Kültür mirası sanal dünyaya taşınıyor

Özyeğin Üniversitesi, gönüllü ortaklarıyla Hatay Arkeoloji Müzesi'ni sanal ortama taşıdı. IBM öncülüğünde gerçekleşen örnek proje ile kültür mirasımızı dünyaya açma yolunda önemli bir adım atıldı.

Özyeğin Üniversitesi, Index Grup, Marjinal Porter Novelli, Kanguru Sanat, 32 Bit Bilgisayar Hizmetleri ve önde gelen fotoğraf sanatçıları Fatih Demirhan ve Sadık Üçok’un gönüllü destekleri; Kültür Bakanlığı, Hatay Valiliği, Antakya Belediyesi, Hatay Arkeoloji Müzesi, Antakya Ticaret ve Sanayi Odası işbirliğiyle IBM öncülüğünde bir gönüllülük girişimi olarak hayata geçirilen projeyle, dünyanın en zengin mozaik koleksiyonlarından birine sahip Hatay Arkeoloji Müzesi’ndeki eserler sanal ortama taşındı. Hatay Sanal Arkeoloji Müzesi, 15 Aralık 2011 tarihinde T.C. Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay’ın katıldığı bir törenle ziyaretçilerin kullanımına açıldı.

Proje kapsamında, Özyeğin Üniversitesi’nin de desteğiyle şu ana kadar 72 mozaik, 18 adet heykel ve Hatay’a ait 10 adet kültürel mirasın fotoğrafları ve videoları çekilerek sanal müzeye aktarıldı. 360 derece görüntüleme seçeneği, bilgisayarlar için flash ve mobil cihazlar için HTML versiyonlar, tanıtım videoları ve fotoğrafları, kapsamlı envanter bilgileri, Türkçe ve İngilizce dil seçenekleri gibi özellikleriyle sanal müze projesi, tarihe damgasını vuran eserleri web sitesi üzerinden ziyaretçilerin kullanımına açtı.

Bu projenin Özyeğin Üniversitesi ayağını kütüphane ekibinden Özlem Efe ile yürüten Kütüphaneler Direktör Vekili İlkay Holt, bu gönüllü ve örnek çalışmanın ortaya çıkış hikâyesini, ekibin kuruluşunu, gönüllü destek verenler arasındaki iş bölümünü ve sürecin yönetilmesini şöyle anlattı:

“Aslında proje fikrinin ilk kıvılcımları Özyeğin Üniversitesi Mütevelli Heyeti Başkanı Hüsnü Özyeğin ve Rektör Erhan Erkut’un IBM’in davetlisi olarak gerçekleştirdikleri Hatay ziyaretleri sırasında oluştu. Dünyadaki ikinci büyük mozaik koleksiyonuna sahip arkeoloji müzesi olan Hatay’da gizli kalmış bu kültürel mirasın dünyaya açılması gerektiği fikrinden yola çıkılarak projenin ana hatları çizildi ve 100. kuruluş yıldönümü nedeniyle bir gönüllülük projesini hayata geçirmek isteyen IBM’le konunun detayları görüşülmeye başlandı.

Özyeğin Üniversitesi olarak projenin “müze standartlarına göre veri toplama ve girişi” ayağını üstlendik. Bundan sonraki aşamalarda Avrupa’da uygulanmakta olan dijital kültür mirası pojeleriyle entegre olabilecek standarda sahip bir altyapı oluşturma amacındaydık. Yazılım konusunda projenin gönüllü ortaği 32 Bit Bilgisayar Hizmetleri oldu. Eser girişleri için şablonları oluşturarak yazılımın altyapısını oluşturduk. Kaç eserin tanıtımı yapılacak, her bir eserin kaçar fotoğrafı çekilecek, tanıtım metinlerinde hangi bilgiler kullanılacak, tüm bu konular arkeologlarla da görüşülerek detaylı bir şekilde planlandı.

Şu anda yalnızca 960 m2′ lik mozaiğin sergilenebildiği Hatay Arkeoloji Müzesi’nde, alan yetersizliğinden dolayı sergilenemeyen yaklaşık 2000 m2’lik daha mozaik bulunuyor. Hatay’da tüm bu mozaiklerin ve diğer kültür hazinelerinin sergilenebilmesi için toplam 35 bin m2’lik yeni bir müzenin 2013’de açılması planlanıyor. Daha sonra uygulama alanı genişletilerek müzedeki diğer eserlere ve daha sonra belki de Türkiye’deki tüm müzelere uyarlanacak model bir çalışma olarak planlanan sanal müze projesi, ilk etapta seçilen 100 eser ile sınırlandırıldı ve bu eserler planlandığı şekilde bilgi ve fotoğraflarıyla sanal ortama taşındı.

Bir araştırma üniversitesi olarak IBM koordinatörlüğünde yürüyen çok güzel bir ekip çalışması gerçekleştirdiğimize inanıyor, gizli kalmış önemli bir kültür mirasının yurt içi ve yurtdışından ulaşılabilir hale getirildiği örnek teşkil edecek bir projede yer almış olmaktan mutluluk duyuyoruz.”

Özyeğin Üniversitesi Rektörü Prof. Erhan Erkut ise projeyle ilgili olarak, “Geçen sene Temmuz ayında IBM’ in davetlisi olarak Hüsnü Bey ile birlikte Hatay’ı ziyaretimiz sırasında Arkeoloji Müzesini de görme şansı bulduk ve gördüklerimizden çok etkilendik. Henüz gezimiz sürerken, bu dünya kültürü harikalarını yurt içi ve yurtdışından daha fazla insan ile paylaşabilmek için bir sanal müze oluşturma fikri oluştu. IBM Türkiye Müdürü Michael Charuk ve Hüsnü Bey ile paylaşılan ve onların hemen destek verdiği bu fikrin kısa bir sürede hayata geçirilmiş olması sevindirici. Bu projeyi, kamu, özel sektör ve üniversite işbirliğinin de güzel bir örneği olarak görüyor, üniversitemizden projeyi destekleyen kütüphane ekibimize teşekkür ediyorum.” diye konuştu.

Hatay Sanal Arkeoloji Müzesi hakkında daha fazla bilgi almak için http://www.hatayarkeolojimuzesi.gov.tr sitesini ziyaret edebilirsiniz.