İran’da Terk Edilen Binanın Yenilenmesi: Vast Gallery & Artist Residency

Persian Garden Studio tarafından tasarlanan, Tahran'ın tarihi merkezinde bulunan Vast Gallery & Artist Residency, yenileme projesiyle kültürel canlanma ve topluluk birliği odaklı bir mekâna dönüşüyor.

Tahran’ın tarihi merkezinde yer alan 1.120 metrekarelik alana sahip Vast Gallery & Artist Residency, orijinal olarak üç konut katı ve beş perakende mağazasından oluşuyor. 1930’larda ilk Pehlevi döneminde inşa edildiğinden mimarlık dili o dönemin modernist mimarisinden ve kültürel eğilimlerinden oldukça etkilenmiş.

Tahran’ın merkezindeki bu dönemin diğer birçok binası gibi, bu bina da İslam devriminden sonra sahipleri tarafından terk edilmiş. Asıl sahipleri, belediye binası yakınlarındaki baş piyanist olan Ermeni müzisyenler yerleşim birimlerinde oturuyorlardı.

Çevredeki mahalle ile günlük etkileşimleri ve perakende mağazaları aracılığıyla bir kamu hizmeti sunarak güçlenen bu alanda bir topluluk duygusunun oluşması, 40 yıllık terkin ardından bu binanın yenilenmesi için ilham kaynağı ve yeni rehabilitasyon programının çekirdeği haline geldi.

Tahran’ın orta kesiminde rehabilitasyonu desteklemek ve kentsel dokuları yeniden tesis etmeye yönelik uzun vadeli bir projeyi genişletmek amacıyla yeni programlar uygulandı ve binaya yeni ekler yapılmış. Mevcut kolonların üzerine metal dikmeler ve çelik mantolar eklenerek yapının güçlendirilmesinin ardından tonozlu tavanlar metal kirişlerle desteklenmiş ve katlar arasında açıklıklar oluşturulmuş. İki konut, altı küçük birime dönüştürülmüş ve programa bir ofis alanı eklenmiş. Perakende mağazaları kafe, pastane ve hediyelik eşya dükkanına dönüştürülmüş.

Ziyaretçileri komplekse davet ediyor ve mahalle sakinleri ile günlük iletişimden gelişen projenin kimliği üzerindeki önemli etkilerini vurguluyor.

Avlu içerisine inşa edilen metal ek yapı monte edilerek zemin kazılmış, temel ve koruma yapısı hayata geçirilmiş. Metal iskelet çukurunun etrafına beton duvarlar örülmüş ve merdiven yapısı birbirine bağlanmış. Çatı seviyesinde bu yapı binaya bağlanarak çatıdaki metal yapı ile bütünleştirilmiş.

Mahallenin ve çevredeki binaların tarihi ve kültürel kimliğiyle uyumlu, kentsel bir düğüm oluşturmanın yanı sıra, bu binanın çatısına yerleştirilen bir hacim olarak bir uzantı galeri alanı tasarlanmış. Çatı hacmine ulaşırken benzersiz bir deneyim yaratmak ve mevcut ana merdiveni sadece konut erişimi için tutarken köprüler ve merdivenler aracılığıyla çatı galerisine giden avluya bir uzantı olarak dikey bir yol eklenmiş.

Bu tür projeleri tanımlamanın, tasarlamanın ve yürütmenin amacı, yeni bir nesli Tahran’ın merkezine çekmek. Son yıllarda mahalleler yerleşim yeri kimliğini kaybetmiş, ticari veya idari kullanıma girmiş. Konut kullanımının temel bir parça olduğu çok amaçlı projeler yaratarak nüfusun bir kısmı yaşamak, çalışmak ve yaratmak için bu mahallelere geri dönmesi amaçlanıyor. Ve bölgeyi canlandırmanın yanı sıra, eski sakinlerde mahalleye olan umut, aidiyet ve ilgi duygusunu artırıyorlar.