Metro köprüsünde UNESCO skandalı

Haliç'teki metro köprüsünün UNESCO standartlarına uygun olduğunu açıklayan uzmanların İstanbul Büyükşehir Belediyesi'ne hizmet verdikleri, UNESCO tarafından da görevlendirilmedikleri iddia edildi.

Haliç’te inşa edilen metro köprüsü projesinde yapılan değişikliklerin UNESCO Dünya Miras Komitesi’nin belirlediği kurallara uygun olduğunu açıklayan ve “bağımsız uzman” oldukları belirtilen Prof. Dr. Enzo Siviero ve Prof. Dr. Moawiyah İbrahim’in İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nden (İBB) proje işi aldıkları ortaya çıktı. UNESCO sürecini izleyen mimari çevreler, Venedik Üniversitesi’nden Prof. Dr Enzo Siviero ve Prof. Dr. Moawiyah İbrahim’in İstanbul Büyükşehir Beledyesi’ne proje hizmeti verdiklerini bizzat açıkladığını iddia etti. UNESCO’dan yapılan açıklamada ise, söz konusu kişilere herhangi bir görev verilmediği belirtildi.

‘UNESCO’yu ikna ettik’ demişlerdi
Haliç’teki metro köprüsü inşaatı devam ederken, Süleymaniye Camii’nin siluetini kapattığı gerekçesiyle UNESCO Dünya Miras Komitesi’nin itirazıyla karşılaşan köprü projesinde bazı değişikliklere gidilmiş metro köprüsünün çevre etki analizinin yapılması için UNESCO tarafından “bağımsız uzman” olarak görevlendirildiği belirtilen Prof. Dr. Enzo Siviero ve Prof. Dr. Moawiyah İbrahim ile köprünün mimarı Hakan Kıran arasında bir dizi görüşmeler yapılmıştı. Bu görüşmelerin sonuçları “UNESCO’yu bir haftada ikna ettik” başlığıyla basında yer almıştı. Söz konusu haberde projede yapılan değişikliklere “bağımsız uzmanlar” tarafından onay verildiği belirtiliyordu. Prof. Dr. Enzo Siviero da Radikal gazetesine verdiği mülakatta, “UNESCO adına yeni Haliç köprüsünü değerlendirerek, “Kenti müze gibi saklayamazsınız. Kentler yaşamalı” ifadelerini kullanmıştı. Mülakatta, Venedik Üniversitesi öğretim görevlisi Siviero’nun köprü projesini değerlendirmek için Türkiye’ye geldiği ve UNESCO adına bir rapor kaleme aldığı vurgusu da yapılmıştı.

Bağımsız uzman olduğu belirtilen Siviero ve İbrahim’in Büyükşehir Belediyesi ile yaptığı görüşmelerde UNESCO İstanbul İzleme Komitesi üyesi Prof. Jörg Schlaich’in devre dışı bırakıldığı ise başka bir iddia. Schlaich’in köprü için farklı bir tasarımın mümkün olduğunu söylediği bunun için devre dışı bırakıldığı iddia ediliyor.

Mimari çevrelere göre, UNESCO’nun henüz inşaat sürerken projeye müdahale etmesi mümkünken Büyükşehir Belediyesi’ne proje hizmeti verdiklerini açıklayan uzmanlar aracılığıyla UNESCO ile ilişkilerin yoluna koyulduğu açıklamaları yapılarak kamuoyu oluşturuldu.

Komite: Endişe duyuyoruz
Dünya Miras Merkezi Avrupa ve Kuzey Amerika Bölümü’den uzman Junaid Sorosh-Wali, Prof. Enzo Siviero ve Prof. Muawiayah İbrahim’e UNESCO tarafından verilmiş bir görev yoktur ve bu konuda taraflar uyarılmıştır” şeklinde bir açıklama yaptı. Dünya Miras Komitesi’nin açıklaması ise şöyle: “Komite, taraf devletin Haliç Köprüsü’nün detaylı etki değerlendirme raporlarının hazırlanmasına dair, uluslararası uzmanlar rehberliğinde gerçekleştirdiği çabaları görmektedir ve son oturumda geçerli olan köprü tasarımının, kültür varlığının evrensel değerine ciddi bir olumsuz etkisi olacağına dair varılan sonucu, endişeyle dile getirmektedir.”

‘Muteber kişiler’
İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nden Taraf’a yapılan açıklamada Siviero ve İbrahim’e Belediye t arafından iş verildiği iddiaları reddedilirken, bu kişilerin daha önceki çalışmalarının UNESCO tarafından ‘muteber’ kabul edildiği ifade edildi. Açıklamada özetle şöyle denildi: “Prof. Dr. Siviero ve Prof. Dr. İbrahim’in İBB’den aldıkları bir iş yoktur. Kendileri, UNESCO Dünya Miras Komitesi’ nin 2010 yılında Brezilya’da yaptığı yıllık oturumunda, Köprü Projesi içinde bağımsız bir uzman heyet tarafından ICOMOS rehberine uygun olarak, bir tarihi ve görsel çevre etki değerlendirme raporu hazırlanması talebi ve tavsiye kararı üzerine, İBB’nin -daha önceki çalışmaları UNESCO Dünya Miras Komitesi tarafından muteber bulunan heyetler- ile iletişime geçmesi sonucu temas ettiği iki bağımsız uzmandır.”