Konutta Kriz Kapıda

Türkiye Müteahhitler Birliği’nin analizine göre Türkiye’de 2014’te konut stoğu arttı. 2015 inşaat üretiminde sektördeki yavaşlama trendini yukarı yönde hızlandıracak kayda değer bir canlanma beklentisine girmemek gerekiyor.

John Hopkins Üniversitesi İşletme Fakültesi’nden Alessandro Rebucci tarafından kaleme alınan yazıda, IMF’nin Küresel Konut Gözlemi’ne göre Brezilya, Çin ve Türkiye ekonomilerinde gelirde kaydedilen büyüme oranları yavaşlerken konut fiyatları ve kredilerin hâlâ bugün bile enflasyondan çok daha yüksek oranlarda arttığına dikkat çekildi. Rebucci, özellikle Brezilya ve Türkiye’de enflasyonun yüksek ve cari açığın çok büyük olduğunu, bu ekonomilerin hâlâ fazla ısınmakta olup dış borçlanmaya bağımlı olduğunu, giderlerinin gelirlerinden fazla olduğunu belirtti. Borçlanmanın yüksek ve konut fiyatlarının asıl değerinden fazla olduğu durumlarda bir yandan büyümeyi tüketime göre dengelerken diğer yandan da finans sistemini serbest bırakmanın zor olduğunu belirten yazar, talebi destekleyen kolay kredi politikasının dengeyi kaçırması halinde durumun ekonomik istikrarı tehdit edebileceğini öne sürdü.

Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB), ocak ayı İnşaat Sektörü Analiz Raporu’na göre ise Türkiye’de 2014’te konut satışındaki hızlı artış kasımda durdu. Ağustos, eylül, ekim ortalamasında yüzde 21’e yakın artan konut satışı, kasım ayında yalnızca yüzde 1.1’lik artış göstermiş ve ilk 11 aydaki satış geçen 2013’ün yüzde 1 altında kaldı. Kasım ayında ülke genelinde ilk kez satılan konut sayısı geçen yılın aynı ayına göre yüzde 0.3 azaldı. Konut stoku büyümeye devam ederken dar gelirli gruplara hitap eden konutlarda arz yetersizliği, orta ve üst gelir gruplarına hitap eden lüks ve markalı konutlarda ise arz fazlası olduğu görülüyor. TMB’nin analizine göre mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış inşaat istihdam endeksi 2014 3. çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre yüzde 4.5 oranında azaldı. Takvim etkilerinden arındırılmış inşaat istihdam endeksinde ise, bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 14.9’a ulaşan bir azalma kaydetti.

Analizde “2015 inşaat üretiminde sektördeki yavaşlama trendini yukarı yönde hızlandıracak kayda değer bir canlanma beklentisi içerisine girmek güçtür” denildi.

Orta segmente talep yavaşladı

2014’ün ilk üç çeyreğindeki veriler inşaat sektöründe büyümenin yavaşladığına, birinci çeyrekte yüzde 5.1 olan büyümenin ikinci çeyrekte yüzde 2.8’e, üçüncü çeyrekte ise yüzde 1.0’e gerilediğine, ilk dokuz aylık dönemdeki büyümenin ise yüzde 2.2 olduğuna işaret ediyor. Sektörün 2013’teki büyümesi yüzde 7 civarındaydı.

Emlak Konut GYO’nun hazırladığı rapora göre ise, Türkiye’de ekonomik büyümenin lokomotiflerinden konut sektöründe lüks ve orta üst segmentte talep yavaşlarken; orta ve orta alt segmentte ise konut ihtiyacı sürüyor.