibi Kopenhag’ın banliyösü Orestad’da yer alıyor. Bunun diğerinden önemli bir farkı 2/3 yaşam, 1/3 konut alanı bulunması. Binada 80 konut, 480 adet park yeri bulunuyor.
Banliyö hayatının rahatlığı çatı bahçeleri ile sunarken içiçe geçen plan şeması ile kent hayatının sıkışıklığını bir arada sunuyor.

Otoparkta her kat farklı bir neon renk ile ifade edilmiş.
Fotoğraf: Arkitera Mimarlık Merkezi

Kopenhag Opera Evi
Yapım Yılı: 2001-2005
Mimarlık Ofisi: Henning Larsens Tegnestue A/S

Danimarkalı taşımacılık şirketi Mærsk’in bağışları sonucu yapılan Opera Evi, Kraliyet Konutu Amalienborg’un tam karşı aksında, Kraliyet Tiyatrosu’nun çaprazında yer alıyor. Mimarlık ofisi Henning Larsens Tegnestue ile işveren arasındaki problemli ilişkiye rağmen 26 Ocak 2005 tarihinde Giuseppe Verdi’nin Aida Operası ile açıldı.

Fotoğraf: Arkitera Mimarlık Merkezi

Binanın etrafındaki karşılama alanı, 32 metre uzunluğundaki, binanın üzerinde konsol olarak çıkan büyük bir çatı ile kaplı. Karşılama alanından içeri girince yer alan fuaye 4 kat boyunca uzanıyor. Katlardaki balkonlar, koridolar ve özellikle çatıdaki restoran şehir ve liman manzarasına sahip.

Geleneksel at nalı şeklindeki oditoryum 1.500 kişi kapasiteli.

İşverenin isteği üzerine 3 sanatçı da binanın iç mekanlarını tasarlamak üzere görevlendirilmişti. İzlandalı tasarımcı Olafur Eliasson 2.000 adet cam ve 300 lambadan oluşan 3 adet aydınlatma heykeli, Per Arnoldi operanın logosunu ve sahne perdelerini, Per Kirkeby ise oditoryum katının tepesindeki 4 adet bronz rölyefi tasarladı.

Olafur Eliasson tasarladığı aydınlatma heykeli.

Kraliyet Tiyatrosu
Yapım Yılı: 2008
Mimarlık Ofisi: Lundgaard & Tranberg Arkitektfirma A/S

Yeni kraliyet tiyatro binası, Kopenhag’ın merkezinde kıyısında, Opera Evi’nin karşısında yer alıyor.

Bina, 3 ana elemandan oluşuyor. Fuaye, denizin üzerinde ince kolonlar üzerinde yükselen geniş bir yürüyüş yolu ve fuayenin üzerinde bulunan binayı farklılaştıran servis katı.

Tiyatro binası ve önündeki yürüyüş yolu.
Fotoğraf: Arkitera Mimarlık Merkezi

Fuaye bina boyunca uzanıyor, kayar kapılar açıldığı zaman önündeki ahşap yürüyüş yolu ile birleşiyor ve dışarıdan gelen kişileri içeri davet ediyor. Fuayenin sonundaki kafe ise yürüyüş yoluna taşarak yaz akşamları için önemli bir buluşma noktası haline geliyor.

Fuayenin hemen üzerindeki kat ise yönetim ofisleri, prova ve giysi odalarıı ve yemekhane bulunuyor.

Kopenhag Konser Salonu
Yapım Yılı: 2009
Mimarlık Ofisi: Atelier Jean Nouvel

Danimarka Yayın Kurumu’nun DR Byen (DR Town) bir parçası olan ve Danimarka Ulusal Senfoni Orkestrası’na ev sahipliği yapan Kopenhag Konser Salonu Jean Nouvel tarafından tasarlandı ve 2009 yılı Ocak ayında açıldı.

45 metre yüksekliğindeki dikdörtgen şeklindeki konser salonunun etrafı şeffaf mavi ekranla kaplı. Gece olduğu zaman bina aydınlatılıyor ve görüntüler dışa cepheye yansıtılıyor.

