“Maket biterse biz ölürüz”

İnşaatçılardan ortak mesaj.

İnşaat sektörünün üç önemli çatı örgütü Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı Derneği (GYODER), Konut Geliştiricileri ve Yatırımcıları Derneği (Konutder) ve İstanbul İnşaatçılar Derneği (İNDER) Başkanları ve yönetim kurulu üyeleri ilk kez bir masa etrafında buluşarak ortak bir mesaj verme ihtiyacı duydu. Belli ki Ankara’dan yana dertliler ve biraraya geldikleri takdirde daha güçlü bir sesle sorunlarını duyurabileceklerini düşündüler.

‘TEZAT VAR’
Sorunun başında inşaat sektörünün büyüme performansı geliyor. Son 10 yılda Türkiye büyümesinin hep üzerinde bir büyüme gösteren inşaat sektörü, 2012 yılında ise Türkiye büyümesinin altında bir performans sergiliyor. KONUTDER Başkanı Faruk Ömer Çelik durumu şöyle özetledi: İnşaat sektörü büyümenin motoru. 1 milyon 600 bin kişiye istihdam sağlıyor. Yaklaşık 100 milyon metrekare inşaat yapılıyor ve bu da her yıl 250 milyar liralık bir iş hacmi oluşturuyor. Bu hükümet 2004’ten bu yana inşaatı temel alarak büyüdü. Ancak bir politika değişikliği seziyoruz. Sektörle ilgili tezat bir durum var. Başkakan 3 çocuk yapın diyor, ancak Maliye Bakanı 70 metrekarenin üzerindeki konutlara yüzde 18 KDV getirmek istiyor. Küçük evlerde 3 çocuk nasıl yapılır. Anadolu’da 150 metrekare bile küçük. Tezatlar devam ederse korkarım 2013’te de satışlar düşecek demektir.

‘MAKETTEN SATIŞ ENGELLENİRSE SIKINTI BÜYÜR’
İNDER Başkanı Nazmi Durbakayım söz aldı: Bu sektörün temel problemi özkaynak ve sermaye yetersizliği. Projeden konut satışı yani maketten satış engellenirse sıkıntı büyür. Üç örgüt de maketten satışın belirli kurallar çerçevesinde mutlaka devam etmesi gerektiğini belirterek bu konuda bazı düzenlemelerle tüketicinin haklarının en üst seviyede korunabileceğini belirttiler. Maket satışa yönelik önerileri yine Durbakayım özetledi: Maketten satışta inşaat ruhsatı kesinlikle alınmalı, kat irtifakı kurulmalı. Satış sözleşmesine satışa konu daire ile ilgili vaziyet planındaki yeri, yönü, katı gibi bilgiler ek yapılmalı. 250 dairenin üzerindeki projelerde numune daire yapılarak kullanılacak malzemenin ne şekilde uygulanacağı belirlenmeli. Bu dairelerin noter nezdinde resimleri çekilerek tasdiki yapılmalı ve yine satış sözleşmesine ek yapılmalı. Satış ofislerinde opsiyon yaptıran müşterilerin zemin etüdü, ruhsat ve prejeye dair teknik hususları rahatça inceleyebilecekleri bir bölüm olmalı. Konut tesliminden itibaren 5 yıl boyunca Tüketici Kanunu icaplarının yerine getirilmesi için yapımcı firma ilgili bakanlığa taahhüt vermeli. Yapılacak işin en az yüzde 75’i kadar aynı anlamda iş bitirmiş ve teslim etmiş firmaların maketten satış yapmasına izin verilmeli. Projeden satış yapacak firmanın mali rasyoların Emlak GYO’nun hasılat paylaşımında aradığı şartlara sahip olmalı.

İnder Başkanı maketten satışın genel çerçevesini çizdikten sonra bir başka soruna değindi: “SPK ile Tüketici Kanunu ile Çevre Şehircilik Bakanlığı ile Maliye ile sektörü bir şekilde tutmaya çalışıyorlar. Oysa bu sektörün tek bir patronu olması lazım. Bizim önerimiz Çevre Şehircilik Bakanlığı nezdinde bir genel müdürlük kurulmalı. Sektörle ilgili her türlü kanun ve yönetmelik çıkarmaya bu oluşum yetkili olmalı.

‘İNŞAATÇILAR ÇOK KAZANIYOR ALGISI HİÇ DOĞRU DEĞİL’
KONUTDER Başkanı ve aynı zamanda Sinpaş GYO İcra Kurulu Başkanı Ömer Faruk Çelik sektörün çok kazandığına dair özellikle Maliye’de bir algı olduğunu bunun doğru olmadığını söyledi. Çelik şöyle konuştu: Bir araştırma yaptık. 120 metrekare büyüklüğünde bir evi baz aldık. Metrekare satış fiyatını da 3 bin TL olarak öngördük. Bunun 1200 TL’si inşaat yapımına, 1200 TL’si de arsa maliyetine gidiyor. Yani geriye 600 lira kalıyor. Bu da yüzde 20 kar marjı demektir. Ancak mükerrer harçlar, 4 yıl bekleyen KDV iadeleri gibi görünmeyen dolaylı giderlerle bu yüzde 20’lik marjın da büyük bölümü eriyor ve geriye yüzde 7-8 gibi bir pay kalıyor. Sadece bizim şirketin ödenmiş sermayesinin yüzde 25’i kadar KDV iadesi Maliye’de bekliyor.

Soyak Holding CEO’su Dr. Emre Çamlıbel araya girdi: “Bu sektörün sorunu sermaye yetersizliği. Bunu ya halka açılarak, ya yabancı ortaklıkla ya da maketten satışla aşabiliriz. Eğer olumsuzluklar devam edese bu sektör hiçbir zaman sermaye birikimi yapamaz.

‘YABANCIYA BİZİM DEVLETE GÜVEN OLMAZ MI DİYEYİM’
GYODER Başkanı Işık Gökkaya, kenstel dönüşüme ve bu büyük projede GYO’ların üstlenebileceği role değindi: GYO’lar kısmında da sorun yaşıyoruz. Vergi muafiyetinin ortadan kaldırılması gündemde. Bu sektörün özkaynak sorunu varsa eğer GYO’lar bunu aşmakta önemli bir araçtır. 7 milyon konutu kapsayan 400 milyar dolarlık bir kentsel dönüşümden sözediyoruz. Türkiye gibi sermaye yetersizliği olan bir ülkede bu şartlarda bu dönüşümü yapmak imkansızdır.Bunun için GYO’ların sayısının artması lazım. SPK Başkanı Vedat Hoca ile iyi bir iletişimimiz vardı. Bizi anlıyordu. Umarım yeni yönetim de GYO’ların önemini görür.

Söz vergi muafiyetinin kaldırılmasına gelince Ömer Faruk Çelik yine araya girdi: “Ben Sinpaş GYO’yu halka açarken ve yabancılara hisse pazarlarken vergi muafiyetinden söz ettim. Şimdi 5 yıl sonra o muafiyet elimizden alınmak isteniyor. Zoruma giden şey bu. Biz şimdi tekrar yabancıların karşısına çıktığımızda ne demeliyiz? Devlet bizi teşvik ediyor dedik hisse senedi sattık. Şimdi ‘Ey yabancılar bizden hisse senedi alın ama bizde devlete güven olmaz. Muaf dediğimiz şey 3 ay sonra değişebilir. Ona göre hesabınızı yapın karar verin’ mi diyelim. Halka açık GYO’larda yabancıların 1.5 milyar doları var. Bunu nasıl izah edeceğiz adamlara.”