Rize’de HES’e karşı yargı zaferi

Rize İdare Mahkemesi, ilin içme suyu havzasının da bulunduğu Salarha Vadisi üzerinde yapılması planlanan HES projesi için Çevre ve Orman Bakanlığının verdiği "ÇED gerekli değildir" kararını iptal etti.

Salarha Vadisi Küçükçayır ve Ambarlık köylerinde Paşacur ve Salarha derelerinde Redaş Elektrik firması tarafından yapımı planlanan, daha sonra aynı firmanın ortakları tarafından kurulan “Ambarlık Enerji” firmasına devredilen 9 megavat gücündeki Ambarlık 1-2 Regülatörleri ve HES projesi için Çevre ve Orman Bakanlığı 15 Ekim 2009 tarihinde “ÇED gerekli değildir” kararı vermişti. Bunun üzerine bir grup köylü, kararın yürütmesinin durdurulması ve iptali için Rize İdare Mahkemesine dava açmıştı.

Mahkeme, bir süre önce dava kapsamında “yürütmeyi durdurma” kararı vermişti. Devam eden dava süreci sonucunda mahkeme, Bakanlığın verdiği “ÇED gerekli değildir” kararını iptal etti.

Türkiye’nin de taraf olduğu Kyoto Protokolü, Rio Sözleşmesi gibi uluslararası anlaşmaların içeriklerine atıf yapılan mahkeme kararında, mahkeme sürecinde bölgede inceleme yapan Ortadoğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) Jeoloji Bölümü’nden Prof. Dr. Zeki Çamur, Hacettepe Üniversitesi Çevre Mühendisliği Bölümünden Doç. Dr. Latif Sanin ile ODTÜ Biyoloji Bölümü’nden Doç. Dr. Can Bilgin’in hazırladığı bilirkişi raporuna da yer verildi.

HES projesiyle ilgili hazırlanan çeşitli dosya ve raporlarda “bölgenin birçok özelliğinin görmezden gelindiği, eksiklikler olduğu, çeşitli ölçüm ve kriterlerin yer almadığı, bölgede önlem almaya yönelik çalışmaların yapılmadığı, şirketin eksik taahhütlerini yerine getirmeye önem vermediği ifade edilen kararda, şunlar kaydedildi:

“Aynı dereden akan su, Rize ve civarındaki pek çok belediyenin içme ve kullanma suyu olarak kullanılıyor. Söz konusu HES projesi için Salarha ve Paşaçur dereleri suyunun kullanımına ilişkin DSI, Rize Belediyesi, İller Bankası ve İl Özel İdaresinin su temin planlarının dikkate alınması gerekiyor. Rize Belediyesi ve İller Bankası tarafından geliştirilen Andon İçme Suyu projesi kapsamında Salarha Vadisi üzerinden alınan içme suyu ile kent merkezi dâhil olmak üzere 9 ilçe ve belde belediyesi ile 26 köydeki 300 bine yakın nüfusa içme suyu sağlanıyor. ‘ÇED gerekli değildir’ kararı verilmesinde kamu yararı, yasa ve yönetmelikler ile hukuka uygunluk bulunmadı. Bundan dolayı Bakanlığın verdiği ‘ÇED gerekli değildir’ kararının iptaline karar verilmiştir.”