Kenyalı Girişimci, Plastiği Betondan Daha Güçlü Tuğlalara Dönüştürüyor

Nairobi'de yaşayan 29 yaşındaki Nzambi Matee, Gjenge Makers girişimi ile plastik atıkları tuğlalara dönüştürerek çevre kirliliğine karşı mücadele ediyor.

Plastik atıkları betondan daha güçlü tuğlalara dönüştüren Gjenge Makers, Nzambi Matee’nin atık plastiklerin kaldırım taşlarına dönüştürülmesini sağlayan prototip bir makine geliştirmesiyle başladı. Tesiste her gün, farklı plastiklerden 1500 tuğla üretiliyor. Fiyatları ise tuğlanın kalınlığına ve rengine göre değişkenlik gösteriyor. Örneğin, sıkça tercih edilen gri tuğlalar, metrekare başına 850 Kenya şilini (7,70 Amerikan doları) tutuyor.

“Hala insanlara yakışır bir barınak sağlama sorunumuzun olması saçma – bu temel bir ihtiyaç. Plastik, yanlış kullanılan ve yanlış anlaşılan bir malzeme. Potansiyeli muazzam, ancak ömrünü tükettikten sonrası felaket olabilir.”

Gjenge Makers Ltd’yi kurmadan önce Nzambi Matee, malzeme bilimi alanında uzmanlaştı ve Kenya’nın petrol endüstrisinde mühendis olarak çalıştı. 2017 yılında plastik ve kumun birleşimi olan kaldırım taşlarını yaratmaya ve test etmeye başlamak için işinden ayrıldı. Deneyler yoluyla, hangi plastiklerin birbirine daha iyi bağlandığını keşfetti ve sonra onları toplu olarak üretmesine izin verecek makineleri oluşturdu.

Matee, bir yandan ambalaj fabrikalarından ücretsiz olarak atık malzeme temin ediyor, bir yandan da diğer geri dönüştürücülerden atık satın alıyor. Üretimde polietilen tereftalat, halk arasında bilinen adıyla PET kullanılmıyor. Onun yerine süt ve şampuan şişelerinde kullanılan yüksek yoğunluklu polietilen, genellikle mısır gevreği paketlerinde kullanılan düşük yoğunluklu polietilen, halat ve kovalarlarda kullanılan polipropilen tercih ediliyor. Nairobili girişimci, diğer toplayıcılardan aldığı plastiğin parasını ödese de ambalaj fabrikalarından atıkları ücretsiz olarak tedarik ediyor.

Birleşmiş Milletler Çevre Programı kapsamında endüstriyel üretim tekniklerinde uzmanlaşan Soraya Smaoun, endüstriyel ürünleri nasıl ürettiğimizi ve ömürleri dolduğunda onlarla nasıl başa çıkmamız gerektiğini yeniden kurgulamamız gerektiğini belirtiyor ve ekliyor:

“Nzambi Matee’nin inşaat sektörüne getirdiği bu yenilik, ürünlerin bir kez kullanılıp atıldığı doğrusal bir ekonomiden, ürünlerin ve materyallerin olabildiğince uzun süreli bir sistem içerisinde devam edebildiği döngüsel bir ekonomiye geçildiği zaman oluşacak ekonomik ve çevresel fırsatları öne çıkarıyor.”

Gjenge Makers Ltd şimdiye kadar 20 tondan fazla plastik atığı kırmızı, mavi, kahverengi ve yeşil dahil olmak üzere birçok farklı renkte kaldırım taşına dönüştürmeyi başardı. Girişim yalnızca beton blokların iki katı kadar ağırlık eşiğine sahip güçlü bir ürün imal etmekle kalmadı, ayrıca kurulduğu günden bu yana çöp toplayıcılar, kadınlar ve gençler için 112 iş fırsatı yarattı.