“ODTÜ’nün Meydana Değil Öğrenci Merkezine İhtiyacı Var”

"ODTÜ Öğrenci Merkezi Binası ve ODTÜ Meydanı Mimari Proje Yarışması"nın kolokyum ve ödül töreni 20 Eylül Pazartesi günü ODTÜ Mimarlık Fakültesi Amfisi'nde gerçekleşti.

Törenin açılış konuşmasını ODTÜ Rektörü Ahmet Acar yaptı. Acar, Öğrenci Merkezi uygulamaları çok fazla yapılan bir proje olmadığını ve farklı bir şey yapmak istediklerini söylerek, yarışmacılara ve jüri üyelerine teşekkürlerini sundu.

Kolokyumun oturum başkanlığını yapan ODTÜ Mimarlık Fakültesi Dekanı Haluk Pamir, katılımcılara ve dinleyicilere “Projenin ortaya çıkışı ile ilgili bir soru veya düşüncesi olan var mı?” sorusunu yöneltti. Bunun üzerine yarışmaya katılanlardan Cem Açıkkol söz hakkı isteyerek düşüncelerini ifade etti. Açıkkol, ODTÜ’nün yapılışının da bir yarışma ile olduğundan, uzun zamandır ODTÜ’de yarışma açılmadığından ve açılan yarışmaların ODTÜ’nün orijinal halini bozduğundan söz etti. ODTÜ Rektörü’ne yönelerek, “Lütfen daha fazla bina yapmayalım. Okulumuzu gecekondu görüntüsünden kurtulalım. Orijinal binaları ya yeniyelim ya da yıkıp yeşil alan yapalım,” diyerek bu konu hakkındaki sıkıntısını dile getirdi.

Bunun üzerine jüri üyelerinden Doç.Dr. Baykan Günay, “Bu eleştirilerin biz de farkındayız. Bizim de uygun bulmadığımız yapılaşmalar var. Bunları düzeltmeye çalışıyoruz. Fakat yeni bina yapma konusuna gelirsek, YÖK üniversitemize alınan öğrenci sayısını arttırdığında kimsenin sesi çıkmadı. Bu da bir gerçek. ODTÜ çok iyi projelere de sahip. Türkiye’nin en iyi teknoparkını kurdu,” diyerek şu şekilde sözlerine devam etti: “Yapılaşmadaki yaşanan bu dağınıklığın nedenleri içinde telif hakları meselesi de çok önemli. Behruz Çinici’ye teklifte bulunduk böyle bir yarışma açacağız, jüriye katıl diye. Kendisi ben yaparsam bu projeyi olur dedi. Bu şekilde yaparak gençlere fırsat vermemek olmuyor,” dedi.

Oturum başkanı “Haluk Pamir’in jüri değerlendirmesi hakkında sorusu olan var mı?” sorusuna yine yarışmacı Cem Açıkkol tekrar söz alarak, birinci olan projeyi hem eleştirdi hem de övdü. Açıkkol, “Bu projede salonlar çok önemli. Ama birinci projenin salonlarına bakıldığında oranlarında hata olduğu, 3.boyutta da bu hataların görülülüyor. Ayrıca salonların tavan yükseklikleri 4 metre. Oysaki daha yüksek olmalı. Formları da çok dikdörtgen olduğu için sahne ile olan ilişkiler çok iyi kurulamamış,” diyerek birinci projeyi eleştirdi. Daha sonra, birinci projenin 3 tane çok üstün gördüğü özelliğinden bahsetti: “İlki, yapının çizgisel formunun kurularak meydanı tarif etmesi. İkincisi, spor salonu ile önemli bina arasında bir sokak var. Ve bu sokağın doğu yönünde ikinci bir dış mekan oluşturulmuş. Bu çok hoş bir tasarım. Üçüncüsü ve en önemlisi, üst kotta meydan oluşturulması ve bu meydandan da arka peyzaja bağlanılıyor olması,” diyerek projenin olumlu yönlerini ifade etti.

Birinci Mansiyon Ödülü sahiplerinden Onat Öktem’in jüriye yöneltmiş olduğu, “Meydan konusunda tatmin edici kararlar alındığını düşünüyor musunuz? Bu kararlardan iyi bir envanter oluşabilir mi?” sorusuna jüri başkanı “Bence iyi bir envanter oluştu. Mevcut yapıyla kurulduğu ilişki, farklı seviyelerde açık alanlar üretilmesi adına birincilik ödülü kazan proje çok iyi. İkinci ve üçüncü projelerde de benzer başarı söz konusuydu,” dedi. Jüri üyelerinden Doç.Dr. Celal Abdi Güzer ise, “Zor bir arsa olmasına rağmen, birinci projedeki meydan tanımı çok iyi,” diyerek düşüncesini ifade etti.

Dinleyicilerden ODTÜ’den Aydan Balamir, yarışma hakkındaki fikirlerini şu şekilde ifade etti: “Yarışmanın mimarlık dünyasını daha sarsıcı ve altüst edici olmasını beklerdim. ODTÜ’de yapılan böyle bir yarışma literatüre geçecek bir yarışma olmalıydı. Ama sakin geçen bir yarışma oldu. Çok nitelikli projeler var fakat, sanki en başından ses getirebilecek bir tanım ortaya konarak, program öyle hazırlanmalıydı diye düşünüyorum.”

