İmar Kardeşliği “3ADA 1ADA”

Yerel Girişime DESTEK (Demokrasi, Ekonomi, Strateji, Toplum, Eşitlik ve Katılım) Platformu geçen sene 17 Ağustos'ta oluşturulmuştu.

Bir sene içerisinde DESTEK Platformu tarafından yapılan, “yeni yaşam alanları nasıl tasarlanmalı” çağrısı, 60 gönüllü tarafından geniş katılımlı ortamlarda tartışıldı ve yeni bir yaklaşım ortaya konuldu: “Gönüllülük Esaslı Yerinde Dönüşüm”

Önerilen yeni yaklaşımla “imar bonusu” teşviki ile “yapı parseli yerine yapı adası bazında” yeniden tasarım, finansman, örgütlenme, yapım ve yasal alandaki konularda farklı bir model kamuoyunda tartışmaya açıldı.

Gönüllü olarak ada bazında birleşme kapasitesine bağlı, kamu tarafından verilecek “imar bonusu”nun sağlayacağı finansman ile başta riskli binalar yıkılıp, yerinde yeni yapılar yapılması öngörülüyor. Böylelikle, “yer değiştirme” ve “değer paylaşımı” gibi gerilim yaratan sorunların ortadan kalkacağı düşünülüyor.

3ADA 1ADA Modeli, her bir proje alanı için yaklaşık 25-30 milyon Dolar’lık bir yatırımı kapsıyor. İmar bonusları ile karşılanacak olan finansman sonucunda;

-Riskli yapılarda yaşayanlar inşaat süresi içinde 1.5 yıl kiraya çıkacak,

-Güvenli yapısı olacak,

-Parkı, açık alanı ve eğitim, sağlık vb gibi kamusal mekanların olduğu kaliteli çevrede yaşamını sürdürecek,

-Uzlaşma yönetimi ve yerel yatırımcı vb gibi yeni iş imkanları yaratılacak,

-Yerelin kapasitesinin artırılması için sosyal ve ekonomik projeler geliştirilecek,

-Gayrimenkul sektörü ile finans sektörü buluşacak,

-İmar bonusu ve imar hakları transferi gibi yenilikçi yaklaşımlar uygulanacak,

-Gayrimenkul, menkul kıymete dönüştürülecek,

-Tasarımcılar için farklı ve esnek tasarım yapma olanakları yaratılacak,

-Yeni inşaat teknolojileri geliştirilecek,

-Bu Model ise 3ADA 1ADA Programıyla yaşama geçirilecek.

3 ADA 1 ADA Programı Nedir?
3 yapı adasının birleştirilerek 1 yapı adası haline getirilmesi, iyi bir tasarım imkanı ile daha fazla yeşil alan ve otopark sağlanması ve yolların genişlemesi için imkan sağlıyor. 3ADA 1ADA programı 40 gönüllü tarafından bir yıl boyunca İstanbul’un 15 ilçesinde örnek yapı adalarında test edildi ve sonuçlar tartışmaya açıldı.

3ADA 1ADA programı 4 temel teşvik üzerine kurgulandı.

Birleşme Bonusu
Öncelikle kent dokusunun yeniden mekansal ve toplumsal organizasyonu ile yapım ve finans optimizasyonunu hedefleyen dönüşüm katsayısı belirleniyor, ardından birleşmeyi optimum proje büyüklüğünde teşvik etmek için parsellerin ada birleşmelerine göre 1,2,3 dönüşüm katsayı ile çarpılarak imar bonusu arttırılıyor.

Yola Terk Bonusu
Yapı çekme mesafelerinin dar yolların genişletilmesi ya da otopark olarak kullanılması için kamuya terk edilmesi halinde, ada birleşme katsayıları çerçevesinde ilave imar bonusu veriliyor. Dar yolların genişletilmesi olası afet halinde tahliye koridorları olarak kullanılması açısından da önemli.

Kamusal Alan Bonusu
Mahallelerin pek çoğunda yeterli okul, park, sağlık vb. gibi kamusal alan bulunmuyor. Yaşam kalitesinin artırılmasının önemli koşullarından birisi bu alanların artırılması ve herkesin eşit olarak kamusal alanlara ulaşabilirliğinin sağlanması olmalı.

Kapalı Otopark Bonusu
Bir afet anında dar yolların kenarlarına park edilen arabalar, yangın, deprem vb. gibi acil durumlarda yaşam tehlikesi oluşuyor. Sorunun çözümü için ada içerisinde açık ya da kapalı otoparkı teşvik için otopark bonusu verilebilir.

Gönüllü plancı, mimar, sosyolog, finansmancı, hukukçu gibi karma mesleklerden oluşan DESTEK grubu tarafından geliştirilen modelin; tasarım, örgütlenme, finansman, yapım ve yasal bileşenleri çalıştay ortamlarında tartışıldı.

DESTEK gönüllüleri, olası İstanbul depremine daha da yaklaştığımız bugünlerde, olası deprem riskinin azaltılması İçin 60 uzmanla birlikte yeni bir model öneriyor.