Makoko Floating School Yıkıldı

Bir kopyası Venedik Mimarlık Bienali'nde sergilenen Makoko Floating School (Makoko Yüzen Okulu) dün yoğun yağmur yağışı nedeniyle yıkıldı.

Kunlé Adeyemi ve ofisi  NLÉ’nin, Lagos’un Makoko bölgesinde, bölgenin yerel yapım tekniklerinden yararlanarak inşa ettikleri ve deniz kenarı topluluklarına yeni bir mimari alternatif önermeyi amaçladıkları yüzen okul Makoko Floating School dün bölgedeki yoğun yağmur yağışı nedeniyle yıkıldı.

100’ün üstünde öğrencisi olan yüzen okul;  Makoko/Iwaya kıyı halkı, Birleşmiş Milletler Gelişim Programı (UNDP) ve Adeyemi’nin mimarlık ofisi NLÉ’nin işbirliğiyle inşa edilmişti. Nijeryalı mimarın yüzen okulu mevsime bağlı su baskınları ve devlet destekli yıkımlar nedeniyle yer değiştirmek zorunda kalan topluluklar için tasarlanmıştı.

Makoko Floating School, görsel: NLÉ

Bu yılın Venedik Mimarlık Bienali kapsamında bir kopyası (MFSII) inşa edilip sergilenen okulun yıkılması konusunda Kunlé Adeyemi sosyal medya hesabından şu açıklamayı yaptı:

 “#MakokoFloatingSchool, 3 yılın ardından, kullanımdan kalktıktan sonra yıkıldı. Prototip zamanını doldurdu ve amacını yerine getirdi.  # MFSII ile yer değiştirme planı var.”

Venedik Mimarlık Bienali’nde sergilenen MFSII

Proje bölge için ve dünyanın diğer bölgelerindeki kıyı toplulukları için örnek olma özelliği taşıyor. Yüzen okul ilk inşa edildiğinde devlet tarafından yasadışı ilan edilmiş; fakat Adeyemi projeyle prestijli mimarlık ödülü Design of The Year’a (London’s Design Museum) aday gösterilince yasadışı olma iddiası da geri çekilmişti. Ardından Aga Khan ödülü de dâhil olmak üzere pek çok ödüle aday gösterilen okul dezavantajlı bir bölgede yaşayan halkın öncelikli sorununa somut bir çözüm getirerek mimarlığın aktivist kanadı için önemli bir referans haline gelmişti.

Yüzen okul Adeyemi ve ofisinin bölgedeki tek çalışması değil, kapsamlı bir araştırma projesinin ilk prototipi. African Water Cities isimli projenin kapsamına sadece yapı ölçeği değil kent ölçeği ve bu farklı ölçekleri kuracak altyapılar da giriyor. Chicoco Radio Media Center ve Nijerya’daki Delta city of Port Harcourt bu araştırma bünyesinde devam eden projelerden.

Kunlé Adeyemi’nin ‘floating urbanism’ önerisi,  görsel: NLÉ

Ancak Adeyemi’nin ismini mimarlık dünyasının başlıklarına taşıyan projenin yüzen okul olduğu rahatlıkla söylenebilir. Nijerya doğumlu mimar mimarlık fakültesini Lagos’ta okumuş, ardından kayda değer bir süre Rem Koolhaas’la OMA’da çalışmış. Yine OMA’da Lagos üzerine yapılan araştırmalara dahil olmuş. Şubat 2016’da Rem Koolhaas ve Kunlé Adeyemi’yle Lagos üzerine yapılan, mimarların bölgeye bakışını anlatan söyleşiye aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz:

http://www.theguardian.com/cities/2016/feb/26/lagos-rem-koolhaas-kunle-adeyemi 

Nijerya Federal Cumhuriyeti’nin en büyük şehri olan Lagos (başkent olma statüsünü 1991 yılında kaybetti); yönetimi, devletin altyapı hizmeti götüremediği alanları, suç oranı ve tüm çelişkilerinin yanında mimarların senaryoya bir noktadan dahil olabildikleri ve söz söyleyebilir gözüktükleri ilginç bir bölge.