İmar Hakları Satışı ve Transferi: 10B

Kentsel Strateji, Afet Yasası'nın öngördüğü dönüşüm sürecine alternatif olarak 10B ilkelerini sundu.

Faruk Göksu 10B ilkelerini şu şekilde özetliyor:

İmar Haklarının “Satışı” ve “Transferi”

“Kentlerimiz, başta afet riskleri gerekçesi ile yeni bir dönüşüm sürecine girmiş bulunuyor. Yeni süreç içinde YIK-YAP yaklaşımları ile kentlerimiz yeniden harmanlanacak. Yasal düzenlemelerde ‘İmar Hakları Transferi’, ‘İmar Bonusu’ ve ‘Değer Artış Payı’ gibi yöntemlerin yer alması ise menkulleştirme sürecinin başlayacağını göstermektedir.

Yeni süreç içinde, ‘İlave İmar Hakları’ ya da ‘Dönüşüm Bonusları’ bütüncül bir bir planlama yaklaşımı ve eşitlik ilkesi ile mi verilecek? temel sorusunun yanıtı önemli olacaktır.

Yıllardır gündemde tuttuğumuz arazi düzenlenmesindeki Düzenleme Ortaklık Payı (DOP) ve Kamu Ortaklık Payı (KOP) yöntemlerin yanısıra ‘Proje Ortaklık Payı’nin (POP) ilave imar hakkı üzerinden alınması yada ilave ‘İmar Haklarının Satışı’ (İHS) veya ‘İmar Haklarının Transferi’ (İHT) yöntemleri artık yeni dönüşüm
sürecinde ele alınmalıdır.

İHT Programında iki bölge tanımlanmaktadır. Birincisi, kültürel ve doğal değerlerinin korunacağı yerler, yani imar haklarını ‘Gönderen Bölge’, diğeri ise gelişen ve yoğunlaşan yerler, yani imar
haklarını satın alan ya da transferin gerçekleştiği ‘Alan Bölge’.

Uluslararası program uygulamaları incelendiğinde İHT programının gönüllülük, piyasa odaklı ve esneklik temel ilkelerini içeren bir yaklaşımı ortaya çıkmaktadır. Bu ilkeler çerçevesinde süreç, gönderen bölgedeki mülk sahibinin belediyelere başvurusu ile başlar ve yatırımcının imar bonuslarını satın alması ile sona eren planlı, programlı, katılımcı, kontrollu bir süreci kapsar.

Parseller, kent-kır, özel bölgeler ve kentler arası İHT ve İHS yöntemlerinin başarılı örnekleri bulunmaktadır.

Kentlerimizin bir çoğunda var olan yapı ve yaşam kalitesi riskinin azaltılması için İHT yöntemi kullanılabilecek çözümlerden biri olabilir. Çok yoğun yapılaşmış mahallelerde kamusal alanlar elde edilmesi için imar bonusları ile yoğunluğun daha da artırılması yerine yalnızca yıkıp-yapma maliyetini karşılamak üzere imar hakları transfer edilebilir ya da satılabilir.

Ayrıca, kültürel ve doğal değerlerimizin korunması, havza ve göl gibi hassas bölgelerdeki yapılaşmanın ortadan kaldırılması için de İHT bir çözüm yolu olarak kullanılabilir.

İHS ve İHT yönteminin amacı, kamu tarafından verilecek dönüşüm bonuslarının; yapılaşma baskısı altında olan değerlerimizin korunması, değerin eşit paylaşımı ile koruma ve gelişme dengesi sağlamaya yönelik olmalıdır.

Gayrimenkul sektörü ile finans sektörünün bir araya gelmesi planlama pratiğimize menkulleştirme aracının farklı boyutlarda girmesini sağlayacaktır.

İHT ise bunun ilk adımını oluşturacaktır. Plancılara düşen görev, bu aracın uygulanmasında avantaj ve dezavantajların doğru analiz edilmesi ve örnek uygulamaların başarılı olması için gerekli senaryoların ve ortamların iyi hazırlanmasını sağlamaktır.

1. Başvuru
2. Belediye
3. Bakanlık
4. Bilgi
5. Belge
6. Bölge
7. Büyüklük
8. Bonus
9. Bono
10. Banka”

Konuyla ilgili detaylı bilgiye buradan ulaşabilirsiniz.