Salıpazarı Limanı, 702 Milyon Dolara Doğuş’un

İstanbul’u kruvaziyer turizminde Akdeniz’in en önemli şehri yapacak olan Salıpazarı Limanı ihalesi dün yapıldı. Beş grubun yarıştığı ihalede 30 yıl süreyle işletme hakkı için en yüksek teklifi 702 milyon dolar ile Doğuş Holding verdi.

Proje, Türkiye’nin zengin turistlerin ilgi gösterdiği kruvaziyer limanı eksikliğini giderecek. İstanbul’a günü birlik gelen turist sayısı katlanacak.

İstanbul’un tek kruvaziyer limanı olan ve kamuoyunda Galataport olarak bilinen Salıpazarı Limanı’nın özelleştirme sürecinde nihai pazarlık görüşmesi dün yapıldı. Beş firmanın yarıştığı ihalede Salıpazarı Limanı’nın 30 yıl süreyle işletme hakkı için en yüksek teklifi 702 milyon dolar ile Doğuş Holding verdi. Holdingin CEO’su Hüseyin Akhan, liman sahasına 350-400 milyon dolar yatırım planladıklarını ve projeyi üç yılda bitirmeyi hedeflediklerini söyledi. 2005 yılında Sami Ofer ile Türk ortağı Mehmet Kutman’ın yer aldığı konsorsiyumun 49 yıl için 4,3 milyar dolara kazandığı ihale, 2006’da mahkeme tarafından iptal edilmişti.

Galataport’un isim hakkı bir başka firma tarafından alındığı için ihaleye Salıpazarı Limanı olarak çıkıldı. İhalede verilen 702 milyon dolarlık fiyat beklentilerin altında kaldı. Özelleştirme İdaresi kaynaklarına göre bunun dört sebebi bulunuyor. Önceki ihalede 49 yıl olan işletme süresinin 30 yıla indirilmesi, inşaatta daha az katlı binalara izin verilmesi, toplam bedelin 6 yılda ödenme şartı ve 400 milyon dolar yatırım mecburiyeti. Nihai pazarlık görüşmeleri dün tamamlanan ihale sonrasında liman sahasının yapım aşamasının yaklaşık üç yıl sürmesi öngörülüyor. Liman sayesinde İstanbul’a günübirlik gelen turist sayısının 5-6 katına kadar çıkabileceği hesaplanıyor. Salıpazarı-Karaköy Kruvaziyer Limanı’na gelen turist sayısı yıllık 500 binin üzerinde. Projenin tamamlanması halinde bu kapsamda gelecek turist sayısının 3 milyonu bulması hedefleniyor. Türkiye zengin turistlerin ilgi gösterdiği kruvaziyer limanı eksikliğini bu ihale ile kapatmış olacak. Galataport ihalesinin onaylanmasıyla birlikte İstanbul bu alanda dünyanın önde gelen şehirlerinden biri olan Barcelona’nın en yakın rakibi konumuna yükselecek. Dünya genelinde turizmin bu ayağından yıllık yaklaşık 30 milyar dolarlık gelir elde ediliyor. Bu gelir pastasından en fazla payı İspanya’nın Barcelona şehri alıyor. İstanbul’un tarihî ve kültürel mirası ile büyük bir potansiyele sahip olduğu bir gerçek. Bu kapsamda dünyanın birçok ülkesinden gelen zengin günübirlik turist sayısının önümüzdeki yıllarda artacağı, Özelleştirme İdaresi Başkanlığı ve ekonomi yönetiminin tespitleri arasında yer alıyor.

Tarihi dokunun korunmasının yanı sıra bölge esnafının işlerini büyütme imkanı da artırılmış olacak. Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın görüşlerinin de alındığı Salı pazarı, Türkiye Denizcilik İşletmeleri AŞ’ye ait. 1,2 kilometrelik sahil şeridi bulunan Salıpazarı-Karaköy Kruvaziyer Limanı 30 yıl süreyle özel sektör tarafından işletilecek. Ticarî liman işletmeciliği açısından büyük önem taşıyan liman, tamamlanması halinde Türkiye ekonomisine de büyük katkı sağlayacak. Kruvaziyer turizminden Türkiye, uğrak limanlar arasında yer almasına rağmen düşük oranda pay alıyor. Kruvaziyer gemiler en fazla Kuşadası, Çeşme, İstanbul, İzmir ve Alanya limanlarına geliyor. Türkiye’nin kruvaziyer turizminde Akdeniz çanağında yer alan ülkelere göre gelişmemesinin en büyük sebebi olarak yeterli büyüklükte kruvaziyer liman ve terminalinin bulunmayışı gösteriliyor. Örneğin Barcelona Limanı’na aynı anda 8, Pire ve Marsilya limanlarına 6 gemi yanaşabilirken, İstanbul’a sadece 2-4 gemi yanaşabiliyor.

