Jones Lang LaSalle tarafından hazırlanan raporda, "Türkiye'de GSYH'daki büyümenin yavaşlayan bir ivmeyle devam edeceği fakat buna rağmen Türkiye'nin 2015 yılına kadar Avrupa'daki en yüksek büyümeyi gerçekleştirecek ülke olacağı” belirtildi.
Jones Lang LaSalle araştırma departmanı tarafından hazırlanan ve Türkiye’deki perakende, ofis, lojistik ve otel piyasalarını değerlendiren “Türkiye Gayrimenkul Piyasası Görünümü 2011 3. Çeyrek” raporunda;
– Standart & Poors Türkiye’nin TL cinsinden notunu BBB-‘ye yükseltmesiyle birlikte uzun vadede yerel ve yabancı para birimi cinsinden kredi notu görünümünün pozitif olacağının öngörüldüğünü,
– 2011 2.Çeyrekten beri ekonomik gündemde en çok tartışılan ve gayrimenkul pazarını da olumsuz etkileyebilecek konu TL’nin değer kaybetmesi olup, TL’nin değer kaybına bağlı olarak, perakende ve ofis pazarlarında güçlü bir kira artışının beklenmediğini,
– 2011 3. Çeyrek boyunca İstanbul ve ikincil şehirlere yönelik perakendeci talebi hem yerel hem de uluslararası markalar tarafından oldukça yüksek olup, perakendeci talebi açısından yılın geri kalanı için pozitif bir görünüm beklendiğini,
– Lojistik pazarındaki kullanıcı taleplerinin yavaş bir şekilde değiştiği, yeni jenerasyon yüksek kalitede lojistik alanlarına yönelik talebin pazarda gelişen perakende ve ilaç sektörüne bağlı olarak arttığı, bu nedenle de, bu eğilimin pazara yeni ve kaliteli ürünlerin gelmesi anlamında olumlu etkilerinin olacağını,
– Türkiye’nin turistler için ziyaret edilecek en popüler ülke olmaya devam edeceği, geçtiğimiz yılın aynı dönemi ile karşılaştırıldığında, Ağustos 2011’de yıl boyunca yabancı ziyaretçi sayısında %10.4’lük bir artış olduğu, İstanbul’un EMEA Bölgesi’ndeki diğer şehirler arasında oda başı gelirde %27.9’luk artış ile en hızlı büyüyen pazar olduğu belirtiliyor.
2011 3. Çeyrek’te hem uluslararası hem de yerel markalardan gelen perakendeci talebi yüksek oldu.
Jones Lang LaSalle Türkiye Başkanı, Avi Alkaş “2011 3. Çeyrek’te çocuklara yönelik perakende aktiviteleri öne çıkmaktadır, eğlence ünitelerinin de desteğiyle, aile ve çocuk odaklı olarak gerçekleştirilen perakendecilik, pazarda yeni bir konsept olarak var olmaya başlamıştır. Hazır giyim sektöründe uluslararası markaların talebi güçlü bir şekilde devam ediyor, Kickers, Desigual ve Victoria’s Screet gibi markaların orta vadede Türkiye’ye gelmesini bekliyoruz. Intersport, C&A, H&M ve Deihmann gibi orta gelir grubuna hitap eden uluslararası markaların ikincil şehirlere olan talepleri artış göstermektedir” dedi.
Akbatı Alışveriş Merkezi
Perakende pazarında kira görünümüne bakıldığında ise artan perakendeci talebi ile birlikte 1.Çeyrekte metrekare başına aylık 75 Euro’dan 80 Euro’ya yükselen birincil kira rakamı, 3.Çeyrekte 80 Euro’da sabit kalmıştır. Jones Lang Lasalle piyasa bilgisi doğrultusunda, 2012 sonu itibariyle birincil kiranın 5 Euro artış göstermesi bekleniyor.
3. Çeyrekte pazara giren kiralanabilir alan 2010’un aynı dönemine göre yüzde 140’lık bir artış göstermiş olup, arzın büyük bölümü 550.500 m² ile Anadolu’da, 329.000 m²’lik bölümünün arzı ise İstanbul’da gerçekleşmiştir. 3. Çeyrekte 6’sı Anadolu, 4’ü İstanbul olmak üzere 10 AVM açılırken, Akbatı, Arena Park, Atlantis City, Ninova Park ve Bolu Tem Outlet, en önemli açılışlar arasında yer alıyor.
Pazar yoğunluğuna bakıldığında, İstanbul ve Ankara 1.000 kişi başına düşen kiralanabilir alan bazında en yoğun pazarlar olarak öne çıkmakta olup, bu illeri Karabük, Bolu ve Trabzon takip ediyor.
Rapora göre; Türkiye’de en gelişmiş ve aktif ofis pazarı İstanbul. İstanbul ofis pazarında ilk üç çeyrek boyunca faaliyete geçen toplam A sınıfı ofis arzı 227,000 m2’ye ulaştı. Böylelikle 2010 yılının aynı dönemine göre yaklaşık dört kat büyüme gerçekleşti.
