Sapphire Etkisi

New York Times gazetesinde kaleme alınan makalede Türkiye’de son dönemde Sapphire Tower ve onun gibi ucuz dolar kredisiyle inşa edilmiş projeler konusu ele alındı.

Son yıllarda İstanbul’da inşaa edilen gökdelen sayısındaki artışın dikkat çektiği belirtilen haberde, bu projeler arasındaki en yüksek binanın ise 54 kattan oluşan Sapphire Tower olduğuna vurgu yapıldı. Sapphire’nin dolar cinsinden alınan ucuz krediyle yapılan binaların başında geldiği belirtilen haberde şunlar yer aldı: 

Döviz akmaya başladı

Bernanke balonu patladı

Pi Economics adlı bağımsız danışmanlık şirketinden analist Tim Lee, 2009 yılında dünyada tanık olunan durumun Bernanke balonu olduğunu belirtti. Haberde Lee’nin bahsettiği bu balondan en çok fayda sağlayanın gelişmiş ülkelerden ziyade, Türkiye gibi gösterişli alışveriş merkezlerinin ve gökdelenlerin yapıldığı, 3’üncü havalimanı ve köprü projeleri gibi yeniliklerin geldiği gelişmekte olan ülkeler olduğuna değinildi. Lee, bu balonun sebep olacağı ve şimdiye dek hesaba katılmamış bir konu olan yerel para birimleri üzerindeki tehlike ve baskıya da dikkat çekti.

Kredi maliyetleri arttı

Haberde, Türk lirasının son aylarda dolar karşısında yüzde 4.5 değer kaybı yaşamış olmasının da Lee’nin bu uyarısını destekler nitelikte olduğu görüşüne yer verilirken şu ayrıntılar yer aldı: “Doların düsük olduğu dönemde alınan kredilerle gerçekleştirilen projelere en güzel örnek Sapphire Tower. Başbakan Erdoğan iktidara geldiğinden bu yana oldukça başarılı işlere imza atan Kiler Grup tarafından yapılan 54 katlı proje Sapphire 2011 yılında inşa edilmişti. Kiler Grup’un 164 milyon liralık borcunun 154 milyon lirası dolar cinsinden. Bu 154 milyonun yüzde 79 milyon doları da bugünkü döviz kurundan. Kiler’e ait borcun büyük bir bölümü kısa vadeli ve söz konusu borcun 25 milyon doları Sapphire projesinden kalma. Dolar cinsinden alınan kredilerin maliyeti 6.5 iken lira cinsinden alınanın yüzde 11.5 olduğu bir dönemde Kiler gibi pek çok şirketinde dolar kredisi kullanmayı tercih etmeleri şaşırtıcı değil.”

Dairelerin yüzde 66’sı satıldı 

Haberde doların lira karşısında yüzde 10 değer kazanması durumunda Kiler’in kaybının 11.8 milyon lira olacağının açıklandığı bilgisine de yer veriliyor. Kiler Grup CFO’su Rasim Kaan Aytoğu, Sapphire projeden elde edilen gelirinin de dolar cinsinden olması sebebiyle, döviz kurundaki dalgalanmaların çok etki 

etmediğini, Sapphire’de yer alan dairelerin yüzde 66’sının satıldığını ve talebin güçlü olduğunu söylüyor. Ancak gayrimenkul uzmanları fiyatları 1 ile 10 milyon dolar arasında değişen dairelerin Trump ve Zorlu gibi rakiplerine kıyasla daha düşük bir performans gösterdiğini söylüyor.

…