Sedad Hakkı Eldem Binası Galataport Tehlikesi Altında

Sedad Hakkı Eldem tarafından tasarlanan Fındıklı'daki Akbank Genel Müdürlük Binası da otele dönüşecek.

Son yıllarda Karaköy ve civarı hummalı bir dönüşüme girdi. Galataport projesinin yeniden görünürlük kazanması bu civardaki pekçok yapının otele dönüştürülmesiyle sonuçlandı. Bu furyanın son kurbanı da Sedad Hakkı Eldem tasarımı Akbank Genel Müdürlüğü binası oldu.

Geçtiğimiz yıl, Aksigorta Genel Müdürlüğü olarak kullanılan Meclis-i Mebusan Caddesi üzerindeki Sedad Hakkı Eldem tasarımı banka binası satışa çıkarılmıştı. 72 milyon Dolar bedelle İlkhanedan Otelcilik ve Turizm Anonim Şirketi’ne satılan yapının otele dönüştürülmesi bekleniyor.

Yakın zamanda aynı cadde üzerinde, daha önce Liberty Sigorta’nın kullandığı yapı da otele dönüştürülmüştü. Nidya Otel olarak işlevlendirilen binanın dönüşümünden sonra Aksigorta Genel Müdürlük Yapısı’nın da bir turizm şirketine satılması tarihi bankalar caddesindeki işlev değişikliğini belgeler nitelikte.

Geç 20. Yüzyılın Modernizm Simgesi: Akbank Genel Müdürlük Binası

Bugün Aksigorta Genel Müdürlük Binası olarak kullanılan yapı, 1968 yılında, Bankalar Caddesi olarak da anılan Meclis-i Mebusan Caddesi üzerinde Sedad Hakkı Eldem tarafından tasarlanmıştı.

20. yüzyılın simge modern yapılarından biri olan Akbank Genel Müdürlük Binası tasarımını Arkitekt dergisinde kaleme aldığı yazısında Sedad Hakkı Eldem şöyle anlatmıştı:

Binanın plânında öncelikle uygulanmasına çalışılan özgü, büyük ve toplu çalışma yerleri sağlanması olmuştur. Bu sebepten dolayı, memur ve müdürleri ayrı ayrı bölmelerde oturtmaktansa, bunların tek büyük salonlarda yerleştirilmelerine gayret edilmiştir. Bu salonlar binanın bütün cephe uzunluğunda ve 11 metre kadar derinliktedir. Ortalarında direkler yoktur. Bu büyük mekânlarda çiçekli alçak bölmelerle müdür ve muavinlere yer ayrılması, masa ve çiçeklikler düzeninin orto-gonal olmayıp, serbest ve farklı yönlerde tertiplenmeleri düşünülmüş iken, tatbikatta bundan vazgeçilerek daha alışılmış ve aksiyal bir sisteme dönülmüştür.

Büyük salonların tavanları akustik levhalarla kaplıdır. Anemostatlar gömülü ve her tarafın aynı şekilde havalandırılmasına imkân verecek şekilde düzenlenmiştir. Işıklıklar da tavan yüzeyleri üzerinde eşit aralıklara bölünmüştür. Binanın dıştan gece görünüşünde düzenli ve aynı renkte bir ışık taksimatının sağlanmasına gayret edilmiştir. Bu ölçüde büyük büroların bu şekille aydınlatılmaları Türkiye’de birinci defa burada uygulanmıştır. Bina betonarme karkastır. Sistemin olağanüstü büyük açıklıkta olması yüzünden eksenler üç metre gibi dar bir aralık ile düzenlenmiş, direklerin derinlikleri arttırılmıştır. Bu sayede döşeme kalınlıkları yarım metre içinde kalabilmiştir. Betonarme elemanlarının başlangıçta Marmara mermeri ile kaplanmaları düşünülmüş iken, bu malzemeye karsı genellikle beslenen çekimserlik yüzünden, bunlar sonradan sunî taşa çevrilmiştir. İlk projede ön görülmüş olan özel dekor ve döşemeden sonradan vaz geçilmiş bankanm stokları ile yetinilmiştir.

Yapının imar planı değişikliği ile otel işlevi kazanması için şirket tarafından Beyoğlu Belediyesi’ne başvuruda bulunulmuştu ancak bu konuda henüz bir gelişme olmadığı biliniyor. İşlev değişikliğinin denetlenmesi için ise öncelikle yapının Anıtlar Kurulu tarafından tescillenmesi gerekiyor. Her yönüyle bir bankanın çalışma düzenine göre tasarlanmış olan bu yapının otele dönüştürülmesi koşulunda özgün tasarımın korunup korunmayacağı ise ayrıca merak konusu.