Nadide Çinileri Kıran Restorasyon Firmasına Rekor Tazminat Cezası

Konya Sahip Ata Külliyesi’ndeki 730 yıllık Selçuklu çinilerini tahrip etme suçlamasıyla yargılanan Gündağ Turizm İnşaat Ticaret ve Sanayi Limited Şirketi ve yöneticileri, 1 milyon 246 bin TL tazminat ödeyecek.

Türkiye’de restorasyon sırasında birçok tarihî eses zarar görüyor. Sahip Ata Külliyesi de zarar gören tarihî mekânlardan birisi. 2005 yılındaki onarım, adeta faciayla sonuçlandı. Eyvan ve türbe duvarlarındaki mor renkli altıgen Selçuklu çinilerinden oluşan panolar kırılarak, yerlere serildi. Nadide çinilerin bu halini gören birçok kişi gözyaşlarını tutamadı. Kırılanlar birleştirildiğinde 437 çininin kayıp olduğu ortaya çıktı. Mahkeme kayıtlarına göre, 7 Temmuz’da restorasyon ihalesini alan Gündağ Turizm İnşaat Ticaret ve Sanayi Limited Şirketi ile Vakıflar Bölge Müdürlüğü arasında sözleşme imzalandı ve firma çalışmalara başladı. 30 Temmuz günü firma işçilerinin hangâhın eyvan bölümündeki çini panoları tahrip ettiği ve harç malzemesi olarak kullandığı tespit edildi. 4 Ağustos’ta firmanın sözleşmesini fesheden Vakıflar Bölge Müdürlüğü, Konya Adliyesi’nde firma ve yöneticiler Aşur, Mikdat ve Seher Taştan aleyhine tazminat davası açtı.

Konya 1. Asliye Mahkemesi’ndeki tazminat davasında mahkeme heyeti, eyvan bölümündeki altıgen 700 adet çininin yerinden sökülerek tahrip edildiğini, hangâhın türbe bölümünün batı ve güney cephesindeki 437 çininin ise yerinden söküldüğünü ve halen kayıp olduğunu belirledi. Mahkemenin talebi üzerine hazırlanan bilirkişi raporunda, tahrip edilen ve kaybolan Selçuklu dönemi çinilerinin zararının ölçülemez olduğu ifade edildi. Piyasada alınıp satılan bir ürün olmadığı için fiyat belirlenmesi zor oldu. 5 kez bilirkişi raporu hazırlandı ve sonunda tahrip edilen her bir çiniye bin TL fiyat biçildi. Kararını açıklayan Konya 1. Asliye Mahkemesi, Gündağ Turizm İnşaat Ticaret ve Sanayi Limited Şirketi ve yöneticilerini tazminat ödemeye mahkum etti. Mahkeme heyeti, tahrip edilen 700 çini için 700 bin TL, yerinden sökülen ve halen kayıp olan 437 çini için ise 546 bin 250 TL olmak üzere toplam 1 milyon 246 bin TL tazminat miktarı belirledi. Heyet, tazminatın dava tarihinden itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsil edilerek, davacıya verilmesine hükmetti. Davalıların temyiz etmesi üzerine dosya Yargıtay’a gitti.

Gündağ Turizm İnşaat Ticaret ve Sanayi Limited Şirketi yöneticisi Aşur Taştan, kararı temyiz ettiklerini belirtiyor. Kendilerine komplo kurulduğunu öne süren Taştan, “Çinileri kırmadığımı mahkemede belgeledim. Bilirkişi raporları ve kamera kayıtları, restorasyonu biz devralmadan çinilerin kırıldığını gösteriyor. Biz acemi firma değiliz ki çinileri kıralım. Türkiye’de adalet yok.” dedi. Öte yandan Konya Vakıflar Bölge Müdürlüğü’nün firma yöneticisi aleyhine açtığı ceza davası da sürüyor. Konya 5. Asliye Ceza Mahkemesi, restorasyonu yapan firma yetkilisine 18 ay hapis cezası verdi. Dosya da şu an Yargıtay’da.