Sinan’ın ‘Güneş ve Ay’ı inşaat gölgesinde ezildi

Mihrimah Sultan Camii de İstanbul'un yeni dev inşaatlarının gölgesi altında ezildi. Mimar Sinan'ın zarif eserinin tarihi yarımadaki silueti bozuldu.

Zeytinburnu’nda üç dev gökdelenin dikilmesiyle İstanbul ‘un tarihi siluetinin bozulmasından sonra İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarihi silueti korumak için tarihi yarımadada inşaatlara yükseklik sınırı getirmişti. Bu sınıra göre İstanbul Bayrampaşa’da yapılacak binaların maksimum 20-90 metre arasında olması karara bağlandı.

18 katlı bir ‘hançer’
Ancak bu karara rağmen Gül İnşaat tarafından, Topkapı surlarının hemen bitişiğinde, Bayrampaşa Belediyesi’ne bağlı Orta Mahalle’de Temmuz 2007 tarihinde yapımına başlanan 18 katlı bir inşaatın yükselmesi engellenemedi. İnşaat Edirnekapı’daki tarihi Mihrimah Sultan Camii’ni etkiledi. 2927 No’lu ada üzerinde, 12 parsellik alanda yapılan inşaat, Mimar Sinan tarafından Edirnekapı’da Kanuni Sultan Süleyman’ın kızı Mihrimah Sultan için yapılan caminin tarihi yarımada silueti içindeki görünümünü bozdu.

Gül İnşaat tarafından yapılan yapı dikkat çekti. Ama Mihrimah Sultan Camii’nin tarihi yarımadadaki varlığını gölgeleyen tek bina da bu değildi.

Caminin silüet içindeki görünümü Bayrampaşa’da 2009 yılında yapılan Silkar Holding’e ait binayla da bozulmuştu. Bayrampaşa Belediyesi İmar ve Şehircilik Müdürü Şükrü Çalım “Bahsi geçen inşaatların olduğu bölge, Koruma Kurulu’na tabi olmadığı için kurula sormadık. İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisi’nin siluet ile ilgili aldığı bir karar var. Bu binaların ruhsatı meclisin. Siluetle ilgili aldığı karardan önce verilmiş dolayısıyla yapacak bir şey yok. Fakat daha sonra bize gelen projeleri incelerken İstanbul ‘un siluetini dikkate aldık.”

Eski Koruma Kurulu üyesi Doç. Dr. Feridun Özgümüş tepkili: “Modern mimariler yapılacağı zaman yapının nereye yapılacağına dikkat etmek lazım. Modern yapılar tarihi yapıların görüntüsünü bozmamalı. Eğer modern bir yapı tarihi bir yapının dokusunu bozuyorsa Koruma Kurulu’na şikâyette bulunulur. Tarihi bir yapının dokusuna zarar veren böyle bir proje kurulda benim önüme gelse, asla altına imza atmam.”

Yerel yönetim ‘görmüyor’
Şehir Plancıları Odası İstanbul Şube Başkanı Tayfun Kahraman ise yerel yönetimi eleştirdi:
“İBB Meclisi’nin siluet ile ilgili aldığı karardan önce yapılan binalar maalesef hem İstanbul siluetine hem de tarihi yarımadanın dokusuna zarar verdi. Ancak burada önemli olan nokta, yerel yönetimin bu binalara izin verirken binaların ileride sorun yaratacağını kestirememesi.”

Güneş, ay ve Mimar Sinan
Edirne surlarının hemen dibinde, Karagümrük semtinde bulunan Mihrimah Sultan Camii, Mımar Sinan tarafından Kanuni Sultan Süleyman’ın kızı Mihrimah Sultan ‘ın isteği üzerine yapıldı. Rivayete göre 50 yaşında olan Mimar Sinan, 17 yaşındaki sultana âşıktı ve bu gizli aşkı ifade etmek için camiyi İstanbul ‘un en yüksek tepesinde ama gözden uzakta bir yerde inşa etti. Mihrimah (Mihr-i-mah) güneş ve ay demek. Her yıl 21 Mart’ta güneş Mihrimah Sultan Camii’nin ardında batarken Üsküdar’daki diğer Mihrimah Sultan Camii’nin ardından ay doğar. Mihrimah Sultan ‘ın doğum günü 21 Mart idi.