Kamboçya’da Yaşanan Zulümler İçin Zaha Hadid Tasarladı

Zaha Hadid Architects Demokratik Kamboçya zamanında yaşanan zulümleri somutlaştıran Sleuk Rith Enstitüsü için ahşap bir yapı tasarladı.

Phnom Penh kentinde yapılan bu enstitü, Kızıl Khmer zulümlerinin bir araştırmacısı ve insan hakları aktivisti olan Youk Chhang tarafından kurulmuş. Enstitünün adı Sleuk Rith “yaprakların gücü” anlamına geliyor. Kamboçyalı dini liderler ve akademisyenler kurumuş yaprakları geçmişi belgelemek, bilgiyi yaymak ve zorlu zamanlarda kültürü korumak adına kullanıyorlar.

1970’lerde Youk Chhang 15 yaşındayken Kızıl Khmer ve aile üyelerinin rejiminin kurbanı olmuş. Demokratik Kamboçya olarak bilinen eski rejimde yaşanılan vahşetin detaylarını belgelemek için 10 yılndan fazla zaman geçirmiş bu enstitüde. Bu trajik araştırma geçmişine rağmen aslında Youk Chhang’ın araştırması bina için uzlaşma ve yansımanın kullanılmasında ilham olmuş. Tarihten kaçmayı değil, ama esiri de olmamayı vurgulayan Chhang, bu gibi çatışmaların toplumlar üzerinde taşınması gerektiğini söylüyor.

Zaha Hadid Architects’in tasarımı ise bu bilgiler ışığında 5 ahşap strüktürden oluşuyor. Zemin katta ayrı hacimler oluşturan bu strüktürler, yükseldikçe ziyaretçiler, öğrenciler ve personel için farklı bağlantılar sağlayarak birbiri içine geçiyor ve bağlanıyor. 

Bu 5 yapının her biri farklı bir işlev barındırıyor: Sleuk Rith Enstitüsü; soykırım, çatışmalar ve insan hakları üzerine yoğunlaşan bir lisansüstü okul; ulusal ve bölgesel politika ve söylem üzerine bir arşiv ve araştırma merkezi; son olarak da bir medya merkezi ve herkes tarafından kullanılabilecek bir oditoryum.

Enstitü 68.000 m² büyüklüğünde bir anıt parka sahip. Bu parkta, spor alanları, sebze meyve bahçeleri, ülkenin yeniden inşasında yardımcı olan kadınları anmak için yapılan Kamboçya heykelleriyle donatılmış bir orman bulunuyor.