Jones Lang LaSalle Sermaye Piyasaları & Danışmanlık Hizmetleri Direktörü Dr. Kıvanç Erman “4.Çeyrekte, yaklaşık 190,000 m2‘lik A sınıfı ofis arzının pazara girmesi ve 2011 Eylül ayında yaklaşık 2.79 milyon m2 olan ofis arzının yılsonunda 2.96 milyon m2‘ye ulaşması beklenmesine yol açmaktadır” dedi.
Merkezi İş Alanı (MİA) mevcut ofis arzının yaklaşık % 42’sini, Asya Yakası ise, %32’sini oluşturuyor. 3.Çeyrek itibariyle 2.79 milyon m2’ye ulaşan A sınıfı toplam ofis stoku ile 2010 yılının aynı dönemine göre %19’luk artış olduğu görülüyor. 2013 yılına kadar pazara girmesi beklenen yaklaşık ofis arzı ise 793.000 m2‘.
2011 yılının ilk 3 çeyreğinde 85.000 m2‘ye ulaşan toplam kiralama işlem hacmi, bir önceki yılın aynı dönemi ile kıyaslandığında yaklaşık %46 arttı. İlk yarı yılda %8.4 oranında gerçekleşen A sınıfı ofis pazarındaki boşluk oranı, 3.Çeyrek itibariyle %9.1’e yükseldi. MİA Bölgesi’ndeki boşluk oranı ise aynı dönemde %2.4’ten %3.2’ye yükseldi.
Jones Lang LaSalle Sermaye Piyasaları & Danışmanlık Hizmetleri Direktörü Dr. Kıvanç Erman “Yatırım pazarına bakıldığında, ofis pazarında kurumsal olarak geliştirilen ürünlerin sınırlı olması, yatırım aktivitesinin önündeki en büyük engel olarak ortaya çıkmaktadır. Ancak geliştirilen güçlü projeler ile birlikte, pazarın hızlı bir değişim içinde olduğu görülmekte, buna karşın tamamlanan bazı projelerin halen kat bazında satışının tercih edilmesi nedeniyle, gayrimenkullerin yatırım anlamında kalitesinin düşürüldüğü görülmektedir. 2011 yılı başından beri oldukça aktif olan ofis yatırım pazarında, herhangi bir yabancı yatırımcı taraf olmamıştır. Pazarda gerçekleşen sınırlı sayıdaki işleme rağmen, küresel yatırımcıların ofis binalarına olan ilgilerinin arttığı görülmektedir” dedi.
Hilton İstanbul Garden Inn Golden Horn
Raporda, 2011 yılında son çeyrekten bu yana, özellikle İstanbul’un beş yıldızlı otellerinin performansının yükselmeye devam ettiği görülüyor.
2011 yılı Ocak-Ağustos döneminde otellerde, 2010 yılının aynı dönemiyle kıyaslandığında Euro bazında oda başına düşen gelirlerde ise %9.7’lik bir artış gerçekleşti. İstanbul Avrupa yakasındaki şehir merkezinde bulunan dört ve beş yıldızlı otellerde oda başına düşen gelirlerdeki artış oranı ise %15.4 düzeyinde seyrediyor. Bu artışın 2011 yılının son çeyreğinde de devam etmesi bekleniyor.
2011 yılında gerçekleşen en dikkat çekici açılışlar; The İstanbul Edition, Crowne Plaza İstanbul Harbiye, Limak Eurasia Luxury Hotel, DoubleTree by Hilton İstanbul-Moda, DoubleTree by Hilton İstanbul Old Town, Holiday Inn Express Altunizade, Georges Galata Otel ve Hilton İstanbul Garden Inn Golden Horn oldu. Eylül 2011 sonu itibariyle İstanbul pazarına 1.850 yeni oda girerken, yıl sonuna kadar 600 odanın üzerinde bir arzın da olacağı bekleniyor.
Türkiye Yatırım Destek ve Tanıtım Ajansı, Türkiye’nin lojistik sektörünün 2011–2014 yılları arasında olumlu bir büyüme gerçekleştirmesini bekliyor. 2015 yılı için öngörülen pazar büyüklüğü yıllık %20 oranında bir büyüme ile 120 milyar Dolar. Lojistik pazarında en fazla hareket ise, İstanbul ve batı-doğu aksında yer alan İzmit-Tekirdağ gibi yakın çevredeki bölgelerde yaşanıyor.
Lojistik arzının büyük bir kısmı Hadımköy’de yer alırken, lojistik faaliyetlerinin yoğunluğu açısından ardından Esenyurt, Beylikdüzü ve İkitelli geliyor. Avrupa Yakası’nda Ambarlı Limanı ve Hadımköy, en çok tercih edilen lojistik alt pazar iken, TOKI tarafında hayata geçirilen Akpınar Sanayi Bölgesi’nin ise endüstriyel gelişim açısından bölgenin en önemli merkezi olması bekleniyor. Bunun yanı sıra,
Kağıthane lojistik alt pazarı, Avrupa Yakası’nın önemli bir lojistik merkezlerinden biri haline geldi. İstanbul’un Asya Yakası’nda ise, lojistik arzının yoğunlaştığı bölgeler Tuzla ve Gebze olarak görülüyor.