Sovyet Sinemasının Sessiz Posterleri

GRAD: Gallery for Russian Arts and Design, Antikbar işbirliğinde açılan sergi Sovyet film posterleri üzerine...

1920’lerde Sovyet sinemasını teşvik etmek için ortaya çıkan film posterleri, radikal grafik tasarımları ile kendi döneminin başyapıtları haline gelerek, başlıbaşına bir tasarım anlayışını ortaya koymuştu. GRAD’da açılan sergide, aralarında Georgii and Vladimir Stenberg, Yakov Ruklevsky, Aleksandr Naumov, Mikhail Dlugach ve Nikolai Prusakov gibi ünlü isimlerin bu döneme ait yaklaşık 30 film posterini görmek mümkün.

Grafik tasarımın Sovyet film tarihin ile kesişimine kısaca değinmek gerekirse;

1920’lerin sonlarına doğru sinemanın doğuşuyla birlikte güzel sanatların burjuvazi işi olduğu düşüncesine zıt yeni bir sanatçı jenerasyonu ortaya çıkmaya başladı. Filmlerin birer propaganda aracı olarak kullanılması, sinemanın güçlü bir iletişim aracı olmasıyla toplulukların devrim sürecinden uzaklaşıp kaybolmamalarını sağlıyordu. 

Devlet tarafından yönetilen film şirketi Sovkino,  yabancı filmlerin dağıtılması işini üstlenmiş, özellikle çok popüler olan Amerikan filmlerinden elde edilen karklarla Sovyet filmleri için fonlar sağlanması mümkün olmuştu. Kısa süre içinde Sovyet filmleri rüştünü ispatlayarak, başyapıtlar arasına girmişti. Battleship Potemkin gibi.

Sovkino’nun altında çalışan Reklam Film, Yakov Ruklevsky tarafından yönetilen ve bir grup genç sanatçının da dahil olduğu bir tasarım ekibi olarak, özellikle Sovyet filmlerinin posterlerinin üreitiminden sorumluydu. Zamanımızda bile çok güçlü imajlar olan ve radikal bir grafik tasarım çizgisi sunan  bu posterler, ekibin siyah-beyaz ve sessiz filmlere güçlü renk blokları ve tipografiler kullanmasıyla oluşturulmuştu.

Tabiki sergide, sadece posterler değil, klasikler arasına girmiş çeşitli Sovyet filmlerinden da parçalar da bulunmak mümkün. Kullanılan teknikler sadece sinemada değil, posterlerde de kullanılarak çığır açıcı grafiklerin üretilmesine olanak sağlamış.