Kuşlar Heykeli Boğaz’a Karşı

Kuzgun Acar'ın İMÇ için tasarladığı eseri "Kuşlar Heykeli"nin restorasyon çalışmaları, 24 Haziran'da Sakıp Sabancı Müzesi'nde yapılan bir basın toplantısı ile aktarıldı. Heykel, aynı zamanda, 24 Haziran-23 Ekim tarihlerinde müzede sergilenecek.

İMÇ’deki 8 sanat eserinden biri olan, heykeltraş Kuzgun Acar’ın ünlü eserlerinden Soyut Kompozisyon, çürümeye yüz tutmuşken restore edilerek izleyicilerle yeniden buluştu. Kültür Bilincini Geliştirme Vakfı öncülüğünde MSGSÜ Sanat Eserleri Konservasyonu ve Restorasyonu bölümü öğretim elemanı Yrd.Doç. Özer Aktimur tarafından yapılan çalışma, 24 Haziran’da Doğan Tekeli’nin de aralarında bulunduğu bir toplantı ile tanıtıldı.

“Sanat senin ama duvar benim!”

Toplantıda ilk sözü alan Doğan Tekeli, İstanbul Manifaturacılar Çarşısı’nın 60 yıllık öyküsüne ve yapının bugün geçirdiği olumsuz dönüşüme dair bilgiler verirken Türkiye’deki ilk mimar-sanatçı işbirliklerinden olan İMÇ’de sanat eseri yerleştirme sürecini de paylaştı.

Davetli yarışma neticesinde elde edilen İMÇ’nin, kariyerlerinin hem en talihli hem de en talihsiz yapı olduğunu, çok tahrip olmasına rağmen mimarlık eğitiminde en çok konuşulan yapılardan biri olduğunu söyleyen Tekeli, yapının bugünkü halinin tanınmayacak durumda olmasından üzüntü duyduğunu belirtti. Gösterdiği fotoğraflarla yapının özgün karakterinin zamanla yok olduğunu anlatan Tekeli, kendisi tarafından yapılan özel bir değerlendirme ile yerleştirilen 8 sanat eserinin de esnafın bilinçsizliği nedeniyle tahrip olduğunu söyledi.

İMÇ’ye sanat eserlerinin eklenme sürecini anlatan Tekeli, İTÜ’deki eğitimi sırasında Anıtkabir’de yer alacak heykellerin koridorlarda sergilenmesinin oldukça ilgisini çektiğini ifade ederken İMÇ’de sergilenecek eserler için de bir yarışma açıldığını ve bu yarışmanın sonucunda 8 sanat eserinin elde edildiğini söyledi. Tekeli, mimar-sanatçı işbirliğinin zorlu ama güzel yanlarından bahsederken Kuzgun Acar’la eserin üretimi sırasında paylaştıkları bir anısını da dile getirdi. Kuzgun Acar’ın heykelinin İMÇ’ye getirildiğinde duvarda küçük kaldığını, bunun üzerine heykelin büyütülmesi kararı alındığını belirten Tekeli, Acar’ın “sanat benim!” diyerek çalışmasının arkasında durduğunu ancak kendisinin de eserin duvarda küçük kaldığını görünce “sanat senin ama duvar benim!” diyerek Acar’ı eseri büyütmesi için ikna ettiğini esprili bir dille anlattı.

Kuzgun’lu günler…

Doğan Tekeli’nin ardından konuşmasına başlayan Kültür Bilincini Geliştirme Vakfı Onursal Üyesi Faruk Pekin, vakfın bugüne kadar gerçekleştirdiği çalışmaları aktardıktan sonra, aynı zamanda arkadaşı olan Kuzgun Acar’ın çalışmalarını açıklamak için dönemin politik ve kültürel iklimine dair bilgi verdi. İMÇ’deki 7 sanat eserinin yenilenmesinin ardından son olarak Kuşlar heykeline sıra geldiğini söyleyen Pekin, “Bu, Kuzgun’a vefa borcumdu” dedi. Pekin, konuşmasında, eserin asıl isminin “Soyut Kompozisyon” olduğunu ancak zamanla heykele kuşların yuva yapması nedeniyle halk tarafından “Kuşlar Heykeli” olarak anıldığının da altını çizdi.

“Kuzgun’un eserinden çıkan tozları, pasları bile sakladım”

Faruk Pekin’den sonra söz alan Yrd.Doç. Özer Aktimur, Kuzgun Acar’ın idollerinden biri olduğunu bu nedenle restorasyon konusunda çok heyecanlandığını belirterek konuşmasına başladı. Heykelin, kendisine ulaştırıldığında büyük bölümünün paslanarak çürüdüğünü, boşluklara kuşların yuva yapması nedeniyle de zamanla delindiğini söyleyen Aktimur, uzun bir çalışma neticesinde heykelin ancak pas tabasından ve kuş yuvalarından arındırılarak strüktürüne ulaşabildiğini söyledi. Heykelin sökülen parçalarının temizlenmesinin ardından, boşlukların çelik konstrüksiyon döşenerek Amerika’da buldukları yazın genleşmeye kışın gerilmeye dayanıklı özel bir malzeme ile doldurulduğunu, en son paslanmaz metalle kaplandığını anlattı. Restorasyon sırasında, bir arkeolog kadar hassas şekilde büyük bir özveriyle çalışıldığını dile getiren Aktimur, heykelin temizlenmesi sırasında çıkan pasları dahi sakladığını söyledi.

Toplantı, tasarımcı Metin Deniz’in, Kuzgun Acar’ın hayatı boyunca yaptığı üretimlere dair bilgi veren sunumuyla sona erdi.