Leonardo’nun orijinal eserleri neden gelmesin?

Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Tophane-i Amire Kültür Merkezi; Rönesans İtalya'sının üç ustası Michelangelo, Leonardo Da Vinci ve Raffaello'nun eserlerinin kopyalarını 'The Great Masters' (Büyük Ustalar) isimli sergide ağırlıyor.

Küratörlerin gönlünde yatan aslan ise ustaların orijinal eserlerinden oluşan başka bir sergi.

‘The Great Masters’ sergisi Michelangelo’nun Davud Heykeli, Leonardo’nun Son Akşam Yemeği ve Raffaello’nun Atina Okulu freskinin detaylarını sesli rehber, dokunmatik ekran ve göz takip cihazı gibi teknolojik imkânlarla inceleme fırsatı sunuyor. Serginin küratörlerinden Alessandro Vezzosi, “Burada öğrenecek çok şey var. Ama neticede bu bir tiyatro sahnesi…” diyor ve ekliyor: “Bizim gönlümüzde yatan aslan; hem projesel anlamda hem de kişisel tatmin itibarıyla gerçek eserlerden oluşacak bir sergi. Hem bizim müzemizden -Floransa’daki Leonardo Müzesi (Museo Ideale Leoanardo Da Vinci)- hem de İtalya’daki diğer müzelerden toplanacak tablolar Türk izleyicisiyle buluşturulabilir. Bizim müzemizdeki eserlerin kimileri şu anda Japonya’da… Neden Türkiye’ye de gelmesin…”

Leonardo’nun kökü İstanbul’da

Eserlerin kopyalarını görsel olarak sunan ‘The Great Masters’, Rönesans dönemine ait pek çok bilgiyi de ziyaretçilere anlatıyor. Küratör Vezzosi’nin üzerinde durduğu bir ayrıntı var ki özellikle Türkleri ilgilendiriyor. Vezzosi’ye göre Leonardo’nun doğduğu 1452 ve Fatih’in İstanbul’u fethettiği 1453’te Floransa ile İstanbul arasında sıkı bağlantılar mevcut. Floransa’ya İstanbul pazarından birçok şeyin yanı sıra köleler de geliyor. Leonardo’nun annesi Caterina’nın da İstanbul’dan gelmiş bir köle olma ihtimali çok yüksek. Hatta soyadının bilinmemesi bunun önemli bir göstergesi. “Elimizde kesin belge yok ama mevcut bilgileri birleştirdiğimizde yüzde 90 oranında bir kesinlikle karşılaşıyoruz.” diyen Vezzosi, Caterina’nın Karadeniz kıyılarından gelmiş olduğuna inanıyor.

Serginin diğer küratörü Francesco Buranelli ise ‘The Great Masters’ın, yapıtların orijinallerini görmek isteyenler için davet mektubu niteliğinde olduğu görüşünde. “Bu sergi İtalya’nın sahip olduğu değerlerin küçük bir tanıtımı aslında. Rönesans döneminin en önemli örneklerinin birer kopyasını Türk izleyicisine sunuyoruz ve bunu yüksek teknolojiyle yapıyoruz. Orijinallerini yerlerinden oynatamadığımız için daha fazlasını isteyenleri İtalya’ya bekliyoruz!” diyen Buranelli’ye göre sergiyi kuş uçuşu gezmek en iyisi. Yani belli bir güzergâha takılmadan…

Sırlar açığa çıkıyor

Sergi, giriş bölümünde yer alan medya odasındaki 3 dakikalık filmle başlıyor. Sonrasında bir zaman çizelgesi… Çizelge, 16. yüzyıl İtalya’sındaki yaşama dair pek çok ayrıntı içeriyor. Örneğin kaç kişi okuma yazma biliyordu, bir işçi ne kadar kazanıyordu, insanlar nasıl yolculuk yapıyordu… Ardından bölüm bölüm önemli yapıtlar… Bir bölümde Leonardo’nun son bulunan eseri La Bella Princepessa, diğer bölümde en önemli eseri Son Yemek inceleniyor. Serginin en dikkat çekici parçası ise kopyası bire bir ölçülerle yapılan Michelangelo’nun Davud heykeli. Sergiye sonradan eklenen bir bölüm var ki o da Michelangelo ve Leonardo’nun Osmanlı ile bağlantısını açığa çıkarıyor.