Rio’da Ucuz Konaklamanın Adresi Favelalar

Dünya Kupası yarın Rio de Janerio'da başlıyor. Peki kent böyle büyük bir etkinliğe ne kadar hazır?

Dünya Kupası ve ardından 2016 olimpiyatlarının Rio’da yapılacak olması, böyle uzun soluklu ve büyük çaptaki etkinliklerin özellikle eşitsizliğin ayyuka çıktığı kentlerde yaratacağı etkileri bir kez daha sorgulamamıza neden oluyor.

Mega etkinliklerin, kentlerde turizm patlaması yaratarak ekonomik gelişmeyi canlandırması hükümetlerin tek beklentisi. Bu süreçte kentlerde nasıl dönüşümlerin ortaya çıkacağı ise sorulardan sadece biri.

Rio’da düzenlenecek olan dünya kupası arifesinde turizmin kentte yaratacağı etkiler gündemde olan konular arasında.

Dünya kupası gibi büyük bir etkinliğin haliyle kentte turizm patlaması yaratması bekleniyor. Bu süreçte kente gelen ziyaretçilerin, yoksul kesiminin yaşam alanları olan favelaları konaklama mekanı olarak seçmesi kentteki soylulaştırma sürecini tetikleyebileceği konusunda endişe veriyor.

Rio’da “Favela Deneyimi”

1,4 milyon insanın favelalarda yaşamını sürdürdüğü Rio’da turistlerin ucuz konaklama mekanı arayışına favelalar çare oluyor. Rio’da turistlerin konaklama sorununa çare bulacak yaratıcı bir girişim başlatılmış: “Favela Deneyimi“. Favelalarda kiralanan dairelerde turistlere “otantik ve heyecan verici” bir deneyim yaşatarak sürdürülebilir turizmi hedefleyen ekip, bu girişimin gerçek bir kültür takası oluşturmasının yanında favelalarda yaşayan insanların gelir elde etmesine de katkı sağlayacağını düşünüyor.

Konuyu neresinden tutsak elimizde kalıyor. Kent yoksullarının yaşam alanlarının birer deneyim mekanına dönüştürülmesini mi konuşalım, yoksa bu mekanların turizm hamlesiyle ele geçirilerek kentin soylulaştırma sürecine gebe kalmasını mı… Ancak ekibe göre soylulaştırma meselesi burada görünür değil çünkü anlattıklarına göre favelalarda yaşayan herkes halinden gayet memnun. Çünkü bu süreçte dairelerini kiralayarak oldukça iyi para kazanabiliyorlar.

Halk Etkinliklere Karşı İsyanda

Mega etkinliklerin kente etkisi daha uzunca süre tartışılacağa benziyor. Geçtiğimiz sene İstanbul’da deneyimlediğimiz olimpiyat adaylığı bile kentte ortaya çıkacak sorunların uzun uzadıya tartışılmasına sebep olmuştu. Londra’daki olimpiyat planlarının kentin doğusunda yaşayanları nasıl yerinden ettiğini, Barselona’da olimpiyatlar sırasında patlayan emlak sektörü sonucunda insanların kentte yaşayamayacak durumda kaldığını biliyoruz.

Şimdi de Brezilya halkı kentlerindeki bu dönüşüme karşı isyanda. Çünkü halk, yabancıların kente gelişiyle yaşamın pahalılaşacağını, alıştıkları yerde yaşamaya güçlerinin yetmeyeceğini artık biliyor. Brezilyalı sokak sanatçıların graffitilerinde de kentteki dünya kupası karşıtı hareket açıkça görünüyor. “Futbol karın doyurmuyor” diyenler görkemli etkinliklerin ardındaki gerçeği önümüze koyuyor.

Brezilya kentleri de diğer olimpiyat kentleriyle aynı kaderi paylaşacak mı, bekleyip göreceğiz…