İnşaat için sürekli hülle yapıldı

Şişli Likör Fabrikası’nın bulunduğu araziye yapılmak istenen 2 gökdelene onay veren 1 / 5000 ölçekli Nazım İmar Planı’na İstanbul 6. İdare Mahkemesi yaklaşık 6 ay önce yürütmeyi durdurma kararı vermişti.

Aynı mahkeme şimdi planları tümden iptal etti. Bu durumda inşaatın durması gerekir. Tarihi Yarımada’nın siluetine etki ettiği gerekçesiyle 16:9 Kuleleri için de mahkeme 1 /5000 ölçekli Nazım İmar Planlarını ve beraberinde inşaat ruhsatını iptal etmiş ancak mahkeme karar verinceye kadar gökdelenler satışa bile çıkmıştı. Şimdi ise henüz gökdelenlerin temel aşamasındayken bu kararın çıkması sevindirici. Biraz geriye gidip Likör Fabrikası yerine yapılmak istenen 2 gökdelenin hikâyesini anlatalım. Atatürk ’ün emriyle 1930 yılında kurulan Şişli Likör Fabrikası ‘art-deco’ döneminin ünlü mimarı Robert Mallet Stevens (1886-1945) tarafından inşa edildi. İlk betonarme tekniğini gösteren ender yapılar arasındaydı. Bu özellikleriyle 2 No’lu Koruma Kurulu’nca 2006’da 345 sayılı kararla ‘Endüstriyel Miras’ kapsamında kültür varlığı olarak tescil edildi. 2008’de de bu kez fabrika giriş pavyonu ve parseldeki ağaçlar ‘anıt ağaç’ olarak tescillendi. 2011 yılında da orijinal olmamasına ve 1960’lı yıllarda yapılmasına rağmen fabrika bacası tescil kapsamına alındı. 

2 No’lu Koruma Kurulu inşaat için yapılan projeye sürekli bu gözle bakıp her defasında geri gönderdi. Kurul 28 Haziran 2011’de bir rapor hazırlayarak, projenin uygun olmadığını belirtti. Kurul önerilen ek yapı yüksekliğinin 60 metreyi geçtiğini vurgulayarak Büyükşehir Belediyesi’nce incelenmesini istedi. Ancak belediye kurula yolladığı 24 Ağustos 2011 tarihli yazısında ‘projenin estetik ve yerleşim yönünden uygun olduğunu’ bildirdi. Kurul 2863 sayılı yasa ve yüksek kurul kararlarını göstererek projeyi reddetti. Koruma Kurulu direndikçe yeni yöntemler devreye sokuldu.

Oyun içinde oyun

Kültür Tabiat Varlıkları Koruma Kurulu 2011 yılında Tabiat Varlıkları ve Kültür varlıkları olarak ikiye ayrıldı. Tabiat varlıkları Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na bağlandı. 2 No’lu Kültür Varlıkları Koruma Kurulu nihai karar için müzakerelere devam ederken Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürlüğü’nden bir yazı geldi. 

15 Şubat 2012 tarihli yazıda şöyle denildi: “Çakışan alanlarla ilgili uygulamalarda yetki karmaşası tespit edilmiştir. Tabiat varlıkları ve doğal sit alanları ile tarihi sit, arkeolojik sit, kentsel sit, tescilli kültür varlığı, milli park, tabiat parkı, tabiat koruma alanı, sulak alan ve tabiat anıtının çakıştığı yerlerde 644 sayılı KHK’da da belirtildiği gibi yetki ve sorumluluk bakanlık uhdesindedir.” 

Bu yazıyla onay yetkisi 2 No’lu Kültür Varlıkları Koruma Kurulu’ndan alınıp 4 No’lu Tabiat Varlıklarını Koruma Komisyonu’na devredildi. Yeni komisyon tartışılan projeyi jet hızıyla onayladı. 

İki gökdelenin inşaatına süratle başlandı. Bu arada Mimarlar Odası şehircilik, mimarlık ilkelerine aykırılık, ticaret alanı olarak ayrılan yerin konut alanına çevrilmesi, yüksekliğin serbest bırakılarak emsalin arttırılmasına itiraz ederek dava açtı. Bilirkişi raporları ile bu durum tescil edilince mahkeme geçen mayıs ayında yürütmeyi durdurdu. Ancak inşaat durmadı. Çünkü Çevre ve Şehircilik :Bakanlığı hülle ile planda değişiklik yaparak, inşaatı yeni plana göre devam etti. Ancak mahkeme kararında buna da değinerek yeni planın da mahkemenin aldığı karara uygun olması gerektiğine hükmetti. Bu durumda yeni plan için dava açmaya gerek olmadan inşaatın bir an önce mühürlenmesi gerekiyor. Mahkemenin istediği şartlarda yeni bir plan çıkana kadar da inşaatın durması elzem görünüyor. 

Fabrikanın 23 bin 711 metrekarelik arazisi ise TOKİ iştiraki olan Emlak Konut GYO tarafından gelir paylaşımı yöntemiyle satışa çıkarılmıştı. İlk ihaleyi Kiler Gayrimenkul, 295 milyon 700 bin lira teklif ederek kazanmış, Emlak GYO, kamuoyundan gelen tepkiler üzerine ihaleyi iptal etmişti. Yeniden yapılan ihaleyi ise Aşçıoğlu-Ofton-Meydanbey-Omak İnşaat Ortak Girişimi kazanmıştı. Daha sonra Aşçıoğlu Ofton ve Omak çekilerek ihale Viatrans – Meydanbey ortak girişimine kaldı. Ortaya çıkan ön projeye göre fabrikanın arkasında bulunan yaklaşık 5 dönümlük alana 157 metre yüksekliğinde iki gökdelen inşa ediliyor ve tescili fabrika binası yıkılarak altının otopark yapılmasına imkân tanınmıştı.