TMMOB Mimarlar Odası Merkez Yönetim Kurulu'nun, Samsun Büyükşehir Belediyesi tarafından ilan edilen "19 Mayıs İzleği Kentsel Tasarım Yarışması"na yönelik basın açıklamaları şu şekilde:
Mimarlar Odası Merkez Yönetim Kurulu, Samsun Büyükşehir Belediyesi tarafından ilan edilen “19 Mayıs İzleği Kentsel Tasarım Yarışması”na meslektaşlarımızın katılmamaları yönünde tavsiye kararı almıştır.
Samsun Büyükşehir Belediyesi; 24 Ocak 2017 tarihinde “19 Mayıs İzleği Kentsel Tasarım Yarışması” düzenlendiğini belirterek yarışmanın Oda araçları ile duyurulması için yarışma şartnamesini Mimarlar Odası Samsun Şubesi’ne iletmiş; bunun üzerine Mimarlar Odası tarafından 4734 Sayılı Kamu İhale Kanunu’na tabi olan İdare’ye jüri seçimi ve şartname hazırlanması aşamasındaki hukuki aykırılıkların giderilmeden yarışmanın ilan edilmemesini talep eden ve sürece dair teknik yardım öneren yazı iletilmiştir. Ancak Belediye, Odamızın teknik yardım ve düzeltme talebini dikkate almamış, Yarışma 27 Ocak 2017 tarihli Resmi Gazetede serbest, ulusal, kentsel tasarım yarışması olarak ilan edilmiştir.
İlgili meslek odalarını devre dışı bırakan bu yarışmanın, şartname ve ihtiyaç programı incelendiğinde ilgili yönetmeliğe aykırı pek çok düzenlemenin yer aldığı tespit edilmiştir.
Serbest, ulusal, kentsel tasarım yarışması olarak ilan edilen yarışma şartnamesinde yarışmacı ekiplerden teslim edilmesi beklenen tasarım ve projeler için verilen detaylarda mimari projelere dair talepler sıralanmıştır. Oysa Kentsel tasarım proje yarışmaları; “üst ölçekte kimlik-imaj çalışması, orta ölçekte kitle-açık alan düzenleme çalışması, alt ölçeklerde ise kitlelerarası boşlukların çevresel tasarımını içeren” yarışmalardır.
“Mimarlık, Peyzaj Mimarlığı, Mühendislik, Kentsel Tasarım Projeleri, Şehir ve Bölge Planlama, Güzel Sanat Eserleri Yarışma Yönetmeliği”nin 7.Maddesine aykırı biçimde “kentsel tasarım” yarışması olarak ilan edilen Yarışmanın; amaçlar ve elde edilmesi hedeflenen projeler bakımından birden fazla meslek disiplinini içeren ve katılımını gerektiren “ortakçıl yarışma” türünde düzenlenmesi gerekmektedir.
Yarışma sonucunda; planlama, mimarlık ve mühendislik alanlarında projeler elde edilecek olmasına karşın; bu hizmetlerin uzmanlık alanlarına göre ilgili meslek mensuplarınca yapılması gerektiği göz ardı edilmiştir.
Kazanan projede şartnamede yer alan yapıların mimari proje müelliflerinin müelliflik haklarının korunacağına dair düzenleme getirilmemiştir. Bu çerçevede İdare; mimarlık ve mühendislik hizmetlerini yarışma yoluyla alacak olmasına karşın bu hizmetleri üreten meslek mensuplarının haklarını güvenceye almamıştır. Bu çerçevede İdare Yönetmeliğin 42.Maddesine aykırı biçimde; Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu hükümleri uyarınca korunması gerekli fikri hakları güvenceye almamıştır.
Yarışma sonucunda alınacak olan mesleki hizmetler için meslek mensuplarına ödenecek ücretin hesaplanma biçimi belirsiz bırakılmıştır. Bu bağlamda; ilgili mevzuata aykırı biçimde ilan edilen yarışmaya meslektaşlarımızın katılması halinde hak ihlalleri ve mağduriyetler yaşanmasının önü açılmıştır.
Mimarlar Odası olarak desteklemediğimiz, mevzuata uygun biçimde ilan edilmeyen, hizmet üretecek olan meslek mensuplarının müelliflik hak ve yetkilerinin korunmasına dair gerekli düzenlemeleri içermeyen ilgili yazışma ve işbirliği önerilerinin dikkate alınmadığı yarışma sürecinin düzeltilmesi için hukuki sürecin takip edileceğini değerli meslektaşlarımızla paylaşıyoruz.
Yukarıda ifade edilen gerekçelerden dolayı 19 Mayıs İzleği Kentsel Tasarım Yarışması’na; mesleğimizin ve meslek mensuplarının sunduğu nitelikli mesleki hizmetlerin önemsizleştirilmesi sürecinde yer almamaları gerektiği düşüncesiyle meslektaşlarımızın katılmamasını tavsiye ediyoruz.