ODTÜ Rektörü Ahmet Acar’ın başka bir toplantıya katılma durumu olduğundan kolokyuma ara verilerek, ödül törenine geçildi. Derece giren proje müelliflerine sırasıyla ödüllerini Ahmet Acar verdi.

Acar, “ODTÜ üzerinde herkesin çok beklentisi var. Bu beklentileri karşılamaya çalışıyoruz. Fakat statik olmamız mümkün değil. Çinici’nin yapmış olduğu planın üzerinde hiçbir değişiklik yapmamamız statik kalmamız demek olur. Gelişmeye yönelik stratejilerimiz var. Üniversite yaşayan bir kurum ve dönüşümler sağlık bir şekilde olmalı,” diyerek törenden ayrıldı. Acar’ın ardından Mimarlık Fakültesi Dekan’ı Haluk Pamir, uzun zamandır jüri üyeliğini yapmadığını ve bu yarışmada daha önce görmediği bir durumu belirtti: “Hiçbir yarışmacı ödülünü aldıktan sonra jürinin suratına bile bakmadı, elini sıkmadı,” diyerek yaşamış olduğu üzüntüyü ifade etti.

Ödül töreninden sonra kolokyum ağırlıklı olarak, yarışma için hazırlanan mimari programın nasıl oluşturulduğu ve “meydan” kavramı konusundaki tartışmalarla devam etti. Jüri başkanı, öğrenci topluluk mekanlarını tasarlanın zorluğundan, birçok kavramı ortaya koymak gerektiğinden ve öğrencilerden herhangi bir program talebi gelmediğinden söz etti.

Dinleyicilerden biri, “ODTÜ Meydanı, bana çok inandırıcı gelmiyor. İhtiyaç var mıydı? Bilemiyorum. Biraz yapay geliyor. Ama tabiki yapılanların nasıl yaşacağını zaman gösterecek,” diyerek düşüncelerini ifade etti.

Diğer söz alan bir dinleyici, “Öğrenci merkezi genel müdürlüğe atfediliyorsa, acaba öğrenci merkezi öğrencilerin kendi kendine dönüştürebilecekleri alan mı olmalıydı? Sorusunu akıllara getiriyor,” dedi. Bunun üzerine jüri üyelerinden Doç.Dr. Güven Arif Sargın, “Programda öğrenci topluluğu için hiçbir kısıtlama yok. Birinci proje bu anlamda, öğrenci mekanlarını tüm arsaya yayarak çok olumlu bir karar sergilemiş,” diye yanıt verdi. Jüri Başkanı ise, “Nasıl esnek mekan önerebiliriz ki öğrenciler bir şeyler katabilsin? sorusuna yanıt aradık. Herhangi bir şekilde tasarımcıyı bağlamadık. Ama gönül isterdiki tamamen esnek bırakmak programı. Fakat, mevcut durum ve esneklik arasında oluşabilecek gerilim de söz konusu,” diyerek fikirlerini sundu.

Öğrencilerden birinin, “Spor alanları geliştirilecek mi, ya da başka alanlar önerilecek mi?” sorusuna, Haluk Pamir, “Yarışma alanın ilerisindeki yeşil alanlara spor alanları yapılabilse keşke. Ordunun yardımıyla yeşil alana dönüştürülen alanları, Orman Bakanlığı’na teslim ettik. Orman Bakanlığı’nın da bu alanları bize karşı korumasıyla karşı karşıyayız maalesef,” diyerek yanıt verdi.

ODTÜ’de Meydan olması konusunda da jüri üyelerinden Doç.Dr. Celal Abdi Güzer, “Şartnamede meydan tanımı bina tanımından çok daha fazla. İstenilen farklılık, biçimsel farklılık değil tabiiki. Bence bu farklılık jürinin yazdığı şartnameyle olmuyor. Jüri değil, katılımcı belirleyici olmalı. Jürinin yapacakları her zaman sınırlıdır. Belirli kısıtlamalar dışında başka açılımların olduğunu düşünmüyorum,” diyerek fikrini belirtti.

Haluk Pamir’in birincilik ödülü alan proje müelliflerine, “Sizce, ODTÜ Meydanı tanımı sizin projenizde sahiplenildi mi?” sorusuna proje müelliflerinden, “Bu bir süreç. Biz elimizden gelenin en iyisini yapmaya çalıştık. Meydan tarif etmek zordur. Meydanın sınırını yapı ile bütünleştirerek tanımlamayı amaçladık,” diyerek yanıt verdi.

Daha sonra Cem Açıkkol tekrar söz alarak, “ODTÜ’nün meydana ihtiyacı yoktu. Öğrenci Merkezi’ne ihtiyacı vardı,” sözüne jüri üyelerinden Doç.Dr Baykan Günay, “Bir diploma töreninde gelin ve görün lütfen,” diyerek meydanın işlevsel olarak kullanabileceğini ifade etti.

Son olarak dinleyicilerden, “Peki tüm kararlar belediyeler tarafından nasıl çözümlenecek?” sorusuna da Haluk Pamir, “1 sene daha kaçak yapılaşma!” diyerek espriyle cevap verdi.

Yarışmada ödül alan projeler, ODTÜ Mimarlık Fakültesi’nde sergilenmeye devam ediyor.