Solomon R. Guggenheim Müzesi Altmış Yaşında

Frank Lloyd Wright tarafından tasarlanan ve 1959 yılında ziyarete açılan Solomon R. Guggenheim Müzesi, altmışıncı yaşını kutluyor.

Fotoğraflar: William H. Short, 1957. Kaynak: Guggenheim.org

New York’un ikonik yapılarından biri olan Solomon R. Guggenheim Müzesi, altmışıncı yaşını çeşitli etkinlikler ile kutluyor. Frank Lloyd Wright tarafından 1943 yılında tasarımına başlanan Solomon R. Guggenheim Müzesi, Wright’ın ölümünden altı ay sonra altı ay sonra, 21 Ekim 1959 günü ilk kez kapılarını ziyaretçilere açmıştı.

Yapının hikayesi, Solomon R. Guggenheim Vakfı’nın himayesinde 1939’da açılan ve Guggenheim’ın modern sanat koleksiyonunun sergilendiği Nesnel Olmayan Eserler Müzesi’ne dayanıyor. Koleksiyonun zaman içerisinde genişlemesi ile beraber müzenin geçici bir sergi alanından, kalıcı bir binaya taşınması konusu gündeme geliyor ve Solomon R. Guggenheim ile dönemin müze müdürü Hilla Rebay, koleksiyona ev sahipliği yapacak yeni bir yapı tasarlaması için Frank Lloyd Wright ile anlaşıyor. 1943 yılında bu görevi üstlenen Wright’ın, vefatına kadar olan on beş yıllık süre içerisinde müze için altı ayrı çalışma hazırladığı ve yedi yüzü aşkın eskiz çalışması yaptığı biliniyor. Yetmiş yıllık kariyeri boyunca yaptığı çalışmalar ile tanımladığı “organik mimari” ideolojisi bağlamında yapıyı tek başına bir modül olarak görmek yerine, çevresi ile beraber mekansal devamlılığı destekleyen bir bileşen olarak ele alan mimar, Solomon R. Guggenheim Müzesi’ni “devamlı bir zemin üzerinde tek bir büyük mekan” yaklaşımı ile kurguluyor.

Fotoğraf: Robert E. Mates, 1959. Kaynak: Guggenheim.org

İnşaatına 1956 yılında başlanan ve 1959 yılında açılışı yapılan müze binası, silindirik cephesi ile Manhattan sokaklarında dikkat çeken bir işaret öğesi haline geliyor. Bu silindirik yapının içinde ziyaretçileri görkemli bir sergi alanı karşılıyor ve yapıyı sarmalayan altı kat yüksekliğindeki spiral rampa, akıcı bir sergi deneyimi sunuyor. Ancak yapı işlevsellik bağlamında değerlendirildiği zaman, sanat eserlerinin sergilenmesi konusunda bu kıvrımlı duvarların tam anlamı ile verimli bir tercih olmadığı anlaşılıyor. Hatta yirmi bir sanatçı, müzenin tamamlanmasından önce yazdıkları bir açık mektup ile New York Times gazetesi üzerinden yapıyı protesto ediyor. Başka bir kesim ise yapının ihtişamlı tasarımının, sergi içindeki sanat eserlerini gölgede bıraktığını ve yapının kendi amacı dışına çıktığını savunuyor.

Solomon R. Guggenheim Müzesi'nin açılış günü. Fotoğraflar: Robert E. Mates, 1959. Kaynak: Guggenheim.org

2008 yılında Amerika Birleşik Devletleri İçişleri Bakanlığı Millî Park Hizmeti Dairesi tarafından Ulusal Tarihi Simge ilan edilen ve geçtiğimiz Temmuz ayı içerisinde UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne giren Solomon R. Guggenheim Müzesi, altmış yıllık tarihi yolcuğunda aldığı birçok eleştiriye rağmen mimarlık dünyasında fark yaratan bir yapı olarak öne çıkıyor.

Fotoğraf: Laurian Ghinitoiu

Guggenheim Foundation, ikonik yapının altmışıncı yaşını kutlamak amacı ile müze ziyaretçileri için çeşitli etkinlikler düzenliyor. Organize edilen etkinlikler kapsamında çocuklu aileler için çeşitli etkinlikler, eskiz atölyeleri ve eğitmenler için yapının mimari özelliklerine ağırlık verilen rehberli özel turlar planlandı. Kutlamaların kapsamı müze içerisindeki etkinliklerle de sınırlı değil: Dernek, hazırladığı makaleler ve kapsamlı derlemeler ile Solomon R. Guggenheim Müzesi’nin tarihini ve yapıya dair bilinmeyenleri internet sitesi üzerinden paylaşarak bu kutlamaları dijital ortama taşıyor.