Binada farklı büyüklük ve tasarımda 4 adet stüdyo bulunuyor. Bunun yanında 1.800 kişilik de bir konser salonu bulunuyor. Nouvel, salondaki balkonların tasarımında şarap bağlarından ilham almış.

Mavi ekran dışında dış cephede dikkat çeken bir başka şey de betonarme duvarlar. “Fil derisi” olarak adlandırılan bu duvarlar için plastik malzemeler kullanılarak betona katlama efekti verilmiş.

Malmö

Malmö, İsveç’in en büyük üçüncü şehri. İskandinvya’da endüstrileşmenin en erken ve en fazla yaşandığı kent olan Malmö yüzyıl başında endüstri sonrası döneme adapte olmakta zorlandı.

Bu dönemden sonra Malmö yeni bir şehir oldu. Mimari açıdan çekici binalar, yeni biyoteknoloji ve IT şirketleri, öğrenciler için çekici bir şehir haline geldi. Oresund Köprüsü’nün açılmasının ardından giderek gelişti ve İsveç’in güneyinde önemli bir kültürel bölge haline geldi.

Kronprinsen
Yapım Yılı: 1964
Mimarlar: Thorsten Roos ve Kurt Hultin

Thorsten Roos ve Kurt Hultin tarafından tasarlanan bina 1964 yılında tamamlandı. Bina tamamlandığı zaman Malmö’nün en yüksek binasıydı ta ki 2005 yılında Turning Torso yapılana kadar.

82 metre yüksekliğindeki binada konutlar, klinik, tenis sahası, araba parkı, alışveriş merkezi bulunuyor. Hava açık olduğu zaman 26. kattaki restorandan Kopenhag görülebiliyor.

Bo01 – City of Tomorrow
Yapım Yılı: 2001
Mimarlar: Santiago Calatrava, Gert Wingård, Kai Wartiainen, Ralph Erskine, Bertil Öhrström, MooreRuble Yudell

Malmö’nün yeni gelişen konut bölgesi olan Bo01 – City of Tomorrow Malmö’nün Batı Limanı (Västra Hamnen)’nda bulunuyor, Oresund Köprüsü’na hakim bir manzaraya sahip. Turning Torso’nun adeta eteklerinde olan yerleşim Malmö’deki yeni kent yaşamı anlayışında önemli bir dönüm noktası. Eski endüstriyel alan yapılan dönüşüm ile sürdürülebilir yaşam alanı haline geldi. Denize olan yakınlığı, çok yakınında plajın bulunması, şehir merkezine olan yakınlığı ile Malmö’nün gelişen bölgesi.

Bölgede konutlar, restoranlar, mağazalar, marina ve Malmö Üniversitesi bulunuyor. Pek çok örnek özelliği ile kentsel dönüşüm konusunda ilham almak isteyen kentsel tasarımcıların durak noktası.

HSB Turning Torso Tower
Yapım Yılı: 1999-2005
Mimar: Santiago Calatrava

1999 yılında Santiago Calatrava, Malmö’nün Batı Limanı’nda yeni karma kullanımlı bir bina tasarlaması için davet edildi. Bo01 kapsamında düşünülen bina mimarlık ve mühendislik açısından dönüm noktası oldu. 190 metrelik yüksekliğiyle Moskova’daki 264 metrelik Triumph-Palace’dan sonra Avrupa’nın en yüksek konut binası. Kopenhag’dan da görülebiliyor.

Malmö Adalet Sarayı
Yapım Yılı: 2009
Mimarlık Ofisi: Schmidt Hammer Lassen Architects

Schmidt Hammer Lassen Architects tarafından tasarlanan 10.000 metrekarelik yeni adalet sarayı, varolan 3.000 metrekarelik adalet sarayına bağlanıyor.

Binanın yağmur damlası şeklindeki formu, arsanın şekline, etrafındaki yeşil alan ve suya cevap şeklinde.