Galataport olarak bilinen ve daha önce bu adla ihalesi yapılan, Salıpazarı Liman Sahası’nda sahil şeridine 10 metre eninde dolgu alanı yapılacak. Salıpazarı Rıhtımı’ndaki mevcut antrepolar da ihaleyi kazanan şirket tarafından yıkılabilecek. Nargilecilerden boşalan alan halka açık meydana dönüştürülecek. Karaköy’den Tophane’ye kadar olan 1.200 metrelik sahil şeridi ve yaklaşık 100 bin metrekarelik alanda alışveriş merkezleri, oteller ve liman yapım işlerini kapsıyor.

400 milyon dolar yatırım yapacağız

Salıpazarı Liman Sahası ihalesi için en yüksek teklifi veren Doğuş Grubu’nun CEO’su Hüsnü Akhan, liman sahası için 350-400 milyon dolar yatırım yapmayı öngördüklerini söyledi. Akhan, ödemeyi de taksitli yapacaklarını tahmin ettiğini kaydetti.

Özelleştirme İhalesi Başkanlığı Başkan Vekili ve İhale Komisyonu Başkanı Ahmet Aksu başkanlığında gerçekleştirilen ihalenin elemesiz ilk turunda en yüksek teklif 375 milyon dolar olurken, açık artırmaya 701 milyon dolardan başlandı. İhalede ilk olarak Polimeks-Folkart-Sembol OGG, ardından da Torunlar GYO elenirken, açık artırma bölümünde önce Alsim Alarko, ardından da Global Yatırım Holding-Özak GYO-Delta İnşaat OGG çekildi. Doğuş Holding, 702 milyon dolarla ihaleye en yüksek teklifi veren katılımcı oldu.

İhalenin sonuçlanmasının ardından soruları cevaplandıran Doğuş Grubu CEO’su Akhan, İstanbul’un, geçen 10 yılda Türkiye’nin göz kamaştıran ekonomik performansına paralel olarak dünyada marka haline geldiğini ifade etti. Marka kentin marka değerine değer katacak, Türkiye’ye yakışır bir projeyle önümüzdeki günlerde kamuoyunun karşısına çıkacaklarını vurgulayan Akhan, 3 yıl içinde yaklaşık 130 bin metrekare inşaat alanı olan proje için 350-400 milyon dolar yatırım yapmayı öngördüklerini söyledi. Akhan, İstanbul’un ve Salıpazarı’nın konumu gereği mimari dokuyla uyumlu bir proje gerçekleştireceklerini kaydetti. Ödeme konusunda kendilerine peşin ve taksitli olmak üzere iki opsiyon sunulduğuna işaret eden Akhan, “Bunu değerlendireceğiz ama tahmin ediyorum, peşin yerine taksitli ödemeyi tercih edeceğiz.” dedi. Akhan, İstanbul’un 2020 Olimpiyatları’na adaylığı düşünüldüğünde projenin de olimpiyatlar gibi kentin marka değerine katkı sağlamasının öncelikleri olduğunu dile getirdi. Akhan, “Olayın ticari boyutuna baktığımızda bizi de tatmin edecek bir geri dönüşü olacağını bekliyoruz.” şeklinde konuştu. Haydarpaşa Port ihalesinin planlarını nasıl etkileyeceğinin sorulması üzerine Akhan, iki projenin birbirinden farklı olduğunu, projelerin birbirini olumlu etkileyerek İstanbul’a katkıda bulunacağına inandığını kaydetti.

İLK İHALE İPTAL EDİLDİ

Daha önce ‘Galataport’ adıyla, Salıpazarı Liman Sahası için ilk ihale 2005 yılında yapılmıştı. ‘Yap-işlet-devret’ modeli çerçevesinde 49 yıllık işletme hakkını kapsayan ihalede en yüksek teklifi, 3 milyar 538 milyon 449 bin 233 Euro ile Royal Caribbean Cruises Ltd’nin önderliğindeki konsorsiyum vermişti. İhale, Danıştay tarafından iptal edilmişti. İstanbul 1 No’lu Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulunun kararıyla ‘Kentsel Sit Alanı’, Bakanlar Kurulu tarafından ise ‘Turizm Merkezi’ olma özellikleri taşıyan proje alanı, Tophane Çeşmesi, Nusretiye Saat Kulesi, Nusretiye Cami, Kılıç Ali Paşa Cami, Nusretiye (Tophane Kasrı), Çifte saraylar (Mimar Sinan Üniversitesi) ile çevrelenmiş bir tarihsel bölgede yer alıyor. Bilirkişi raporlarına göre, rıhtımların Deprem Yönetmeliği’ne uygun hale getirilmesi için güçlendirilmeleri gerekiyor.