Mardin’den Kurbağalıdere’ye Bakış

Kadıköy Belediyesi, TMMOB Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şubesi ve Mardin Artuklu Mimarlık Fakültesi iş birliği ile düzenlenen yaz okulunda öğrenciler Kurbağalıdere ve çevresi için proje üretti. Projeleri Gazete Kadıköy derledi:

Derevizyon ( Ömer Vehbi Hakseven, Rewşan Doğan)

Paketleme-hücreleme

Bölgede çıkan hafriyatı olduğu gibi; etkileşimin daha az olduğu bölgelerde camdan bir prizmaya paketlemek. Sokak arası veya dükkân önü gibi etkileşime açık yerlerde ise camdan prizmaya hücreleyerek ama bilindik peyzaj öğelerini de işin içine katarak (merdiven, rampa, oturma birimleri, seyirlik alanlar) oluşturarak bölgeyi kent içinde kent kullanımına daha uygun bir hale getirmek uğraşımız oldu.

Geçicilik

Projenin temel taşlarından birini oluşturan özelliklerinden birisi de geçicilikti. Kilometrelerce süren bu ıslah çalışmaları tabi ki bir gün bitecek. Bir şekilde revize edilen bu alanları, ıslah çalışmalarının sergi alanları gibi de düşünebiliriz.

Dereden Bakmak (Sidar Alışık, Şeval Suçin, Merve Rozerin Öztüzün)

Şehrin insanlarının derenin aksine sırtını döndüğünün belirtildiği projenin amacı şöyle özetleniyor: “Derenin bu iki tarafındaki farklılığın dikkatimizi çekmesi, derenin suyuna daha farklı bakmamızı sağladı. Suya ilk baktığımızda gördüğümüz yoğun kir tabakası, çöpler… Birçok kere baktığımızda ise gördüğümüz bu kirliliği temizleyemeye çalışırken molozlarıyla, sesiyle, kokusuyla daha fazla kirlilik yayan iş makineleri ve bu makinelerden birinin yansıması. Bu iki şeyi de barındırıyordu. Hem suyun niteliğini görebiliyorduk hem de bu niteliğe neden olan şeylerden bazılarının yansımalarını. Ve bu yansımalar garip bir şekilde bir kent resmi, yan yana geldikçe de kent silueti oluşturuyordu.

Derenin etrafına bir de dereden bakmayı sağlamak istedik. Dere üzerinde oluşan siluetlerle dere ve etrafı hakkında bilgilenme sağlayabilirdik. Ama bizim yapmak istediğimiz tam da bu noktada görüntü her ne kadar rahatsız edici olsa da bakmalarını sağlamak olacaktı. Dereden kendi oluşturdukları yansımaların kimi yerde güzelliği ortaya çıkarken kimi zamansa bakılmayacak derecede yok oluşlarını seyredeceklerdi.”

İki Arada Bir Derede (M.Salih Özalp, Zehra Aysel)

Birinci alan; Hasanpaşa İETT Otogarının arka tarafındaki köprünün sol tarafı.

İkinci alan; İşkur binası ile Hasanpaşa İETT Otogarının arasında kalan alan.

Üçüncü alan; Fikirtepe’de bulunan bağlayıcı yolun altında kalan boşluk. 

“Bu doğrultuda birinci alan ve ikinci alan üzerinde çalıştık. Bu alanların potansiyelini gözlemleyerek dereyle ilişkisini koparmadan yayaların kullanabileceği geçiş alanı haline getirdik. Birinci alanın sol taraftaki duvarları kaldırıp ağaçlandırarak koridor hissini kaldırıp yerine yarı açık bir alana dönüştürdük. Bu alana ait dokunuşlarımızı ağaçlardan ayırmadan uyguladık. İki alan arasındaki akıcılığı sağlamak amacıyla tek bir konstrüksiyon ile çözümleyip; konstrüksiyon bazı yerlerde çıplak haliyle kalırken bazı yelerde kent mobilyalarına dönüşerek bir bütün haline gelmiş oluyor.”

İşgalin Suçu Yok (M. Talip Özerdem, Metin Bayram, Musa Tekin) 

“Kurbağalıdere’yi ıslah edilecek, güzelleştirilecek bir yer olarak görmeden ve olduğu haliyle kabul eden bu senaryoda adı geçen Söğütlüçeşme Altgeçidi, Hasanpaşa Şehit Ahmet Dokuyucu Garajı (İETT garajı) ve çevresi, Yoğurtçu parkı alanları zaman içinde sırasıyla işgal ediliyor.”

Kadıköy Bisiklet Haritası (Mazlum Can, Bawer Ulaş)

“Kadıköy iskelesinden başladığımızda bisiklet yolunu işgal eden bankları, Moda caddesinden merkeze doğru ilerlediğimizde yolumuza çıkan arabaların kaldırıma çıkmamasını sağlamak için konulan kazıkları, trafik ışıkları ve levhalarının bulunduğu noktalardaki direkleri kaldırmayı önerdik. Moda caddesinden devam ettiğimizde yolumuza çıkan yoğun dört yolda bir üst geçit sistemi kurarak bisikletlileri yolun karşı tarafına durmadan geçmelerine olanak sağladık.“

Kurbağalıdere’nin İzleri (Yusuf Baran Değer)

“Kurbağalıdere’nin İzleri” projesinde Yusuf Baran Değer, derenin ıslahı ile kentsel dönüşüm etkilerini birlikte inceledi. Dere çevresindeki konutların kentsel dönüşüm için beklediğini ya da yıkıldığını ifade eden Değer, çalışmasında şu ifadelere yer veriyor. “İzlediğim yol güzergâhında genellikle derenin değdiği her noktada bir şantiye bulmak mümkündü. Takip ettiğim tabelalar bana şantiyelerin ve derenin ya da dere ıslah çalışmalarının etki ettiği ve bunun sonucu olarak dönüşen yolları, kamunun kendi inisiyatifiyle oluşturduğu yolları, kullanım alanlarının farklı işlevler kazanması ile değişen mekanları, değişmeyen ya da değiştiği sanılan ilginç tabelaların rehberliğinde görebildim.”

“Projede dere (ya da kanal) şeridinde incelendiğinde derenin her iki tarafındaki farklılıkları dönüşüm ile ortaya çıkan ironik ve korkutucu derecedeki komşulukları, eski ve yeni mahalleleri görebileceksiniz.”

Kuşların Kurbağalıdere ile İlişkisi (Diyadin Anar)

Yoğurtçu Parkından başlayarak İETT Bakım Onarım alanına kadar olan mesafede kuşların hareketlerini inceleyen Anar söz konusu alanda kuşların hareketi, hızları, sayıları ve amaçlarının değiştiğini gözlemledi. 

Öğrencilerin ürettiği diğer projelere ve haberin devamına buradan ulaşabilirsiniz.