İnönü Stadı’na Yıkım Onayı Çıktı

Koruma Kurulu, İnönü Stadı'nın tescilini düşürerek yıkıma onay verdi. Stadın altından tarihi kalıntı çıkarsa inşaatın durdurulmasını istedi.

Beşiktaş ‘tan sorumlu 3 No’lu Koruma Bölge Kurulu, 1947 yılından kalma İnönü Stadı’nın tescilini düşürerek tarihi yapıda yıkıma giden yolun önünü açtı. Kurul, 7 Mayıs’ta verdiği kararda stadın altından tarihi eser çıkması durumunda inşaatın durdurulması gerektiğini belirtti.

İnönü Stadı, mimarlar Vietti Violi, Şinasi Şahingiray ve Fazıl Aysu tarafından 1939’da tasarlanmıştı. Mülkiyeti İstanbul Belediyesi’ne ve Maliye Hazinesi’ne -yani kamuya- ait stat, 1998’de 49 yıllığına Beşiktaş Kulübü’ne kiralanmıştı.

Radikal’in Kültür ve Turizm Bakanlığı yetkililerinden aldığı bilgiye göre, Beşiktaş Kulübü’nün 2012’de tescil kaydının ‘yeniden değerlendirilmesi’ için başvurduğunu belirten kurul, stadın ‘özgün mimari niteliğini’ yitirdiği, UEFA standartlarını karşılamadığı ve statik olarak yetersiz olduğunu kaydetti.

‘Sembolik olarak kalsın’

Koruma Kurulu bu şekilde stadın yalnızca denizden görünen eski açık tribünü giriş cephesinin ‘sembolik olarak’ yeni projede de yer almasına, Meclis-i Mebusan Caddesi cephesinin de özgün mimarisini koruduğu için tescilinin devamına karar verdi. Yani tarihi stadın tescili, sadece bu iki cepheye indirgendi.

3 No’lu Koruma Kurulu ayrıca “Uygulama sırasında 2863 sayılı yasa kapsamında değerlendirilebilecek herhangi bir kalıntıya rastlanması durumunda, uygulamanın durdurularak müze müdürlüğü ve kurula bilgi verilmesine” karar verdi.

Bir haftada ne değişti?

Kararın alınma sürecinde 3 No’lu Bölge Kurulu’yla Yüksek Kurul arasında ilginç bir gidiş-geliş yaşandı. Bölge Kurulu, 30 Nisan’da aldığı ilk kararda Cumhuriyet döneminin ilk stadyumlarından biri olan yapının tamamının ‘korunması gerekli kültür varlığı’ olarak tescilli olduğunu ve binanın Dolmabahçe Sarayı, Saat Kulesi ile Bezm-i Âlem Valide Sultan Camii’nin koruma alanında bulunduğunu belirtti.

Yüksek Kurul’un İnönü Stadı hakkında 2011’de verdiği “Tescilli kültür varlığı dışında hiçbir yapılaşmaya gidilemez” kararına atıfta bulunarak yeni stat projesinin İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı İmar Müdürlüğü’nce uygun bulunduğunu kaydeden kurul, ortada ‘çelişkili’ bir durum olduğunu söyledi ve meseleyi Yüksek Kurul’a havale etti.

Yüksek Kurul ise bir görüş bildirmeyeceğini belirterek kararı tekrar Bölge Kurulu’na sevk etti. 3 No’lu Bölge Kurulu bir hafta sonra aldığı ikinci kararında ise stadın tescilini düşürme kararı aldı.

Böylece 2011’de Yüksek Kurul’un ‘Tescilli yapı dışında yapılaşmaya gidilemez’ kararını da bozmuş oldu. İstanbul Mimarlar Odası, daha önce yapılan plan değişiklikleri üzerine dava kararı alındığını, ancak kuruldan son kararların da istenilerek inceleneceğini bildirdi.

Meslek odası dava açacak

İstanbul Mimarlar Odası yetkilileri, şayet İnönü Stadı’nın tescilinin düşürüldüğü doğrulandığı takdirde yargıya başvurmaktan çekinmeyeğini belirtti. Radikal, daha önce stadın bulunduğu arazide Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nca yapılan imar planı değişikliklerinde projede ‘Koruma kurulu onayı şart’ hükmünün kaldırdığını haberleştirmişti. Haberin üzerine plan notları tekrardan değiştirilerek kurul onayı şart koşulmuştu.

‘Ancak restore edilir’

2011 yılında Yüksek Kurul, 3 Numaralı Kültür ve Tabiat Varlıkları Koruma Kurulu’nun İnönü Stadı’nın yeniden inşasına izin veren kararını bozdu. Kararda tescilli yapıyla ilgili olarak ‘ancak restore edilebileceğine ve bunun dışında herhangi bir yapılaşmaya gidilmemesi gerektiğine’ hükmedildi. Dönemin Kültür Bakanı Ertuğrul Günay “tarihe Dolmabahçe’yi denize batıran bakan olarak geçmek istemediğini” söyledi. Ancak son kararla, tescilli yapının yıkımına onay verilmiş oldu.