Kevin Roche: “Tüm Modern Binalar Çökecek”

Ford Vakfı Konferansı'na konuşmacı olarak katılan Kevin Roche ve Nicolai Ouroussof'un birlikte gerçekleştirdiği söyleşinin belkide en ilginç çıkarımı Roche'un pek yakında tüm modern binaların çökeceğini müjdelemesi oldu.

Birleşmiş Milletler Binası, New York, 1976

Birçok modern binada imzası bulunan Roche’un bir iç patlama gerçekleşmediği sürece hiçbir binasının ne şimdi ne de sonra yıkılmayacağı aşikarken bu cümlenin neye dayandığı merak konusu. Roche, beton, cam ve çeliği kullandığı radikal strüktür anlayışı ile birçok dönem mimarını etkisi altına almış bir mimar. Ouroussoff ise Times’ın eski mimari eleştirmeni. Bu iki isim, Yale Mimarlık Akademisi’nin açılışı için New York Şehir Müzesi’nde gerçekleştirilen “Architecture as Environment” sergisinin küratörlüğünü üstlenmişlerdi. 

Amerika Merkez Bankası Projesi, New York, 1969

Roche’un çalışmaları modernizm ve postmodernizmin kesiştiği çok kritik bir noktada ve genellikle ekonomik bunalımların, çevresel tehditlerin hat safhaya ulaştığı tarihsel kırılma noktalarında, modern öncesi formlara duyulan özlem duygusuyla ortaya çıkıyor. New York’ta gerçekleşen ve Robert Moses’ın elinden çıkan insan ölçeğinin kaybolduğu yekpare beton yapı ve viyadüklerden oluşan kentsel yenileme projesi, Greenwhich Köyü gibi küçük ölçekli ve daha organik bir kentsel düzeni savunan Jane Jacobs’un yoğun muhalefetine maruz kalmıştı. Ourousseff’in ise Jacobs ile Roche arasında hem metoforik hem de fiziksel bağlamda kurmaya çalıştığı tüm bağlantıya rağmen Roche, Jane Jacob’tan elinden geldiğince uzak durmaya çabalamış.

Skyscraper Projesi, Houston, 1981

Böylesi bir altyapı mühendisliği Roche’un cürretkar formları sayesinde gerçekleşebilmiş ki pek az mimarın erişebildiği bu formlar inşaat ve kentsel sorunlar arasında cesur, keskin ve büyük ölçekli bir yüzleşmeyi mümkün kılmış.

Oakland Müzesi, California, 1968

Başlangıçta Roche, ortağı John Dinkeloo ile birlikte bir şekilde devasa, Archigram ve Cedric Price gibi teorik projeler gibi içinde nispeten anlamsızlığın da bulunduğu yapılar inşa etmeyi başarmış.

The Ford Foundation, New York, 1963-68

Roche, Ford Vakfı binasının da tasarımısı. Yaklaşık 42,5 metre yüksekliğindeki camekan avlu, bitki ve ağaçların bulunduğu gerçek bir hayvanat bahçesi ve bitişiğinde 4 katlı stadyum ile camdan bir sarayı andıran yapının inşaatına ise 1963’te başlanmış.

Güzel Sanatlar Merkezi, Massachusetts Üniversitesi, Amherst, 1974

Roche’un gösteriminde yer alan temel öğe basit ve ulusal mimari eylem ve sonuçların mantıksal bir kesiti. Roche’un müşterilerine takdim amacıyla hazırladığı bu kendi özgün projelerine ait slayt ve şemalar hakkındaki tek yorumu ise ilginç olmaları.

Hava Kuvvetleri Müzesi, Wright-Patterson Hava Üssü, Dayton, Ohio, 1964

Yeni sistemde ise alanı maksimize ederek, yekpare yapılar yerine parçalı yapılar tasarlanıyor ve bina aralıkları da güneşlenmeye göre ayarlanıyor. Ancak OMA ve BIG’in arazinin fazla kullanılmasına yol açan bu diyagramatik uygulamaları, görünüşte mantıklı olsa da özünde bir takım manasızlıkları da barındırıyor ve bu durum Roche’a yönelttikleri eleştirileri kendileri için de geçerli kılıyor. Tabi ki Roche’un arazi tasarrufu sağlamak ve kamusal parklar için daha fazla alan tanımak adına yüksek ofis kulelerini meşrulaştırmanın doğru bir çözüm yolu olup olmadığı tartışma konusu.

Knights of Columbus Binası, New Haven, 1969

Zaman geçtikçe Roche’un çalışmalarının gözden düştüğü ve 60’lı-70’li yıllardaki popülaritesini yitirmeye başladığı söylenebilir ancak Roche’un mimarlık dünyasına katkıları bugün tekrardan keşfediliyor ve yeni jenerasyon mimar ve plancılar mimarlığın kaybolan hizmet ve insan ölçeği duygusunu tekrar yakalamak için oldukça istekli gözüküyor.

 
New Haven Veterans Stadı, 1972