Kareden Plana

Prof.Dr. Genco Berkin ve Doç.Dr. Yusuf Civelek tarafından hazırlanan Kareden Plana Modül ve Mimarlık özellikle mimarlık, iç mimarlık, peyzaj mimarlığı öğrencilerinin tasarım sırasında ölçek ve boyutlandırma konusunda yaşadıkları sorunları aşabilmeleri için yardımcı olmayı hedefliyor. Kitap, Yem Yayın tarafından yayımlandı.

Genco Berkin ve Yusuf Civelek tarafından hazırlanan Kareden Plana eseri, Modül ve Mimarlık kitabının yeniden gözden geçirilmiş, çizimleri baştan ele alınmış ve dizgisi özenle yapılmış hali. Özellikle mimarlık ve iç mimarlık öğrencilerinin tasarım sırasında ölçek ve boyutlandırma konusunda yaşadıkları sorunları aşabilmeleri için yardımcı olmayı hedefliyor. Kitap okuyucunun hem modül ve ölçeklendirme konusunda bilgi sahibi olmasını hem mimarlık tarihini öğrenmesini hem de önemli mimarları tanımasını sağlayacak kurgusuyla temel bir başvuru kaynağı olma niteliği taşıyor.

Kitabın yazarları Genco Berkin ve Yusuf Civelek’in böyle bir kitap hazırlama gerekçeleri özetle şöyle:

“… Mimarlığın bir sistem oluşturma dinamiği olduğu mimarlık öğrencilerine her derste anlatılmalıdır. Tasarım süreci, içten-dışa ya da dıştan-içe doğru yön değiştirebilir. Bu kitapta da görüleceği üzere mimarlar sadece plan üzerinden tasarım yapmazlar. Eğimli bir arazide kesitle tasarlamak bazen daha doğru sonuçlar verebilir. Hatta tüm binanın tasarımı bir mobilyadan türeyebilir. Kimi zaman da doğal ışık binayı şekillendirebilir. Merdiven, avlu veya hol üstüne vazife bilip tüm yapıyı örgütleyebilir. Fiziksel ve coğrafi etkileşimler mimarlığı verimli ve etkin kılarken ergonomik çözümler kullanım memnuniyetini ve konforu artırır. Taşıyıcı sistemlerin seçimi geometriyi, geometri akustiği, akustik malzemeyi belirler. Bu sistem ters yönde de çalışabilir. Bu noktada birçok konunun birbiriyle girift ilişkiler kurduğu görülmektedir. Mimarlık öğrencisinin bu zorlukları aşabilmesi için öncelikle yapım tekniklerini ve malzemeyi oranlama düzeninde kurgulaması gerekmektedir. Bunun gerçekleşebilmesi için ‘modül’ kavramının benimsenmesi ve kavranması elzemdir.

Mimarlar heykel, müzik, resim, dans gibi güzel sanatların dallarından da beslenir. Kompozisyon oluşturma, koreografi düzenleme, senfoni yazma eylemleri mimarlığın da sahip olduğu mutlak güzele ulaşma ve düzen oluşturma fikirleriyle paralellik gösterir. Hiçbir mimarlık yapıtı gelişigüzel tasarlanmamıştır. Ressamların bir renk üzerine yoğunlaşması ya da bestecilerin bir makama takılı kalması gibi mimarlar da bir malzemeye saplantıyla bağlanabilirler. Ne olursa olsun geometrik düzenlemeler ve oran kaygıları yitirilmemelidir. Mimarlık öğretisi içinde saklı olan kurallar ve ilkeler silsilesi onun güzelliğini ve ihtişamını sağlamak için korunmalı ve yeni nesillere aktarılmalıdır. Mimar veya iç mimar, bir senfoni besteler gibi malzeme ve yapı bileşenlerini modüler sistemde kurgulamalı ve yapıyı oluşturan enstrümanların uyumunu gözetmelidir…”

Kitapta üç bölüm halinde yer verilerek incelenen dönemler, akımlar, tasarımcılar ve yapılar şöyle:

UYGARLIKLAR: Mısır Uygarlığı, Kubit, Uzakdoğu Uygarlığı, Geleneksel Japon Mimarlığı, Yunan-Roma Uygarlığı, Kanon, Kemer/Kolonat, Palladio’dan Durand’a Modül, Bizans (Doğu Roma) Uygarlığı, Ayasofya, Osmanlı Uygarlığı, Zirâ, Türk Evi — Nail Çakırhan

AKIMLAR: Rönesans, Fibonacci Dizisi, Barok, Art Nouveau, Antoni Gaudi, Charles Rennie Mackintosh ve Hill Evi, Art Deco, Robert Mallet-Stevens, Modern Mimarlık, Bauhaus Okulu, Mies Van der Rohe, De Stijl, Gerrit Thomas Rietveld, Organik Mimarlık, Frank Lloyd Wright, Brütalizm, Louis I. Kahn, Tadao Ando, Minimalizm, Richard Meier, Yapısalcılık, Jørn Utzon, Gunnar Birkerts, Postmodern Mimarlık, Aldo Van Eyck, Mario Botta, James Stirling, Ricardo Bofill.

ÇAĞDAŞ MİMARLIK: Kent Ölçeğinde Modül ve Grid, Charles Correa, Alvaro Siza, Yapısal Grid, Yapısal Koordinasyon, Rudolph M. Schindler, Sedad Hakkı Eldem, Le Corbusier, İç Mimarlık ve Modül, Carlo Scarpa, Alvar Aalto, Banyo ve Modül, Mutfak ve Modül, Mobilya, Karl Friedrich Schinkel, Raymond Loewy, Marcel Breuer.

Kareden Plana Modül ve Mimarlık’ın kapak tasarımı ve çizimleri Gökhan Mermi’ye, grafik tasarımı Sedef Sav’a, baskı hazırlıkları Kemal Kara’ya ait.