Kitapsız Bir Kütüphaneye Kütüphane Denir Mi?

Yıllardır hakkında birçok şey duyduğumuz kitapsız kütüphane sonunda kolej kampüslerinde hayata geçirildi. Geçtiğimiz ay Drexel Üniversitesi'nde açılan yeni Kütüphane Öğrenme Terası'nda yalnızca bilgisayarlar dizisi ve bolca oturma yeri mevcut.

Bu yeni kütüphanenin tasarımcısı Scott Erdy, eşyaların taşınabildiği ve duvarların beyaz bir tahta görevi gördüğü açık, rahat mekanın, öğrencilere ve personele bilgi transferi konusunda yardımcı olduğunu söylüyor. Konseptin geliştiricisi Drexel kütüphaneleri başkanı Danuta Nitecki, “Yalnızca kitapların bulunduğu bir mekandan ziyade bir öğrenme mekanı yaratıyoruz,” dedi.

Bu trend, 2000 yılında Kansas State Üniversitesi’nin mühendislik kütüphanesinin kitapsızlaştırılması ile başladı. Geçen yıl Stanford Üniversitesi de kitaplarını kaldırarak büyük masalar ile güzel bir çalışma alanı yaratabilmek için fazlaca oda inşa etti. Teksas Üniversitesi de 2010 yılında mühendislik kütüphanesini açtığında bu trendi benimseyen üniversiteler arasına girdi.

Fakat kitaplar yok olursa kütüphane olgusu anlamını yitirmez mi?

The Fifth Witness’ın yazarı Michael Connelly kütüphanelerin sosyal bir çatı olduğunu ve burada birçok fikrin geliştiğini söylüyor. Connelly yazarlık kariyerine okulunun kütüphanesindeki kitaplara göz gezdirirerek başladığını söylüyor ve ekliyor: “Kitapsız bir kütüphanede böyle bir şeyin sözkonusu olabileceğini sanmıyorum.”

Tasarım açısından bakıldığında bazı mimarlar kitapsızlaşan kütüphanelerin kaçınılmaz son olduğunu düşünüyor. New York’ta Queens Kütüphanesi yeni şubesinin mimarı Steven Holl kitapların hala bir karakteri olduğunu ve teknolojiye de uyum sağlayacaklarını söylüyor ve ekliyor: “Dijitali ve onun hızını kabullenmek, bunu kitapların tarihi ve fiziksel varlığı için kullanmak burayı mükemmel bir mekan haline getiriyor. Kitap bilgiyi temsil eder ve kütüphanede uzlaşıyı sağlamak önemlidir.”

Fakat Seattle Merkez Kütüphanesi’ni tasarlayan Hollandalı mimar Rem Koolhaas gibi diğer tasarımcılar ise kitapsızlaşan dünyadan esinlenmiş görünüyor. “Book Spiral” projesi gelişen medya için yer açarken 1 milyonun üzerinde kitap da bulundurabiliyor.

Diğerleri önlemini aldı, kütüphaneler bugün kitaplarla dolu olsa da muhtemelen bir gün kitapsız kalacaktır. Mimar Norman Foster, New York Halk Kütüphanesi merkez binasının önümüzdeki yıllardaki dönüşümünün, elektronik, dijital dünya ile geleneksel kütüphanecilik anlayışının birbirine eklemlenmesini öngördüğünü söylüyor. Foster, Berlin’in Free Üniversitesi için tasarladığı kütüphanede basılı kitapların analog dünyasını yüceltse de dijital teknolojili modern bina kitabın ötesinde bir hayat sunuyor.