Ne Olacak Bu Taksim’in Hali?

Mahkeme, Taksim Camii’nin de dahil olduğu Beyoğlu İmar Planı’nı bütünsellikten uzak gerekçesiyle iptal etti. Karar doğru mu?

İstanbul 10’uncu İdare Mahkemesi, Taksim Cami projesi ve Galatasaray Katlı Otoparkı dahil, birçok projenin dayanağı olan 1/1000 ölçekli “Beyoğlu Kentsel Sit Alanı Koruma Amaçlı Uygulama Planı” ile 1/5000 ölçekli “Beyoğlu Nazım İmar Planı”nı iptal etti.Mahkeme kararında, her iki planın bölgenin özelliğini yeterince gözetmediğini, bütünsellikten uzak, koruma amacından ve korumaya ilişkin yasal mevzuattaki kurallara uzak olduğunu, yasal mevzuatta aranan kurallara da uygun olmadığını bildirdi. Uzmanlara, mahkemenin kararının doğru olup olmadığını, Beyoğlu’nu etkileyip etkilemeyeceğini sorduk. 

‘Bundan böyle toplum beklentileri dikkate alınır’
TMMOB Mimarlar Odası Başkanı Eyüp MUHCU:

Hukuksuzluğu yargı durdurdu. Mahkeme zaten daha önce Taksim Kışlası ve Gezi Parkı’nı durdurdu. Yerel yönetimin anlayışı değişmediği sürece Beyoğlu planlı veya plansız yağmaya devam edilmektedir. Son dönemlerde Beyoğlu ve Taksim çevresindeki en büyük yağma, planlı yapılmıştır. Planla kent suçu işlenmiştir. Her durum bugünkünden daha iyidir. Bu anlayış değişmediği sürece nihayetinde orada durum değişmeyecektir. Ama o anlayışın değişeceğine dair güçlü işaretler var. Toplumda yeni umutlar filizleniyor. Sağlıklı kentleşme ve nitelikli yaşam alanlarının elde edilmesi yönünde toplum beklentilerinin bundan sonra daha fazla dikkate alınacağını düşünüyorum.

‘Bütünü değil sorunlu kısmı iptal edilmeliydi’
Şehir Plancıları Odası İstanbul Şubesi Erhan DEMİRDİZEN:

İptal kararı, Haliç, Karaköy ve Tophane’ye kadar olan kısımları kapsıyor. Bu alandaki imar uygulamaları şu an itibarıyla durdurulmuş oldu. Geçmişte de bu alan uzun yıllar plansızdı. 1993 yılında bu bölgeyle ilgili imar planı mahkeme kararlarıyla iptal edilmişti. Bu plan onaylanıncaya kadar hiçbir plan uzun süre yürürlükte kalamadı. Bu plan da iptal olunca aslında geçmişten beri devam eden imar uygulamaları tekrar devam edebilir endişesi taşıyorum. Kararla birlikteilk düşündüğüm; keşke planın sadece olumsuz tarafları iptal edilseydi oldu. Planın bütününün iptal edilmesi, Koruma Kurulu ve belediye, projeyi onaylarken herhangi bir dayanaktan yoksun hale gelebiliyor. Tüm planın iptalini biraz sakıncalı buluyorum. Uygulama açısından keyfi bir dönemi başlatır mı diye endişe ediyorum.

‘Planın iptal edilmesi belirsiz bir ortam oluşturacak’
Yüksek Mimar Sinan GENİM:

20 yıldır Beyoğlu’nun bir imar planı yok. Şehirciliğin temel bir söylemi vardır: En kötü plan bile, plansızlıktan daha iyidir. Tek tek bunların hepsini mahkemeye mi taşıyacağız? Yanlış yapıldığını düşünüyorum. Planın iptal edilmesi şu anda belirsiz bir ortam oluşmasına yol açacak. Bu planlar yapılırken STK’ların, birçok kamu kuruluşunun fikri alınıyor. Hazırlanma sürecinde insanlar itirazlarını yapmıyorlar. Sonrasında plan iptal edilince kaos doğuyor. Bu kaosun sonuçları herkese zarar veriyor Bir dönem Koruma Kurulları’nın geçici yapılanma koşullarıyla iş idare edilecek. Plan olmadığı müddetçeTaksim Meydanı’nın nasıl planlanacağı da belirsiz bir hale dönüştü. Hiçbir yönetici şu durumda inisiyatif kullanmak istemeyebilir.

‘Adrese teslim parçalı planlama suçtur’
Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet SOĞANCI:

Bütüncül planlamanın dışında yapılan adrese teslim planlamaların tamamını kente karşı işlenmiş bir suç olarak görüyoruz. Böyle parçalı planlama ayrıca şehir planlamacılığıyla ilgili bütün öğretilere aykırıdır. Yargı, haklılığımızı onaylamış oldu. Biz daha önce de yayalaştırma projesinin de Gezi Parkı’na AVM yapılmasının da yanlış olduğunu söylemiştik.

‘Taksim, Şanzelize bulvarı gibi düzenlenmeli’
İstanbul Esenyurt Üniversitesi Mimarlık BölümBaşkanı Mimar/Yard. Doç. Dr. Erdal EREN:

Taksim’deki Atatürk Heykeli baz alınarak çalışma yapılmalıdır. Şu haliyle meydan bitik, bomboş ve betonlaşmış bir haldedir. Şimdi Atatürk Anıtı’ndan Elmadağ’a kadar Paris’deki Şanzelize Bulvarı gibi düzenleme yapılmalı. Tarihsel geçmişimizi korumak için sadece Taksim Kışlası’na bakmamalıyız. Bu açıdan bakıldığında mahkeme kararı doğrudur.

‘Bir yol açıldı iyi değerlendirilip İstanbullulara sorulsun’
YTÜ Mimarlık Fakültesi Şehir ve Planlama Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Zeynep ENLİ:

İstabulluların, mesleki çevrelerin, akademisyenlerin ne görüşleri ne de itirazları dikkate alınmadan yapılan bu planların iptal edilmiş olmasını doğru buluyorum. Hataları düzeltmek için önümüze bir yol açıldığını umuyorum. Şimdi yapılması gereken; her kesimin katılımına olanak tanıyan bir planlama süreci başlatılmasıdır.