Müzesi Olmayan Kuzey Kıbrıs İçin DAÜ İç Mimarlık Bölümü Öğrencilerinden Müze Önerileri

Çağdaş müzeler ile tanışmayan Kuzey Kıbrıs'taki kentler, bu ay yoğun bir şekilde Müzecilik haftasını kutlamaktadır.

DAÜ İç Mimarlık Bölüm Başkanı Prof.Dr.Uğur Ulaş Dağlı, “uzun süredir çağdaş müze kavramını tartıştırmak ve farkındalık yaratmak için Kuzey Kıbrıs’ın ve özellikle Mağusa’nın birçok terk edilmiş veya fonsiyonel eskimeye gitmiş birçok binası için bölüm olarak tematik müze konulu öğrenci projeler geliştirdiklerini” vurgulamıştır. Asağıda bahsedilen proje yine bu kapsamda ele alınarak geliştirilmiştir.

2015-16 Bahar Dönemi, DAÜ İç Mimarlık Bölümü, ITAS 302 – İç Mimari Tasarım Stüdyosu IV projesi, mekân tasarımına sosyal ve kültürel bir konu olarak odaklanmıştır. ITAS 302’nin genel hedefleri arasında, kültürel mirasa yönelik bir anlayış geliştirmek ve uygun tasarım yaklaşımlarını yenileme projesi olarak uygulamak, bulunmaktadır. Bu bağlamda, ders yürütücüleri Doç. Dr. Özlem Olgaç Türker, yarı-zamanlı Öğr. Gör. Elvan Şenkayalar ve Araş. Gör. Gözde Pırlanta tarafından yenileme projesi geliştirmek üzere öğrencilere verilen kültürel miras kapsamındaki bina, Mağusa Surlarına bitişik Mağusa Limanı’nda yer alan ve koruma değeri olan bir binadır. Endüstri mirası kapsamındaki depo binası 1900’lerin başında yapılmıştır. Verilen depo binaları, kent dokusunun, özellikle limanın özgün bir parçasıdır. Tarihi sur duvarları ve Otello Kalesi’nin fon oluşturduğu binanın denize yakınlığı ve tarihi duvarların ve çelik makasların tanımladığı iç mekân, önemli bir potansiyele sahiptir.

Kentin Kültürel bir Uzantısı olarak Müze:

Kıbrıs’a ilişkin bir müze olan proje konusu kültürel kimlik konularına işaret etmektedir. Bu bağlamda, verilen tarihi binalara önerilen tasarımın, bu birimlerin / yapıların kültürel miras değerini ön plana çıkarması ve ona saygı göstererek müdahale etmesi beklenirken, ‘eski’ ve ‘yeni’ arasında ‘iletişim’ ve ‘aracılık’ sağlayacak özgün bir karakter kazandırması beklenmiştir. Hafif strüktürlerle, kendini taşıyan bir asma kat yerleştirilmesi ve merdiven çözümü proje gereksinimleri arasındaydı. Bu asma katta, çağdaş yaklaşımlar ve teknolojileri yansıtmaları binanın tarihi değerine vurgu yaparak, verilen mekânın yeni fonksiyona yönelik potansiyelini kullanmaları beklenmiştir.

Tasarım projesi, kentsel kültür açısından diğer önemli bir konuya da eğilmektedir. Müze konusu sayesinde, öğrenciler mekân kurgusu ve aktivite potansiyeli açısından kentsel yaşamın aktif bir bileşeni olan kültürel bir kurum geliştirmenin yollarını deneyimlemiş oldular.

Dönem başı gerçekleştirilen beyin fırtınası yöntemiyle Gazimağusa Kenti’nde Kıbrıs kültürüne ilişkin bir müzenin hangi temalarda olabileceği öğrenciler tarafından belirlenmiştir. Dönem mimarisi olan eski bir depo binasında aşağıdaki farklı temalardan birine odaklanarak her öğrenci kendi projesini geliştirmiştir.

Seçilen temaların mutlaka Kıbrıs’la ilişkilendirilmesi beklenmiştir. Ortaya çıkan temalar, Kuzey Kıbrıs’ta eksikliği hissedilen çağdaş müze türlerine birer öneri oluşturmuşlardır.

Etnoğrafya:
 Kıbrıs Geleneksel El Sanatları Müzesi
 Kıbrıs Mutfak Kültürü ve Araçları Müzesi
 Kıbrıs’ta Bisikletli Yaşam Müzesi

Kapalı Maraş Müzesi

Kıbrıs Müzik Müzesi

Kıbrıs Çağdaş Güzel Sanatlar Müzesi
 Resim ve heykel

Kıbrıs Oyun ve Oyuncak Müzesi

Kıbrıs Arkeoloji Müzesi
 Genel Arkeoloji Müzesi:
 Para Müzesi
 Mozaik Müzesi

Teknoloji
 Kıbrıs Haberleşme Müzesi
 Kıbrıs Tarım ve Teknoloji Müzesi
 Kıbrıs Sanayi ve Teknoloji Müzesi

Bir iç mimarlık meselesi olarak ‘tarihi bina yenileme’

Öğrencilerin, bu müze projesinde, hem kalıcı hem de geçici sergi alanları ve birimleri; ofis alanları; giriş holü; performans / gösteri / sunum gibi kurgulanmış etkinliklere ev sahipliği yapabilecek çok amaçlı alan; hediyelik satış alanı; servis alanları; kafe alanı; gölge amaçlı hafif strüktürlerle dış mekanda kafe kullanımına hizmet edecek donanım ve peyzaj çözümleri geliştirmeleri beklenmiştir. Bu destekleyici mekânlar müzenin kültürel iletişim ve aktivite uzantısı olarak kentin ayrılmaz bir bileşeni olacaktır. İçteki koleksiyonun, kentsel çevre ile bütünleşmesini sağlamak amacıyla yakın çevrede tasarlanacak açık / yarı-açık mekânlar aracılığıyla geçenleri davet edecek; Mağusa Sur-İçi’ndeki yaşama kültürel, fonksiyonel, mekânsal bir katkı sunması beklenmiştir.
Tasarım önerilerinin, net bir biçimde ifade edilen bir tasarım niyeti / konsepti / yaklaşımına dayalı olması ve ona göre geliştirilmesi gerekmekteydi. Aynı zamanda özgün bir kentsel nokta olan bu kültürel miras binasının, yeniden işlevlendirilerek kente yapacağı katkıya vurgu yapılmıştır.
Bir iç mimarlık meselesi olarak ‘tarihi bina yenileme’ konusunun çalışıldığı ITAS 302 stüdyosundan bazı örnekler aşağıdadır.

Turizm Müzesi çalışan Berkay Sarıoğlu projesi