Lizbon’da Modüler Anaokulu Tasarımı

Portekiz'in Lizbon şehrinde, SUMMARY tarafından tasarlanan dört modüler anaokulu projesi, toplamda 2.660 m²'lik bir alanı kapsıyor. 2023 yılında tamamlanan bu projeler, prefabrik beton elemanlar kullanılarak inşa edilmiş.

Fotoğraflar: Fernanda Guerra

Bu yapılar, Lizbon’un farklı bölgelerinde anaokulları inşa etmek amacıyla belediye tarafından düzenlenen bir yarışma sonucunda ortaya çıkmış. Tasarımın çıkış noktası, ekonomik uygulanabilirlik, hızlı inşa süreci ve tanımlanabilir bir kimlik sunan standart bir çözüm olmuş, böylece bu tesisler şehir genelinde kolayca fark edilebilecek bir kimlik kazanmış.

Çözümlerin standartlaştırılması, dört anaokulu arasında biçimsel bir benzerlik yaratıyor. Binaların imgesi, modüler yapı sisteminin getirdiği olanaklar ve sınırlamalardan kaynaklanıyor. Prefabrik betonarme, yalnızca modüler yapı düzenine değil, aynı zamanda yarışma programında vurgulanan uzun ömürlü ve düşük bakım gerektiren çözümler üretme gerekliliğine uygun olarak seçilmiş.

Bu dört anaokulu, organik ve işlevsel olarak benzer bir dağılıma sahip: Üst üste yerleştirilmiş “U” biçimli iki modül grubu bulunuyor. Modüllerin ortasında tüm yatay ve düşey sirkülasyonun olduğu merkezi bir koridor bulunuyor.

Dış mekanlar, iç mekan aktivitelerinin bir uzantısı olarak düşünülmüş. Tekerlekli oyuncakların kullanılabilmesi için kaymaz kaplama malzemeleriyle tasarlanmış alanlar önerilmiş. Çocuklarla açık hava etkinlikleri için bahçe alanlarının varlığı da göz önünde bulundurulmuş. Bitki ve ağaç türlerinin seçimi, iklime uyum, düşük su ihtiyacı ve alerjik sorunlara neden olabilecek türlerin dışlanması gibi kriterler doğrultusunda yapılmış.

Eğitim alanları, iki kat olarak dağıtılmış. Bu tasarım, arsaların sınırlı alanını göz önünde bulundurulmuş, dış mekanları çocukların oyun alanları için maksimize etmek amacıyla daha kompakt hale getirilmiş.

Temel hizmet alanları (mutfak, idari bölge, çamaşırhane vb.) zemin katta yer alırken, çocuklar için çeşitli etkinlik odaları her iki kata yayılmış. Bu odaların tümü dışarıya doğrudan erişime sahip; zemin katta oyun alanına, üst katta ise teraslar aracılığıyla dış mekanlara açılıyor.

Bu binaların tüm yapısal bileşenleri, temelleri de dahil olmak üzere, kontrol edilen koşullar altında bir fabrikada prefabrik olarak üretilmiş. Ardından, birkaç gün içinde şantiyede birleştirilmiş. Bu prefabrik bileşenler, yalnızca binanın yapısını oluşturmakla kalmayıp, aynı zamanda cepheleri, katları ve iç bölmeleri de tanımlıyor. Bu yaklaşım, hızlı ve kontrollü bir inşaat süreci sağlamış, şantiyede beton dökme işlemi yapılmadan atık, gürültü ve tozu azaltmış. Amaç, inşaat süreci sırasında çevredeki mahalleyi rahatsız etmeden, şehrin kamu anaokulu ağını genişletmek olmuş.